Met zijn poging orde op zaken te stellen bij de Europese Commissie roept voorzitter Prodi alleen maar meer kritiek over zich af.

Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN

BRUSSEL, 5 MEI. Romano Prodi, de voorzitter van de Europese Commissie, heeft gisteren eindelijk een poging gedaan om zijn al maanden lang verslechterende reputatie op te krikken. Hij heeft dat echter op zo'n manier gedaan, dat hij zich nieuwe problemen op de hals heeft gehaald.

Al lange tijd verschijnen in de pers in alle landen van de Europese Unie kritische artikelen over de vele uitglijders van de vorig jaar aangetreden Prodi. Eurocommissarissen hebben een maand geleden in een speciale vergadering bij Prodi aangedrongen op maatregelen om de naam van zijn Commissie te verbeteren. In het bijzonder werd hem aanbevolen om zich te ontdoen van zijn woordvoerder, Ricardo Levi, die hij uit Italië naar Brussel heeft meegenomen. Levi heeft in korte tijd bij de Europese pers meer ergernis dan sympathie voor zijn opdrachtgever gewekt. Maar Levi was meer dan een woordvoerder. Hij was Prodi's belangrijkste persoonlijke adviseur. Veel van de in de pers gesignaleerde uitglijders had Prodi op advies van de hem al jaren trouwe Levi begaan.

Prodi aarzelde. Hij wilde niet de indruk wekken te zwichten voor druk van de pers. Gisteren presenteerde hij uiteindelijk zijn oplossing. Levi is vertrokken als woordvoerder, maar blijft aan als bijzondere adviseur. Hoewel de Italiaanse oud-journalist daarvoor geen kwalificatie heeft, krijgt Levi de leiding van een tot nu toe slapende denktank van de Europese Commissie. De denktank moet onder zijn leiding Prodi van ideeën gaan voorzien. Dat betekent dat Levi weg is, maar toch blijft. De vraag is welke verandering dat brengt. Prodi heeft de druk weerstaan om een van zijn andere adviseurs, de man die hem heeft gestimuleerd de Libische leider Gaddafi naar Brussel uit te nodigen, de laan uit te sturen. Het gaat om Armando Varricchio, een adviseur voor diplomatieke zaken die net als woordvoerder Levi met Prodi uit Rome is meegekomen. Met de uitnodiging aan Gaddafi doorkruiste Prodi begin van dit jaar de behoedzame diplomatie van de lidstaten van de Europese Unie ten opzichte van Libië.

Bij zijn poging om toch vooral de indruk te wekken dat hij met de verandering van de functie van Levi niet zwichtte voor kritiek, heeft Prodi ook de positie van de Nederlandse secretaris-generaal van de Europese Commissie, Carlo Trojan, betrokken. Sinds het aantreden van Prodi's Commissie vorig jaar september, functioneerde deze hoogste ambtenaar van de Commissie al niet meer honderd procent. Hij werd beschouwd als een restant van de ploeg van de vorige voorzitter, de Luxemburger Jacques Santer. Hij had niet meer zijn traditionele toegang tot de voorzitter van de Commissie. Voor Prodi waren zijn Italiaanse adviseurs, in Brussel de Bolognesi genoemd, belangrijker dan de secretaris-generaal. Het aanpakken van Trojan versterkte de indruk, zo zal Prodi hebben gehoopt, dat hij zich niet van woordvoerder Levi ontdeed maar een reorganisatie doorvoerde van zijn hele staf.

Prodi kon rekenen op applaus van het Europees Parlement als hij Trojan aan de kant zou zetten. Het Europees Parlement, zelf inmiddels in financiële schandalen verzeild, kon nog een keer de vreugde smaken van de macht die het vorig jaar verwierf toen het de Commissie van Santer dwong om vervroegd af te treden. De Nederlandse Europarlementariërs reageerden dan ook met veel meer begrip op het vertrek van Trojan dan de Nederlandse regering.

Maar net als bij zijn bekritiseerde uitglijders, lijkt Prodi bij het geval Trojan niet tevoren de gevolgen van zijn maatregel te hebben overzien. Toen hij afgelopen dinsdag Trojan vertelde dat die moest opstappen als secretaris-generaal, werd Prodi geconfronteerd met het verlangen van Trojan dat hij naar de functie van directeur-generaal voor buitenlandse handel zou worden overgeplaatst. Prodi stemde in, maar werd vervolgens gisteren geconfronteerd met oppositie van binnenuit. De functie van directeur-generaal was al toegezegd aan een Deen, die na een sollicitatie procedure daarvoor gekwalificeerd was bevonden.

Prodi zit nu met brokken. Trojan heeft als vertegenwoordiger van de Commissie in Genève een functie beneden zijn niveau gekregen. De Nederlandse regering is woedend, omdat de Nederlandse vertegenwoordiging binnen de Brusselse ambtenarij hierdoor omlaag is geduikeld. Kritische vragen tijdens zijn persconferentie gisteren maakten duidelijk dat Prodi toch de indruk heeft gewekt zijn vriend Levi aan een nieuwe baan te hebben geholpen en daarmee de traditie van de van vriendjespolitiek beschuldigde vorige Europese Commissie voort te zetten.

Wat Trojan betreft had Prodi dit kunnen voorkomen als hij niet met een verrassend optreden, maar in rustig overleg een nieuwe positie voor Trojan had gezocht, zo verluidde het gisteren in Brussel.

Prodi zei tijdens zijn persconferentie dat hij er sinds vorig jaar in geslaagd is om de reputatie van de Europese Commissie belangrijk te verbeteren en dat de functieveranderingen van Levi en Trojan verder tot verbetering van deze Europese instelling zullen leiden. Hij maakte echter de indruk net zo weinig doordacht te zijn opgetreden als bij zijn uitglijders van de afgelopen zeven maanden, die de aanleiding waren om veranderingen bij zijn staf aan te brengen.

NRC Webpagina's
4 MEI 2000