Het internet telt vele duizenden 'chatrooms', waar je virtueel kunt babbelen met volslagen onbekenden. Over Jezus, je huisdier of over seks. Een chatroom is zoiets als bezoek aan een kroeg, maar dan anoniem. Wat sukkels het voordeel biedt dat ze zich een nieuwe identiteit kunnen aanmeten en brave huisvaders de kans geeft risicoloos vreemd te gaan. Een rondje langs chatrooms vol verlegen pubers en hitsige veertigers.

TIJN KRAMER

Ooit afgevraagd waarom uw telefoonrekening toch zo hoog is de laatste tijd? Terwijl de tarieven voor gesprekken naar het buitenland alleen maar goedkoper worden? Welnu, dan is er een flinke kans dat iemand binnen het gezin continu zit te 'chatten'. Chatten, voor wie de laatste jaren op de noordpool heeft doorgebracht, is simpelweg oeverloos kleppen op het internet. Tekstje na tekstje, al dan niet in jargon, komt over het scherm voorbijrollen en je praat met wie je wil. Een blik op de wereld der chatters: Funboy2000: 'wat ga je doen vanavond?'. Lazychick: 'ik heb n8dienst, dus ik ga ff pitten.' Sinds mijn eerste internetaansluiting thuis - een groots moment - struin ik af en toe de chatkanalen af. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn vele duizenden 'chatrooms' met elk een ander thema en manier van werken. Sommige bieden een heel scala aan technische toeters en bellen, andere zijn zeer sober van opzet. Het makkelijkste is dan ook de chatroom met de kroeg te vergelijken: je hebt weelderige yuppententen (net nieuw met de laatste technologieën) en verlopen bruine kroegen (chatrooms van een jaartje of vijf oud). Maar niet alleen de 'inrichting' doet aan drankgelegenheden denken: ook de conversatie ligt op (of onder) dat niveau.

Ter illustratie ga ik maar weer eens op reis door de chatrooms van MSN (Microsoft). Het is een van de grotere 'kanalen' op internet en biedt chatrooms in verschillende talen en met verschillende thema's: van news tot romance, van religion tot lifestyles. Elke categorie is weer onderverdeeld in kamers waar daadwerkelijk te chatten valt. Onder religie zie ik bijvoorbeeld de kamers 'Jesusislove', 'ex-mormons', 'pagan chat' en 'islam'. Bij elk der titels staat nog vermeld hoeveel chatters zich in de kamer bevinden en een kleine omschrijving van de kamer.

Om deel te nemen aan een chatsessie dien ik mij eerst aan te melden. Ik kan dat als 'gast' doen of wat meer moeite doen en een eigen unieke naam aanmaken. Deze laatste kan ik dan ook weer gebruiken als ik een volgende keer inlog. Verder kan ik dan op een aparte pagina ook nog mijn 'profiel' invullen opdat andere gebruikers met een druk op de muisknop wat informatie over mij te weten kunnen komen (leeftijd, geslacht, interesses etc...wat ik ook maar wil meedelen).

De volgende stap is alweer veel moeilijker. Het is nu van belang een chatroom uit te kiezen. Zoek ik een kamer met mensen van mijn leeftijd of wil ik het met wie dan ook over het nieuws hebben? Ben ik op zoek naar een blind date of duik ik meteen de pornokanalen op? Ga ik in het Engels, Frans of Nederlands kleppen?

Terwijl ik 's ochtends aan de koffie zit, zijn er ongeveer tweehonderdvijftig 'algemene' kamers open. Hieronder bevinden zich 'the coffeehouse', 'the tartan room' voor Schotten en de Nederlandse kamer 'Paranormaal, wat kan je ermee?'. Over het laatste nieuws praten is al een stuk minder populair: er zijn slechts twee Engelstalige kamers. Het zal niet als een verrassing komen, maar ook bij MSN, en overal eigenlijk zo leert mijn ervaring, zijn de 'erotische' kamers veruit het populairst. Waar 'sport' het moet doen met een kamertje of twintig, zie ik onder het kopje 'romance' ruim achthonderd kamers. En dan is het nog de rustige ochtend in Nederland (Amerika slaapt).

Romantiek moet overigens met een hele flinke korrel zout worden genomen. Het gaat om seks en alles wat elke perverse geest daarbij kan bedenken. Er zijn weliswaar de nodige 'houd het vooral netjes' kamers, maar een groot deel gaat veel verder. Er zijn kamers voor getrouwde vrouwen die vreemd willen gaan en andersom. Ze kunnen dan ook nog kiezen met welk geslacht er vreemd wordt gegaan. En het kan nog extremer: bedenk een willekeurig fetisjisme en er zijn liefhebbers om er over te praten. Denk vooral niet dat er onderwerpen zijn die niet worden 'beklept'.

De belangrijkste oorzaak voor deze vrijbuiterij op de kanalen van MSN is dat gebruikers zelf kamers kunnen openen met wat voor onderwerp dan ook. MSN houdt geen toezicht. Aan het begin van de chatsessie valt te lezen: MSN does not control or endorse the content, messages or information found on chat. Waarom MSN dit niet doet is me niet duidelijk. De onvermijdelijke ellende vindt ook plaats. Op de 'Romance' kanalen zie ik de volgende chatrooms: 'daddy rapes daughter'. Er nemen 21 chatters aan deel. Ook 'moms and sons...moms teach their boys' and 'rape extreme' stellen mij voor enorme vraagtekens. Hoe naargeestig ook, deze kamers behoren tot de excessen van de chat. Voor een belangrijk deel is het gewoon koetjes en kalfjes. Want als ik wel iets heb geleerd in de paar jaar dat ik af en toe chat, is dat het vooral nergens over gaat. Een voorbeeldchat: A'dam: 'hello world'. Down Under: 'Hello A'dam, where r u from?' A'dam: 'from Amsterdam' Down Under:'wow, I love that city. Good smoking. what do u do?'. En zo zeurt het doorgaans door...woonplaats, beroep en hobbies worden even doorgenomen en als Nederlander heb je doorgaans het voorrecht enige misverstanden over de Wallen en drugs te herstellen. De doorsnee conversaties die voorbij komen zeilen op het scherm gaan niet veel dieper. Iedereen wisselt als het ware even zijn CV uit en maakt wat grapjes. De tekstberichten blijven kort, zeker van de matige typers, en zijn eerder soundbites dan onderbouwde meningen.

Een complicerende factor voor beginners is het taalgebruik. Chatters hebben hun eigen jargon. Bij binnenkomst wordt soms om A/S/L gevraagd. Het gaat hier om Age/sex/location. Wie BRB tikt, bedoelt Be right back. Maak je een geslaagde grap, dan tikt je gesprekspartner LOL, ofwel: Laughs Out Loud. En dan zijn er nog de 'emoticons': geintjes met leestekens, zoals :-), wat een kwartslag gedraaid een lachend gezichtje oplevert.

Wat bezielt een mens eigenlijk om op een chatkanaal te gaan hangen? Welnu, net zoals in de kroeg kom je heel af en toe iemand tegen die wel de moeite waard is. Je kan dan in whispermode privé praten (te regelen via één druk op de knop) en zowaar een aardige conversatie aangaan.

Een ander belangrijk aspect van de chat, en waarschijnlijk de voornaamste oorzaak van de populariteit ervan, is de anonimiteit. Je mag dan in het echte leven wel een sukkel zijn, op de chat ben je de hippe, sexy, populaire man/ vrouw die je ooit hoopte te worden. Assertiviteit laat zich ook makkelijk leren op de chat. Chatkanalen zijn natuurlijk ideaal terrein voor de onzekere puber om over zijn verlegenheid heen te komen. Je kan ruzie gaan maken zonder bang te hoeven zijn voor een klap voor je kop. Je kan versiertechnieken aanscherpen, frustraties botvieren en meningen ventileren. En heb je geen zin meer om 2sexy4u te zijn, dan kom je gewoon terug als VirginMary. En dat gebeurt dan ook. De grote kracht van het chatten is tegelijkertijd ook het grootste nadeel. Je weet nooit met wie je praat. Als je met cheerleaders, fotomodellen of succesvolle zakenlui te doen hebt, kun je er donder op zeggen dat ze dat niet zijn.

Toch lijkt het er steeds meer op dat lang niet iedereen op de chatkanalen licht hitsige veertigers zijn met een dubbel inkomen. Bij Nederlandse kanalen (Ilse-chat of zeker TMF-chat) vermoed ik dat de ruimtes en masse worden bevolkt door Nederlandse scholieren. Er wordt wat voorzichtig geflirt, wat meer onschuldige grappen gemaakt en de conversaties zullen eerder over sport of Jennifer Lopez gaan dan over het werk van Céline of de situatie in Peru (een dergelijke kamer ben ik sowieso nog nooit tegengekomen).

Lang niet iedere chatter bevindt zich in chatrooms. Er zijn ook veel programma's waar je sec berichten mee kan uitwisselen met door de gebruiker geselecteerde vrienden. Wie programma's zoals ICQ (I seek you) of instant-messenger van MSN of Yahoo gebruikt, ziet direct wie van zijn vrienden, waar ook ter wereld, on-line is. De programma's kunnen vaak nog veel meer, maar dit is veruit het handigste aspect ervan. Zelf beleefde ik onlangs een communicatief hoogtepunt door tegelijkertijd met vrienden uit Turkije, Canada en Amsterdam-West te 'praten'.

De spraakloze communicatiedrang gaat nog veel verder. Wie even niet aan de terminal zit, stuurt SMS'jes rond via de GSM. Het is vooral onder scholieren een populair tijdsverdrijf. Het kost een fortuin, zeker als je heel wat te zeggen hebt: zo'n twee kwartjes per bericht dat uit een regeltje of drie kan bestaan. De kunst is het dus kort te houden: 'Heb wat te 4en! verw8 je om 7u'.

INFORMATIE

Chatjargon

A/S/L: Age, sex, location

AFK: Away from keyboard

BAK: back at keyboard

BRB: Be right back

CU: See you

EG: evil grin

IRL: In real life

LMAO: Laughing my ass off

LOL: Laughs out loud

OBTW: O by the way

ROTFL: Roll on the floor laughing

TY: Thank you

WYSIWYG: What you see is what you get

YW: You're welcome

Genoemde adressen

www.chatlist.com Groot overzicht aan chatrooms

www.chat.msn.com

www.ilse.nl

www.tmf.nl

www.icq.com

www.yahoo.com

Wijnspreekuur