ANNA VISSER
De eertijds door velen bejubelde Israëlische premier Golda Meïr werd in 1969 door de Sunday Times naar haar mening over de Palestijnen gevraagd. Meir antwoordde: "Ze bestaan niet." Dé manier om een probleem te ontkennen.

De latere minister van Defensie, Ariel Sharon, ontkende het probleem niet maar wilde zich er - in het belang van de joodse staat - van ontdoen. Met toenmalig premier Begin was hij van mening dat de PLO het Palestijnse probleem vormde. " Ze dachten dat, als ze zich van de PLO konden ontdoen, daarmee het Palestijnse probleem hadden opgelost", aldus Thomas Friedman in zijn boek From Beirut to Jerusalem. In 1982 werd koers gezet naar Libanon teneinde de PLO te vernietigen - dat was hun missie. Nu is Sharon gekozen tot premier. "De man die stilzwijgend toestond dat christelijke milities de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatilla binnenvielen, wat tot een meerhonderdkoppig bloedbad leidde. (...) Naar de letter van het internationale recht is in Israël op het ogenblik dus een oorlogsmisdadiger aan het bewind", aldus Martin van Amerongen in De Groene Amsterdammer. Hij voegt er meteen aan toe dat "daarmee de zaak te simpel is voorgesteld" omdat "Sharon, behalve een havik ook een politiek pragmaticus is, die zelfs verstand van Arabieren heeft." Oorlogsmidadigers aller landen: stel u teweer wanneer zaken in uw nadeel te simpel worden voorgesteld, en u maakt kans op een bonus.

Nog zo'n misse missie dreigt die van kandidaat-voorzitter van de PvdA, Sharon Dijksma, te worden. Ze wil dat het in haar partij weer 'leuk' wordt. "Ze zal het wel menen ook, maar leuk zal het onder haar toch niet worden. Leuk is het toverwoord der stuurlozen. Wie het niet meer weet, gaat leuke dingen voorstellen. (...) Leuke dingen zijn nooit leuk. Leuke dingen zijn vervelend. Ze dienen slechts één doel: dat van degene die ze wilde", schrijft Martin Bril in VN. Een paar pagina's verder wordt betwijfeld of het congres deze opmaat naar leuk een halt toe kan roepen, gesteld al dat men dat na de perikelen rond ex-voorzitter Marijke van Hees, zou willen: "Want binnen de PvdA snakt zelfs de meest verzuurde partijganger op dit moment naar harmonie, eendracht en - als het even kan - een beetje feestelijkheid."

Een feest der herkenning, althans voor de vooroorlogse en naoorlogse antifascisten moet haast wel het boek De esthetica van het verzet van Peter Weiss zijn, dat in VN wordt besproken. "Een hermetisch boek, geschreven in een proza dat bij mij onmiddellijk mijn vrienden van destijds voor ogen tovert. Daar zitten ze weer te theoretiseren over het historische momentum in de klassenstrijd. Dat het er nu op aankomt. Dat wie de eenheid verstoort, eruit moet", aldus Antoine Verbeij. Volgens hem wilde de nieuwe generatie intellectuelen in de jaren zeventig meer dan "het epateren van de bourgeoisie. Iets waardoor je boven jezelf kon uitstijgen. Dus verhieven velen zich tot de arbeidersklasse. Want dat waren nog eens mensen met een missie. (...) "Precies die overstap van een puberale antiburgerlijkheid naar de vermeende volwassenheid van een schimmig antifascisme" wordt door Weiss gedocumenteerd in "het proza van stuurloze intellectuelen die zonodig de antifascist moesten uithangen terwijl er nergens een echte fascist in zicht was." Althans niet in Nederland. De antifascisten van die dagen richtten hun pijlen vooral op landen als Chili en Argentinië. Hun missie lag erin de misdaden van de regimes van Pinochet en Videla aan de kaak te stellen. Zij worden nu door Wim Kok tot zwijgen gemaand. Zijn missie is thans 'het debat' te smoren. Het debat dat volgens HN ten onrechte niet gaat over de vraag "waarom Zorreguieta nooit vervolgd is en waarom het Nederlandse bedrijfsleven (...) in Argentinië destijds onbekommerd zijn gang mocht gaan". Wie zulke vragen opwerpt, wordt veelal nors aangekeken. Op het koninklijk strijdtoneel gelden andere regels.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Weg met de gedogers
(1 februari 2001)
Wijsheid komt niet met de jaren
(25 januari 2001)
Hoed ons voor de bangeriken
(18 januari 2001)
Vriendelijke mannen
(11 januari 2001)
Marcel en Mieke
(4 januari 2001)

Eerder verschenen artikelen in het archief.