NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Verleden Máxima's vader een risico?

In 1965 was het een historicus, Lou de Jong, die het verleden van prins Claus wilde onderzoeken. Ook nu is het een historicus, Hermann von der Dunk, die een onderzoek wil naar het familieverleden van Máxima Zorreguieta.

Door onze redacteur DANIELA HOOGHIEMSTRA

ROTTERDAM, 3 APRIL. Het debat over het verleden van Jorge Zorreguieta, de vader van Máxima, leek te zijn verstomd. Maar historicus H. von der Dunk bracht gisteren tijdens een uitzending van het televisieprogramma Buitenhof in herinnering wat het zou kunnen betekenen als Willem-Alexander zou trouwen met de dochter van een man van wie niet veel meer bekend is dan dat hij tussen 1976 en 1981 lid was van de Argentijnse regering onder de militaire junta. Dat bewind liet duizenden Argentijnen vermoorden en 'verdwijnen'.

Kort nadat de relatie tussen Máxima en Willem-Alexander bekend werd, was er uitgebreid aandacht voor de antecedenten van Jorge Zorreguieta. Maar meer dan dat hij staatssecretaris en minister van Landbouw was tijdens die gewraakte periode werd niet bekend. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) verbood de familie nadrukkelijk om mededelingen te doen.

Juist nu de relatie serieuzer is geworden - zij is officieel bevestigd door de RVD en Máxima gaat zich in Brussel vestigen om Nederland beter te leren kennen - lijkt de aandacht voor haar vader te zijn weggeëbt. Maar Von der Dunk, die in 1991 door de koningin werd onderscheiden, vindt dat het koninklijk huis met de onduidelijkheid over het verleden van Máxima's vader een te groot risico neemt.

U pleit voor een onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar de rol van Jorge Zorreguieta in de regering-Videla. Waarom?

Stel dat Nederland na de huwelijkssluiting uit buitenlandse bladen belastende feiten moet vernemen over zijn tijd als minister. Dat zou de monarchie in gevaar brengen. Het is eigenaardig dat juist in Nederland, waar jarenlang tot in het verre verleden is gezocht naar sporen van fascisme van bekende personen, het verleden van Jorge Zorreguieta tot taboe is verklaard. Ik zeg niet dat Máxima geen koningin mag worden, maar er moet wel meer informatie komen. Iemand van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie zou moeten uitzoeken wat de rol van haar vader in dat regime is geweest. Toen Beatrix met Claus ging trouwen is Lou de Jong van het RIOD ook naar Duitsland afgereisd voor onderzoek. Als Jorge Zorreguieta zelf schuldig blijkt te zijn aan de misdaden die onder het regime van Videla zijn begaan, kan hij hier toch niet op het bordes staan?

U voelt niet voor het argument: reken haar niet aan wat haar vader heeft gedaan?

Bij de eerste de beste particulier zou ik daarvoor voelen, maar bij een toekomstige koningin niet. In onze democratie heeft het volk het recht om te weten wie de grootvader is van eventuele latere Oranje-telgen. Een erfelijk koning krijgt bij zijn geboorte een geweldig voorschot van goodwill. Die moet hij waard blijken te zijn. De Britse koning Edward VIII besloot in 1936 af te treden omdat hij met de (gescheiden) Wallis Simpson wilde trouwen. Als zou blijken dat Máxima's vader actief heeft deelgehad aan de oorlogsmisdaden in Argentinië, zou Willem-Alexander ook voor een dergelijke keuze kunnen komen te staan. Je wordt koning of je wordt het niet.

Wat moet het onderzoek opleveren, wil een huwelijk doorgang kunnen vinden?

Dat moet de Staten-Generaal bepalen. Maar als door onderzoek wordt bevestigd wat we nu al weten en daar niets nieuws aan wordt toegevoegd, lijkt mij dat er voor een huwelijk geen belemmering is.

Kamer steunt onderzoek niet

Door onze politieke redactie
DEN HAAG, 3 APRIL. In de Tweede Kamer bestaat geen enkele steun om nu al de antecedenten van Jorge Zorreguieta te laten onderzoeken door een historicus.

"Ontijdig" en "staatsrechtelijk onjuist", zo oordelen woordvoerders van alle Kamerfracties over de oproep van emeritus- hoogleraar Von der Dunk, gisteren in het tv-programma Buitenhof.PvdA'er Rehwinkel stelt dat eerst moet worden afgewacht "of het überhaupt tot een verloving en huwelijk komt. We moeten de prins en zijn vriendin toch echt de tijd en ruimte te gunnen om elkaar goed te leren kennen. Daarmee hoeft heus niet iedereen zich te gaan bemoeien", meent Rehwinkel. "En vervolgens is het aan de regering om de politieke verantwoordelijkheid voor een aanstaand huwelijk op zich te nemen. Pas daarna is de Kamer aan zet."

VVD'er Te Veldhuis ziet "geen enkele aanleiding om nu hitsig en hijgerig achter Von der Dunk aan te lopen". Te Veldhuis: "Wij kennen de minister- president goed genoeg om ervan te mogen uitgaan dat hij zich terdege heeft voorbereid als hij ooit naar het parlement mocht komen met een goedkeuringswet voor een koninklijk huwelijk. Tot die tijd hebben wij als Kamer geen enkel oordeel te vellen over Máxima Zorreguieta en al helemaal niet over haar vader. "

CDA'er Hillen noemt het "altijd reuze interessant om geschiedenisleraren op televisie te horen praten", maar de oproep van Von der Dunk bestempelt hij als "volstrekt overbodig": "We gaan ook niet tegen de premier zeggen dat het kabinet op Prinsjesdag weer een nieuwe begroting moet indienen. En we gaan ook niet alvast een Kamercommissie benoemen om een advies voor te bereiden over de trouwjurk, ook al maak ik me daarover nog de meeste zorgen." Waarmee Hillen wil aangeven: "Alles op z'n tijd en ieder z'n eigen verantwoordelijkheid bij de voorbereidingen van een huwelijk."

D66'er Scheltema meent dat "Von der Dunk doet alsof het kabinet zich niet de vragen zou stellen die je mag stellen bij de achtergrond van iedere toekomstige partner van de troonopvolger. Maar daarmee gaat het kabinet natuurlijk niet te koop lopen om redenen van privacy- bescherming. In een later stadium moet de Kamer als medewetgever toetsen of de regering op de juiste gronden meent de verantwoordelijkheid te kunnen nemen voor een huwelijk. Maar zolang het nog niet zo ver is, gaan we daar niet over praten." Woordvoerder Halsema van GroenLinks noemt de opvattingen van Von der Dunk " voor een wetenschapper interessant maar politiek gezien onbruikbaar". Zij ziet nu "geen enkele aanleiding om ook maar iets inzake Máxima te ondernemen".

Zie ook:

Máxima moet stressbestendig zijn (14 januari 1999)
Hof werkt aan huwelijk prins en Argentijnse (13 januari 1999)
Máxima, de koninklijke vriendin (13 januari 1999)
Op kousenvoeten rond het koninklijk huis (1 december 1999)
RVD: tijden van terughoudendheid voorbij (3 september 1999) Argentijnse Zorreguieta nieuwe vriendin kroonprins (1 september 1999)

( a d v e r t e n t i e s )