NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Bezettingen en gijzelingen uit protest tegen Griekse houding jegens PKK-leider Öcalan

Turks ministerie van Buitenlandse Zaken

Grieks ministerie van Buitenlandse Zaken

Centrum voor Koerdische politieke studies

Terroristische aanslagen van de PKK

Turkse pers: dagelijks nieuws

Koerdisch informatienetwerk

---

Door onzer redacteuren MARGRIET OOSTVEEN en JOB VAN DE SANDE
Ruim 24 uur gijzelden Koerden in Den Haag de vrouw van de Griekse ambassadeur, haar zoon en de huishoudster. Verderop vernielden honderden Koerden een winkelstraat. Een etmaal `verontrustend gelikte' actie.

Even over tweeen in de nacht wordt het in enkele minuten griezelig stil op Plein 1813. Een geconcentreerde stilte. De brommende generatoren van het noodhospitaaltje en de toegestroomde televisieauto's met straalzenders op het dak gaan uit. De motoren die een kleine 24 uur draaiden voor het geval dat worden afgezet: van de busjes en jeeps van de Mobiele Eenheid. Van zes ambulances. En van de politie-, de brandweer-, de commandowagens. In het persvak aan de overzijde van het plein maken grijpen fotografen naar hun telelenzen en mompelt iemand: ,,De deur.'' De voordeur van de Haagse residentie van de Griekse ambassadeur gaat driehonderd meter verderop open. Rustig loopt een lange rij Koerden naar buiten. Met de Koerdische actievoerders die gehuld in dekens van de ambassadeur op de stoep zijn overgebleven slenteren ze de Alexanderstraat uit. Onzichtbaar vanaf het plein stappen de meesten in bussen. Wie wordt gearresteerd, is niet te zien.

Dan rijden enkele personenauto's en ME-busjes naar de woning. Het zicht wordt afgeschermd. En plotseling duikt een politiewoordvoerder op. ,,De gegijzelden zijn vrij. In goede conditie.''

Op de stadsbussen waarin de Koerden een V-teken maken staat toepasselijk rondrit; over volgende acties wordt door Koerden-kenners al gespeculeerd. Hoe goed de Koerden zijn georganiseerd bleek toen Griekse ambassades in heel Europa in een nacht werden bezet. ,,Verontrustend gelikt geregeld'', had een wachtende ME'er met een kop koffie in zijn hand gezegd: ,,Is de BVD in slaap gevallen ofzo?'' De Haagse burgemeester Deetman zal op een personferentie na afloop van ,,een volslagen verrassing'' spreken. Minister van Justitie Korthals zal dat beamen, maar ook zeggen dat politiediensten ,,op de hoogte waren'' van spanningen binnen de Koerdische gemeenschap.

Het Koerdisch verzet loopt meer dan gesmeerd. Meer protest was te verwachten, nadat zo'n tweehonderd Koerden de ambassadewoning maandagnacht bestormden, met bijlen de ruiten insloegen en naar binnen sprongen. En nadat zo'n honderd Koerden hen dinsdagmiddag steun kwamen betuigen en slaags raakten met de ME.

Toch lijkt het opnieuw een volslagen verrassing voor de politie als dinsdagavond rond achten plotseling 500 Koerden voor station Hollands Spoor staan. De ME-busjes racen van Plein 1813 naar de Wagenstraat. Daar is de helft van de winkelruiten dan al ingeslagen. ,,Er stond hier godverdegodver zelfs een oud Koerdisch vrouwtje met een stok op mijn ruit te beuken!'', zegt de verblufte eigenaar van Het Biljartpaleis.

Een ME-linie houdt de razende meute halverwege de straat tegen. Waterwerper erbij, dan begint het terugdrijven, weer richting Hollands Spoor. Als speelgoedwagentjes worden geparkeerde auto's door de Koerden omgedraaid. Wat van glas is, gaat eraan: vrijwel alle winkelruiten, telefooncellen, autoruiten. Een nauwelijks te ontwijken stenenregen. Leden van de arrestatie-eenheid, omstanders, journalisten schreeuwen waarschuwingen en houden handen boven elkaars hoofd. De sfeer is explosief; dit is geen vrijetijdsbesteding van relschoppers, maar pure woede. Alleen jonge Hagenezen genieten: ,,Insluiten die hap en dan lekker hakken! Kutkoerden!''

Voor het station woedt een korte veldslag. Koerden lopen recht tegen de waterwerper in en rukken de stenen uit de straat. Het plaveisel, de trambanen: een woestenij vol gaten. De ME moet zich even terugtrekken om de hoek van de stationsstraat. ,,Honden naar voren!'', is het commando. ,,Charge nu!'' Langs het spoor gaat het. Binnenkomende treinen worden bekogeld. ,,Charge!'' Circa 70 personen worden gearresteerd. Twee agenten raken licht gewond. Dan lukt het de Koerden in een langgerekte beweging de Schilderswijk in te vegen. ,,Dank u, krijgen wij dat weer'', zegt een dame voor haar huis. ,,Weet je wel hoeveel Turken hier wonen?'' Om vijf voor negen heeft ook het Turkse koffiehuis Sahin op de Hoefkade geen ruiten meer.

Toch valt de groep in de straten rond de Hoefkade uiteen. Ruim 700 agenten zijn in totaal in de stad ingezet. Waarom laat de ME zich in de Schilderswijk nauwelijks meer zien? In het gesneuvelde kantoortje van de Winkeliersvereniging Wagenstraat zegt een middenstander: ,,Het centrum hebben ze de hele dag onder controle. Maar in deze buurt lijkt dat er nooit toe te doen.'' Tegen tienen is de Schilderswijk weer rustig. Tot op een kilometer van het station zijn ruiten gesneuveld en staan bewoners in alle talen hun verbazing te ventileren.

Het `Koerdisch Cultureel Centrum' in de Wagenstraat is even later afgeladen. Een zaal vol mensen kijkt naar het Koerdisch journaal; drukte rond de bar. De verslaggever wordt consequent begroet met een cynisch ,,Goedemorgen! Ben je eindelijk wakker? Ga je eindelijk over ons schrijven?'' Niemand wil praten. Niemand wil zijn naam noemen. En, welnee, niemand heeft een steen gegooid. ,,Wij zijn hier voor thee. Thee drinken.''

Op Plein 1813 is intussen vrijwel niets gebeurd. Serene controle tijdens de chaos verderop. Later zal bekend worden dat de politie drie keer op het punt heeft gestaan een eind aan de gijzeling te maken. Telkens is hiervan op het laatste moment afgezien. Onbekend was of de bezetters gewapend waren.

Tot half tien dinsdagmorgen heeft de gegijzelde vrouw van de ambassadeur contact kunnen houden met de politie. Toen is het door de gijzelaars afgebroken. ,,Ze zijn toen erg bang geweest'', zal Deetman zeggen.

Gezien is dat jerrycans naar binnen werden gebracht; de politie en brandweer waren voorbereid op zelfverbrandingen zoals in Kopenhagen. Het gerucht dat de gijzelaars een handgranaat bij zich hadden wordt niet bevestigd. Belangrijker was dat de onderhandelingen met de bezetters zicht boden op een oplossing, zegt burgemeester Deetman na afloop. En dat rekening moest worden gehouden met het verloop van bezettingsacties in andere Europese steden.

Rond half een lijkt het even zover: de ME bussen en ambulances rijden naar voren, ME'ers vormen een strakke linie rond de Koerden op de stoep. Felle lampen worden op het persvak gezet, zodat nauwelijks nog iets is te zien. Het duurt maar een minuut of tien. Dan gaat iedereen weer terug naar uitgangspositie.

Een uur later geeft het verzoek van de Nederlandse regering aan Turkije om Ocalan niet de doodstraf op te leggen de doorslag. Alle circa 150 bezetters laten zich arresteren, ofschoon ze eerder op de avond nog een vrije aftocht eisten. Onder hen waren volgens justitie studenten ,,die vreesden voor hun schoolloopbaan.'' Allen worden vervolgd voor vrijheidsberoving en huisvredebreuk.

Zie ook:
PKK-leider Öcalan zit vast in Turkije (16 februari 1999)

PKK meer en meer politieke organisatie (16 februari 1999)

Koerdisch wespennest (16 februari 1999)

Tijdbom Öcalan (21 november 1998)

Uitlevering (26 november 1998)

Arbil als inzet (2 september 1998)

'Öcalan voor Europees gerechtshof' (2 september 1998)

NRC Webpagina's
17 FEBRUARI 1999