NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE CHILEENSE VIJANDEN van Pinochet hadden aanleiding voor een feestje. De Law Lords van het Britse Hogerhuis hebben gisteren met drie tegen twee stemmen besloten dat op grond van internationaal en Brits recht de ex-dictator aan Spanje kan worden uitgeleverd. Misschien dat de feestvierders ietwat voorbarig waren. Er moeten nog verschillende stappen worden gezet, alvorens Pinochet voor zijn Spaanse rechters verschijnt. Als het daar al van komt. De eerstvolgende halte die in de procesgang moet worden aangedaan is het departement van minister van Binnenlandse Zaken Jack Straw. De deur naar Chili kan door hem nog altijd op een kier worden gezet.

De zaken Pinochet en Öcalan, de in Italië verblijvende leider van de Koerdische Arbeiders Partij (PKK), hebben ten overvloede bewezen dat regeringen het met uitlevering van van misdaden tegen de menselijkheid verdachte personen behoorlijk moeilijk kunnen krijgen. De ontwikkeling van het internationale recht komt in dit soort kwesties gemakkelijk in aanvaring met de politieke opportuniteit. Chili zelf is scherp verdeeld geraakt naar aanleiding van Pinochets arrestatie in Londen. De relaties tussen Chili en Spanje en tussen Chili en Groot-Brittannië zijn inmiddels onder grote spanning komen te staan. De aanhouding van Öcalan in Rome zette Koerden en Turken tegen elkaar op, in Turkije en elders, leidde tot een bijna-breuk tussen Italië en Turkije, dreigt de betrekkingen tussen de Europese Unie en dat laatste land voor lange tijd te ontwrichten en heeft uiteindelijk Duitsland in een dwangpositie gebracht.

DE REACTIE VAN Duitsland op de suggestie van zowel Italië als Turkije om Öcalan in de Bondsrepubliek te berechten is exemplarisch. De Duitse justitie heeft ooit een internationaal aanhoudingsbevel tegen Öcalan doen uitgaan wegens de verdenking dat de PKK, in Duitsland verboden, de hand heeft gehad in een of meer moordaanslagen. Maar de Duitse regering wekt nu de indruk liever niet haar handen aan Öcalan te willen branden. Een berechting in de Bondsrepubliek zou de omvangrijke Koerdische en Turkse gemeenschappen daar tegen elkaar opzetten. Italiaanse politici zijn zo onvoorzichtig geweest de man te verleiden naar Italië te komen. Wat Bonn betreft moeten Rome en Ankara hun problemen maar onderling oplossen.

Voor de hand ligt om de berechting van personen die van terreur, foltering en moord worden verdacht over te laten aan de landen waar zij hun misdrijven hebben begaan. Maar zowel de zaak-Pinochet als de zaak-Öcalan kent zijn eigen complicaties. De Chileense autoriteiten hebben na de terugkeer van de democratie afgezien van vervolging van Pinochet. Turkije kent de doodstraf en dit feit belemmert uitlevering van Öcalan aan dat land.

Zo is de cirkel weer rond. De betrokken landen behoren zich niet aan hun verantwoordelijkheid te onttrekken. Ook al moeten zij daarvoor een politieke en mogelijk zelfs een economische prijs betalen. Kiezen voor de weg van de minste weerstand zou de geloofwaardigheid van de verdediging van de rechten van de mens op het spel zetten.

Zie ook:
Pinochet is niet onschendbaar (26 november 1998)

( a d v e r t e n t i e s )