Kabila wil niet onderhandelen met Mobutu

LUBUMBASHI, 18 APRIL. De Zaïrese rebellenleider, Laurent-Désiré Kabila, sloot vanmorgen onderhandelingen met president Mobutu uit en zei dat hij zijn tegenstander alleen wil ontmoeten voor een overdracht van de macht.

Met die uitspraak, die hij deed in Lubumbashi, de hoofdstad van de koperprovincie Shaba, boorde Kabila de hoopvolle verwachting bij bemiddelaars in Zuid-Afrika de grond in. President Mandela, die woensdag in Kaapstad een onderhoud had met de rebellenleider, heeft Kabila en Mobutu uitgenodigd voor een ontmoeting in zijn land. De speciale gezant van de Verenigde Naties voor Midden-Afrika, Mohamed Sahnoun, zei donderdag in Kaapstad dat het doel van zo'n rechtstreeks gesprek zou zijn om de voorwaarden voor verkiezingen vast te stellen. Kabila suggereert dat dit op een misverstand berust. ,,Misschien zijn we verkeerd begrepen'', zei hij vanmorgen. ,,Het Zuidafrikaanse initiatief heeft betrekking op een machtsoverdracht. Zodra hij (Mobutu) daartoe bereid is, zal ik een korte plechtigheid bijwonen voor de vreedzame overdracht van de macht. Nooit, maar dan ook nooit zullen er langdurige onderhandelingen met Mobutu komen. Als hij de macht niet wil overdragen, marcheren we naar Kinshasa.'' Intussen liet de woordvoerder van president Mobutu, Kabuya Lumuna, vanmorgen in Kinshasa weten dat ,,er in beginsel overeenstemming bestaat over een rechtstreekse ontmoeting'' van zijn opdrachtgever en Kabila. De president lijkt echter niet van plan om toe te geven aan de eis van de rebellen dat hij afstand doet van de macht. Zoon Nzanga Mobutu bevestigde gisteren dat zijn 66 jaar oude vader bereid is Kabila te ontmoeten, maar zei ook dat Zare zal afglijden in chaos als de president terugtreedt. ,,We kunnen geen vacuum achterlaten aan de top van het land'', aldus Nzanga. De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) heeft de repatriëring van tientallen duizenden Rwandese vluchtelingen uit Oost-Zare, die vandaag zou beginnen, uitgesteld. Aanleiding was de uitspraak van de door de rebellen aangestelde gouverneur van de provincie Boven-Zare dat hij vreest voor verspreiding van cholera onder de plaatselijke bevolking. Volgens VN-cijfers zijn er in Kasese, een vluchtelingenkamp bezuiden de door rebellen bezette stad Kisangani, 330 gevallen van cholera gemeld. Donderdag zouden er al 74 vluchtelingen zijn bezweken. Een woordvoerder van de UNHCR zei te verwachten dat de plaatselijke autoriteiten zaterdag toestemming zullen geven voor de repatriëring. (Reuter, AFP)

(NRC Handelsblad / Buitenland, 18 april 1997)