Kabila ontvangen door Mandela

Door onze correspondent

JOHANNESBURG, 17 APRIL. De Zarese rebellenleider Laurent-Désiré Kabila heeft vandaag na een bliksembezoek van minder dan een dag Zuid-Afrika verlaten. Hij sprak daar onder meer met president Nelson Mandela over een vredesregeling in Zare. Mandela toonde zich optimistisch over een ontmoeting tussen Kabila en de Zarese president Mobutu en over een vreedzame oplossing van het conflict.

Kabila zei evenwel voor zijn vertrek dat zijn troepen zullen optrekken naar Kinshasa; een spoedige ontmoeting met Mobutu sloot hij uit. Mandela, die dit jaar al eerder poogde te bemiddelen in de Zaïrese burgeroorlog, noemde vandaag zowel Kabila als Mobutu ,,president''. De Zuidafrikaanse leider zei dat hij sinds zaterdag driemaal met Mobutu heeft getelefoneerd. Daaruit was hem gebleken dat zijn Zaïrese ambtgenoot een ontmoeting met ,,zijn broeder en patriot'' Kabila niet langer uitsluit en een voorstander is van vredesoverleg met de rebellen, die inmiddels meer dan de helft van het Zaïrese grondgebied in handen hebben. Mandela omschreef Mobutu als ,,zeer coöperatief''. Volgens Mandela is ook Kabila bereid tot overleg met Mobutu. Maar de robuuste rebellenleider, die zijn gebruikelijke kaki tropenpak droeg, zei in korte bewoordingen juist het tegenovergestelde. Een woordvoerder van Mandela kon geen officiële verklaring geven voor de twee diametraal tegenovergestelde interpretaties van een en dezelfde ontmoeting. Maar andere bronnen bij de Zuidafrikaanse regering zeiden dat het gaat om het ,,redden van het gezicht'' van Mobutu. Pretoria gaf vorige week te kennen dat Mobutu eventueel asiel kan krijgen in Zuid-Afrika, om daarmee de weg vrij te maken voor een vreedzame machtswisseling in Kinshasa. Mandela zei hierover vandaag: ,,President Kabila maakt grote (militaire) vorderingen, maar hij wenst geen militaire oplossing. Hij wil er een die kan rekenen op de steun van president Mobutu. Hij heeft ook duidelijk gemaakt niet van plan te zijn president Mobutu te vernederen.'' Kabila kreeg gisteren op de luchtmachtbasis Ysterplaat bij Kaapstad de ontvangst van een staatshoofd. Een vliegtuig van de Zuidafrikaanse luchtmacht had hem opgehaald uit de zuidelijke Zaïrese stad Lubumbashi, die vorige week in handen van de opstandelingen viel. De rebellenleider werd naar een luxueus hotel gebracht en had aansluitend in de presidentiële residentie, het Tuynhuys, een ontmoeting met Mandela, vice-president Thabo Mbeki en de speciale afgezant van de Verenigde Naties voor Midden-Afrika, Mohamed Sahnoun.

(NRC Handelsblad / Buitenland, 17 april 1997)