Leger Zare drijft betoging oppositie met schoten uiteen

KINSHASA, 14 APRIL. Regeringssoldaten in de Zarese hoofdstad Kinshasa hebben vanmorgen een demonstratie van oppositie-aanhangers met schoten in de lucht verspreid. Een soldaat schoot gericht in de vluchtende menigte, maar er zijn geen slachtoffers gezien. Inwoners van Kinshasa hebben de hoofdstad vandaag lam gelegd.

Arbeiders en winkeliers bleven thuis om hun solidariteit te betuigen met de parlementaire oppositie. Die staat onder leiding van Étienne Tshisekedi uit Kasa, die woensdag na een premierschap van slechts één week werd afgezet door Mobutu en vervangen door generaal Likulia Bolongo. De president riep een dag eerder de noodtoestand uit. De rebellen die inmiddels bijna de helft van Zare onder de voet hebben gelopen, doen hun woord gestand. Nu president Mobutu hun ultimatum naast zich neer heeft gelegd en de aangekondigde 'gevechtspauze' van drie dagen is verstreken, hebben de troepen van rebellenleider Laurent-Désiré Kabila hun offensief hervat. Vanmorgen meldden zij de inname van Kananga, de hoofdstad van de provincie West-Kasa, en van Kolwezi, een mijnstad in de zuidelijke provincie Shaba. Mobutu krijgt niet langer gelegenheid om zich terug te trekken in zijn voorvaderlijke dorp Gbadolite, waar hij een paleis heeft laten bouwen, maar moet Zare verlaten. ,,We hebben besloten Mobutu geen tweede kans meer te geven'', zei Bizima Karaha, een van Kabila's 'commissarissen' voor buitenlandse zaken, gisteravond in Goma, het rebellenhoofkwartier aan de grens met Rwanda. ,,Hij moet het land uit, pas dan zullen we onderhandelen over een staakt-het-vuren. Mobutu en de zijnen willen oorlog, en die kunnen ze krijgen'', aldus Karaha. Kabila's Alliantie van democratische krachten voor de bevrijding van Kongo-Zare (ADFL) zegt dat haar troepen inmiddels de westelijke provincie Bandundu hebben bereikt en op 250 kilometer van Kinshasa staan. Vrijdag namen zij na zware gevechten het vliegveld in van Lubumbashi, de hoofdstad van de koperprovincie Shaba. Medewerkers van het Rode Kruis borgen zaterdag talloze lijken op de luchthaven, die was bezaaid met kapotgeschote voertuigen en patroonhulzen. Onder de Rwandese vluchtelingen in Oost-Zare is cholera uitgebroken. De pogingen van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) om de ontheemden door de lucht te repatriëren, zullen daardoor vertragingen oplopen, zei een WHO-woordvoerder gisteren in Kisangani, een stad in het noordoosten van Zare die vorige maand in handen viel van de rebellen. (Reuter, AFP)

(NRC Handelsblad / Buitenland, 14 april 1997)