VN openen luchtbrug voor vluchtelingen in Oost-Zaïre

KISANGANI, 7 APRIL. In het noordoosten van Zaïre wordt een begin gemaakt met repatriëring door de lucht van 100.000 Rwandese vluchtelingen. Dat gebeurt terwijl Zaïrese rebellen op het punt staan Lubumbashi, de tweede stad van het land, in te nemen. Het Hoge Commissariaat voor Vluchtelingen van de VN (UNHCR) staat voor de ingewikkeldste operatie die het ooit heeft uitgevoerd.

De uitgeputte Rwandese Hutu's, die al maanden onderweg zijn, zijn verspreid langs de spoorlijn tussen Kisangani en Ubundu, die vorige maand zijn bezet door het rebellenleger van Laurent-Désiré Kabila. Deze gaf zaterdag, onder zware druk van de VN-Veiligheidsraad, de Europese Unie en internationale hulporganisaties, toestemming voor de actie. Paul Stromberg, woordvoerder van de UNHCR in Kisangani, maakte gisteren duidelijk wat er voor nodig is: ,,Vrachtwagens, treinen, bakken om de Zaïrerivier over te steken en vliegtuigen, waarvan ten minste één groot transporttoestel.'' De vliegtuigen die eerder levensmiddelen hebben aangevoerd naar Kisangani zouden kunnen worden ingezet om de vluchtelingen over te brengen naar Goma, aan de grens met Rwanda. Stromberg denkt eind deze week te kunnen beginnen met de repatriëring. Rebellenleider Kabila, die de vluchtelingen wekenlang de toegang tot Kisangani weigerde, heeft nu ingestemd met repatriëring via het militaire vliegveld aldaar. De UNHCR poogt in lopende besprekingen met de Rwandese autoriteiten toestemming te krijgen om de vluchtelingen door de lucht naar de hoofdstad Kigali brengen. Artsen zonder grenzen (MSF) heeft zondag gewaarschuwd voor een te haastige repatriëring van de tientallen duizenden Rwandese Hutu's. Volgens Pierre Rijkmans, medisch coördinator van MSF in Kisangani, zijn ten minste 20.000 vluchtelingen ,,te zwak zijn om meteen te vertrekken''. Oorzaken zijn ernstige ondervoeding, aandoeningen aan de luchtwegen als gevolg van afkoeling door de aanhoudende regens, malaria en verwondingen. Rijkmans denkt dat zij drie weken tot een maand nodig hebben om krachten op te doen. Medische criteria dienen de doorslag te geven, aldus Rijkmans. (AP, Reuter, AFP)

(NRC Handelsblad / Voorpagina, 7 april 1997)