|
|
  afleveringen
30 DORPEN EN STADSBUURTEN DOBBELEN OM DE MACHT
KIEZERS: POLITIEKE
|
 Aarzelende kiezers, zwevende kiezers. Kiezers die wat anders willen stemmen dan in 1994, maar nog niet weten op welke partij. Of misschien toch maar weer op dezelfde partij. Een derde van de kiezers zal in de komende weken zijn keuze bepalen. Blijkens de peilingen raakt vooral D66 zijn kiezers uit 1994 kwijt. Een zwak imago, gebroken beloften en tegenvallende bewindslieden worden vooral als reden genoemd waarom kiezers van D66 naar een andere partij overgaan of nog 'zweven'. De ondervraagde kiezers die vier jaar geleden nog op D66 stemden en nu niet meer, gaan vooral naar PvdA, GroenLinks of SP en ook naar de VVD, maar niet naar het CDA. J. KLEIN EERENBRINK (45, M), onderhoudsmonteur, Hardenberg. Van D66 naar PvdA: ,,D66 is niet geloofwaardig meer. Sorgdrager is ten onrechte al die keren blijven zitten.'' S. VAN RINSUM (34, V), administratief medewerkster, Tiel. Van D66 naar GroenLinks. ,,D66 valt enorm tegen. Ze houden zich niet aan hun beloften.'' A. VAN HEES (39, M), monteur, Ravenstein. Van D66 naar VVD. ,,D66 zegt me helemaal niets meer. Van Els Borst denk ik vaak: mens, waar héb je het over. Ik vind haar niet sympathiek. Van Mierlo, die had charisma.'' Maar de meeste respondenten die in 1994 op D66 stemden, weten nu nog niet op welke partij zij dat ditmaal zullen doen, zij 'zweven' nog. A. KASSEL (39, V), huisvrouw, Oude-Tonge: ,,Misschien wordt het weer D66, maar het kan ook PvdA of GroenLinks worden. Ik vond D66 niet zo'n duidelijke partij de afgelopen jaren. Ik kan eigenlijk niet zeggen wat ze nou precies gedaan hebben.'' B. GOEDE (46, M), kapper, Mierlo: ,,D66 heeft niet datgene gebracht wat ik hoopte. Het is gewoon een partij van piepeltjes die zich laten regelen door die andere twee partijen.'' R. BLOEMEN (33, M, leraar, Houten: ,,D66 is erg onzichtbaar in dit paarse kabinet. Goede ministers, zoals Wijers, maar ze profileren zich te weinig.'' S.I.VOS (45, V), WAO'er, Hilversum: ,,D66 vind ik veranderd. In de oppositie waren ze duidelijk in wat ze wilden. In het kabinet hebben ze er veel normen en waarden uitgegooid. Borst vind ik geen lijsttrekker.'' Ondanks de verwachte winst twijfelt ook een flink deel van de PvdA-aanhangers uit 1994 nog op welke partij ze ditmaal zullen stemmen. Wel is zeker dat een aantal naar GroenLinks of SP overstapt. Het teruggelopen sociale imago van de PvdA wordt nogal eens als verklaring gegeven. Maar er keren ook kiezers terug naar de PvdA. G. KNIP (24, M) student, Utrecht: ,,De PvdA is naar het midden opgeschoven. Dat wil zeggen: is meer rechts gaan denken. In het kabinet hebben ze te weinig ballen laten zien. Het sociale belang zijn ze uit het oog verloren.'' P. MARENGO (23, V), receptioniste, Arnhem. Van PvdA naar GroenLinks: ,,GroenLinks doet meer voor allochtonen. Ze hebben zich bijvoorbeeld veel beter ingezet bij de afwikkeling van de Bijlmerramp.'' J. TOMAS (63, M), in de vut, Zaanstad. Van ouderenpartij naar PvdA: ,,Ik ben een PvdA-man, alleen vorige keer stemde ik op een ouderenpartij. Dat was een uitstapje. Ik wilde het proberen, ook gezien mijn leeftijd. Ik vond dat ze wel goed opkwamen voor de ouderen. Maar er is helemaal niks van overgebleven.'' J. VAN DE KERKHOF (68, V), gepensioneerd, Helmond. Van PvdA naar ouderenpartij: ,,De PvdA doet het goed, maar ik voel me nu meer een oudere dan vier jaar geleden. Mijn man en ik zijn drie jaar geleden in een verzorgingsflat gaan wonen.'' M. SCHONEWILLE (22, M), elektromonteur, Groenlo. Van PvdA naar VVD: ,,Vorige keer had ik er niet zoveel over gevolgd. Ik heb toen PvdA gestemd om tegen de invloed van de Centrum-Democraten te stemmen.'' Ook diverse VVD-stemmers uit 1994 twijfelen of ze hun stemgedrag van toen straks zullen halen. Een aantal liberalen stapt over naar het CDA. De VVD wordt te 'rechts', vinden zij, de toon van Bolkestein staat hen niet aan of ze vinden de partij toch te weinig sociaal. C. VAN GAALEN (54, M), repromedewerker, Wageningen. Van VVD naar CDA: ,,Het CDA-programma spreekt me heel erg aan. Ik ben een beetje uitgekeken op Bolkestein die steeds van die rare uitspraken doet.'' A. RAN (52, V), leidster visueel gehandicapten, Huizen: ,,De verschillen tussen rijk en arm worden te groot. het welzijn van de mens kan veel beter nu het economisch goed gaat. Ik zou graag meer sociaal welzijn zien.'' H. VAN AGGELEN (28, M) horecamedewerker, Delft: ,,Ik overweeg nu D66 te stemmen, misschien wel uit medeleven. Ik betwijfel of ze worden afgeslacht, zoals iedereen nu denkt. Als gematigde coalitiepartij kunnen ze helemaal geen kwaad.'' L. GROENEVELD (50, M), verkoopleider, Houten. ,,Als ondernemer vind ik het belangrijk dat een partij opkomt voor het bedrijfsleven. Vroeger ben ik met het socialistisch sop overgoten. Maar ik vind dat Kok het goed gedaan heeft en een goede manager van een regeringsteam is.'' Van de grote partijen is de aanhang bij het CDA het trouwst: 70 procent van de ondervraagde kiezers die in 1994 CDA stemden, doet dat nu opnieuw. Toch spreekt de partij een aantal kiezers minder aan dan vier jaar geleden. Bijvoorbeeld de wijze van oppositie voeren is voor hen reden voor een overstap naar een andere partij. Ook is er wat 'grensverkeer' tussen de kleine christelijke partijen en het CDA. E. MEIJER (52, V), huisvrouw, Hengelo: ,,Het CDA is een beetje ingeslapen. Ze hebben niet een gezicht en ze hebben zich niet goed geprofileerd. De Hoop Scheffer is het ook niet echt.'' N. BERNS (37, V), administratief medewerkster, Heerlen. Van CDA naar SP: ,,De SP is de enige partij die werkelijk wat doet. De anderen beloven veel en doen weinig.'' T. WENNEKES (29, V), huisvrouw, Houten: ,,Het CDA heeft geen sterke oppositie gevoerd. Als de economie goed gaat, is dat nu eenmaal lastiger. De frontmensen waren slecht in hun presentatie. De Hoop Scheffer komt nu beter over.'' J. VOOGD (58, M), werkloos, Delft. Van CDA naar GPV. ,,Vorige keer bevond het CDA zich in een tricky positie, met de affaire-Brinkman. Nu vind ik dat ze wel in de oppositie mogen komen. De partij is te slap geworden, doordat ze zeventig jaar aan de macht zijn geweest. In de oppositie kunnen ze beter nadenken over hun wortels.'' J. VAN VEEN (27, M), arts, Groningen. Van RPF naar CDA: ,,Met een stem op het CDA heb ik meer invloed op landelijk niveau. Ik wil dus mijn stem laten gelden.'' Zelfs voor potentieel winnaar GroenLinks is er ook een verlies van sommige kiezers die in 1994 nog hun stem op deze partij uitbrachten. Bijvoorbeeld door de opkomst van de SP. P. PIJS (36, M), verpleegkundige, Ravenstein. Van GroenLinks naar SP: ,,De SP komt sympathiek over. Als de partij van de gewone man.''
 |
NRC
Webpagina's
|
