Belgrado meldt dood 10 burgers
De NAVO heeft gisteravond en vannacht in twee
aanvalsgolven met kruisraketten en bommenwerpers militaire doelen in
Joegoslavie aangevallen. Joegoslavie riep drie uur na de eerste aanval
de oorlogstoestand uit. Er zouden meer dan tien burgers zijn gedood.
De eerste aanvalsgolf kwam gisteravond rond acht uur op gang. Vanaf
schepen in de Adriatische Zee werden rond honderd kruisraketten
afgevuurd op tientallen vliegvelden, bases en commandocentra.
Tegelijkertijd stegen vanaf drie bases in Italie vliegtuigen op voor
bombardementsvluchten.
In de vier uur durende aanval werden doelen in alle delen van
Joegoslavie getroffen: de auto- en wapenfabriek van Kragujevac in
Centraal-Servie, het vliegveld van Podgorica, de marinebasis van Bar en
een legerbasis in Danilovgrad (alle in Montenegro), het vliegveld van
Pristina en radarinstallaties in Butovacki Breg (in Kosovo), het
militaire vliegveld van Batajnica bij Belgrado, de vliegtuigfabriek van
Pancevo, ook bij Belgrado, en militaire installaties bij Kursumlija en
Uice in Servie en bij Novi Sad in de Vojvodina.
Vannacht kwam een tweede aanvalsgolf op gang. Bij de acties waren
tachtig vliegtuigen uit acht NAVO-landen waaronder Nederland
betrokken. Volgens Belgrado zijn twee NAVO-toestellen neergeschoten,
maar de NAVO sprak dat tegen en meldde zelf het neerschieten van twee
Joegoslavische vliegtuigen. Joegoslavie is verzekerd dat de aanvallen
worden stopgezet als het het vredesplan voor Kosovo aanvaardt. Volgens
Belgrado zijn bij de acties ,,zeker tien'' doden en zestig gewonden
gevallen. Onder de slachtoffers zouden zich vrouwen en kinderen bevinden
van soldaten die uit buurrepublieken als Bosnie en Kroatie zijn
geevacueerd en wonen in kazernes. In Montenegro werd een soldaat gedood.
De secretaris-generaal van de NAVO, Javier Solana, legde gisteren de
schuld voor het geweld bij de Joegoslavische president Slobodan
Milosevi, ,,die heeft geweigerd zijn gewelddadige acties in Kosovo te
staken en in goed vertrouwen te onderhandelen''. Ingrijpen, aldus
Solana, is ,,een morele plicht''. Hij onderstreepte vandaag dat de
acties enkele dagen worden voortgezet.
Joegoslavie reageerde woedend. ,,De NAVO-aanval op het soevereine en
Europese Joegoslavie is een catastrofe voor de mensheid en schendt de
orde van de internationale betrekkingen'', aldus een woordvoerder. ,,Het
is tragisch dat een land wordt aangevallen dat nooit agressor is geweest
en dat op het Westen is georienteerd.'' Volgens een legerwoordvoerder is
de aangerichte schade minimaal en functioneert de commandostructuur
doeltreffend. Belgrado riep gisteren de oorlogstoestand uit, maar liet
in het midden wat die in de praktijk inhoudt.
Rusland, dat bij monde van een ,,geschokte'' president Jeltsin eveneens
protesteerde, riep vannacht in de Veiligheidsraad op tot een
,,onmiddellijke stopzetting'' van de bombardementen. Maar enige
beslissing kwam er niet: vijf leden van de raad, waaronder Nederland,
nemen als NAVO-lid zelf aan de actie deel. Secretaris-generaal Kofi
Annan van de VN zei in een verklaring het gebruik van geweld door de
NAVO ,,legitiem'' te vinden, maar hij tekende wel aan dat de
Veiligheidsraad in elke beslissing moet kunnen meepraten. Rusland eiste
vandaag een bijeenkomst van de Contactgroep.
Milo Djukanovi, president van Servie's zusterrepubliek Montenegro
veroordeelde de NAVO-aanvallen op zijn land, maar gaf Belgrado daar de
schuld van: ,,Dit zijn de tragische consequenties van een irrationeel
beleid van confrontatie met de hele wereld.''
NAVO-chef Solana schreef de leiders van vijf Balkan-landen die deelnemen
aan Partnership for Peace dat ze kunnen rekenen op bescherming als
Belgrado tot wraakacties overgaat. Het gaat om Slovenie (grenst niet aan
Servie), Albanie, Bulgarije, Macedonie en Roemenie. (Reuters, AFP, AP)