Dossier IRT-affaire

Nieuws

Rapport

Kamercommissie

Achtergrond

Biografie

Opinie

Begrippen

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 9 MEI. Een meerderheid van de Tweede Kamer verwerpt de stelling van VVD-minister Dijkstal (Binnenlandse Zaken) dat hij geen mogelijkheden heeft om maatregelen te treffen tegen hoge politiefunctionarissen. Dijkstal werd vanmiddag ook hard aangevallen door zijn eigen partij.

De Kamer eist binnen vier maanden maatregelen van het kabinet tegen falende gezagsdragers bij justitie en politie. Een motie waarin ,,een plan van aanpak'' van Dijkstal en minister Sorgdrager (Justitie) wordt geëist, werd vanmorgen bij de voortzetting van het debat over het eindrapport van de commissie-Van Traa door bijna alle Kamerfracties ondertekend. Opvallend was het ontbreken van regeringspartij D66 bij de ondertekenaars van de motie. Andere fracties legden in de wandelgangen een verband met het feit dat de Haarlemse korpschef Straver lid is van die partij.

VVD-woordvoerder Korthals verweet Dijkstal dat hij ervan uitgaat dat er geen maatregelen mogelijk zijn tegen korpschefs. ,,De minister zit alleen maar moeilijkheden op te werpen'', zei Korthals. Hij meent dat er op grond van de Politiewet wel degelijk mogelijkheden bestaan om korpschefs te ontslaan.

De Kamer is van mening dat Dijkstal, zoals GPV-fractievoorzitter Schutte het vanmorgen verwoordde, ,,onvoldoende voorwaarden schept voor noodzakelijke veranderingen bij de politie''. Volgens Kalsbeek (PvdA) kan de ,,finale afronding'' van het IRT-debat niet plaatsvinden voordat duidelijk is welke personele gevolgen het kabinet verbindt aan de crisis in de opsporing.

Dijkstal betoogde gisteren dat hij te zeer wordt gehinderd door juridische obstakels om falende politiefunctionarissen te kunnen ontslaan of van functie te laten wisselen. De Kamer neemt daarmee geen genoegen. Dijkstal zegde gisteren wel toe meer mogelijkheden te willen creëren om in te grijpen. De fracties van D66 en PvdA dienden vanochtend een motie in waarin zij erop aandringen de rechtspositieregeling van de politie zodanig aan te passen dat hoge politiefunctionarissen ,,in het belang van de dienst'' kunnen worden overgeplaatst.

Met name de Haarlemse korpschef Straver heeft voor zijn rol in de IRT-affaire veel kritiek gekregen van de commissie-Van Traa en de rijksrecherche. Dijkstal heeft uitgezocht of hij Straver kon ontslaan in "het belang van de dienst" - het politiekorps Kennemerland. Maar, zo zei Dijkstal gisteren, de Haarlemse burgemeester Pop en het regionale college van korpsbeheerders vonden het juist in het belang van de dienst om Straver niet te ontslaan.

Het Kamerlid Sipkes (GroenLinks) vond dat onbegrijpelijk. ,,Is het in het belang van de dienst dat er in Kennemerland een korpschef zit onder wiens verantwoordelijkheid tonnen drugs op de markt zijn verdwenen?'' Volgens Dijkstal is de weg voor hem afgesneden. ,,Wij hebben in dit land welbewust gekozen voor een structuur waarbij het beheer ligt bij de korpsbeheerder en het regionaal college. De rol van de politiek is dus beperkt.'' Dijkstal vond niet dat de burgemeesters hun korpschef ,,afdekken'', zoals Van Dijke (RPF) opmerkte.

Wel hekelde de minister de ,,lauwe'' reactie van de korpsbeheerders op de crisis in het opsporingsapparaat, zoals die is geconstateerd door de commissie-Van Traa. ,,Ik heb bij hen onvoldoende gemerkt van de urgentie om de cultuur bij de politie te veranderen. Men is zich onvoldoende bewust van wat er allemaal aan de hand is. Dat vind ik een punt van zorg. Ik hoop dat ik het mis heb'', aldus Dijkstal. Hij wees de Kamer op plannen om hoge politiefunctionarissen sneller van functie laten verwisselen. ,,Maar de mobiliteit is niet erg groot'', zei hij. ,,We moeten zoeken naar instrumenten om die te vergroten. Dat is in het belang van leidinggevenden en van organisaties.''

Aan de positie van staatssecretaris Schmitz (Justitie) wenste minister Dijkstal gisteren weinig woorden vuil te maken. Hij is het ,,zeer oneens'' met de roep van de CDA'er Hillen om haar aftreden.

Volgens de CDA-fractie zou het aftreden van Schmitz, wegens haar rol als burgemeester en korpsbeheerder in Haarlem, als teken kunnen dienen dat het kabinet serieus een ,,nieuwe start'' wil maken. ,,Het publiek zit er niet op te wachten dat wij dat gebaar maken. Men verwacht van ons dat wij ons werk goed doen'', zei Dijkstal. ,,Laten we het niet zoeken in gebaren die op drijfzand berusten.''

PvdA-woordvoerder Kalsbeek daagde haar collega Hillen vanochtend uit een motie van wantrouwen in te dienen tegen Schmitz in te dienen, wegens de aanhoudende aanvallen op haar verleden als korpsbeheerder. Zij beschuldigde Hillen van ,,politiek vandalisme'' als hij zo'n uitspraak niet aan de Kamer zou voorleggen. Hillen vindt dat Schmitz de eer aan zichzelf moet houden.

Minister Sorgdrager wilde nog niet ingaan op personele maatregelen. Naar het handelen van OM-functionarissen wordt op dit moment een onderzoek ingesteld. De resultaten worden pas in september verwacht. ,,Je zult misschien mensen moeten verplaatsen of omscholen, maar je zult het toch moeten doen met de mensen die er zijn bij het OM''.

Minister Sorgdrager zei ,,begrip'' te hebben voor het verlangen van de Kamer naar snelle veranderingen in het opsporingsapparaat. ,,Maar we hebben het niet over een ritueel proces, het gaat om zaken die diep kunnen ingrijpen. We moeten zorgvuldig handelen jegens personen.'' Zij wilde niet vooruitlopen op de resultaten van het onderzoek.