Dossier IRT-affaire

Nieuws

Rapport

Kamercommissie

Achtergrond

Biografie

Opinie

Begrippen

Vice-premier/Binnenlandse Zaken, H. Dijkstal (VVD)

Frank Vermeulen
Leeftijd: 51 jaar Opleiding: Gymnasium-A, rechtenstudie (niet afgemaakt). Loopbaan: Officier verkeersleiding Koninklijke Luchtmacht, zelfstandig financieel adviseur, part-time docent Management Instituut Sociale Wetenschappen, gemeenteraadslid en wethouder van Wassenaar.

Hij ziet een groot verschil tussen het CDA en de andere grote partijen. Een jaar geleden verklaarde Henri Frans (Hans) Dijkstal: ,,De echte scheidslijn is de manier waarop partijen omgaan met macht en de controle daarop. De manier waarmee het CDA met macht omgaat is wezenlijk anders dan de andere partijen voorstaan.'' Daarmee doelde de liberaal op de ,,achterkamertjescultuur'' van de christen-democraten. Met die politieke mores zou het afgelopen moeten zijn nu de links-liberale samenwerking, mede door de inspanningen van Dijkstal, een feit is.

De nauwe band tussen kabinet en regeringspartijen in de Kamer gedurende de drie kabinetten Lubbers noemde hij ,,griezelig''. Nu alle 'paarse' fractieleden in het kabinet zitten tegenover de rechts-liberale VVD'ers in de Kamer, zijn in ieder geval de voorwaarden geschapen voor dualistische verhoudingen binnen de VVD. Dijkstal, Tweede-Kamerlid sinds 1982, geldt als een generalist. Hij is actief op de terreinen van jeugdwelzijn, minderheden en politie.

Op het laatste gebied viel hij recentelijk op toen hij dit voorjaar samen met het Kamerlid Kohnstamm (D66) in het debat over de verwikkelingen rond de opheffing van het IRT de ministers Van Thijn (binnenlandse zaken) en Hirsch Ballin (justitie) ten val bracht.

Met Kohnstamm volgde hij ook kritisch de grootschalige reorganisatie van het Nederlandse politiebestel onder het vorige kabinet. Met Kohnstamm, die staatssecretaris wordt op Binnenlandse Zaken, mag Dijkstal nu ook proberen de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit beter vorm te geven dan zijn voorgangers Dales en Van Thijn.

Politieke tegenstanders van Dijkstal, ooit gesjeesd als Amsterdams rechtenstudent omdat hij het figureren in toneelstukken leuker vond dan colleges en boeken, noemen hem een ,,Veronica-VVD'er'' en ,,te licht'' voor het ministerschap van binnenlandse zaken. Dijkstal houdt er inderdaad van om mee te doen aan kolderieke televisieprogramma's als Sterrenslag. En hij deinst niet terug voor een kwinkslag: vol afgrijzen aanschouwde hij afgelopen voorjaar het beeld van Auke de Vries dat onverhoeds was aangebracht in de hal van de Tweede Kamer en zei te hopen dat het in de zomermaanden ,,vanzelf naar beneden zou donderen''. Toen hij erop gewezen werd dat een onderdeel van het beeld door koningin Beatrix zelf werd vervaardigd, verklaarde hij laconiek dat hij dát deel juist wel mooi vond. Maar het lijkt erop dat de kritikasters van Dijkstal zijn gevoel voor humor verwarren met gebrek aan ernst.

Daarbij valt hij op door zijn uitstekende relaties dwars door het hele parlement. En Dijkstal heeft bewezen dat die persoonlijke contacten politiek rendement kunnen opleveren. Samen met de GroenLinkser Rosenmöller en de democrate Groenman loodste hij de afgelopen periode met succes een initiatief-wetsvoorstel door beide Kamers dat de kansen van allochtonen op de arbeidsmarkt moet verbeteren. Met Rosenmöller, die hem schertsend il Populissimo noemt deelt hij de analyse van de problemen die ten grondslag liggen aan het minderhedenvraagstuk, maar zij verschillen wel degelijk van mening over de oplossingen.

Dijkstal is in veel opzichten de tegenpool van zijn voorganger, de eind vorig jaar overleden PvdA-minister Dales. Hij beschikt over uitstekende communicatieve vaardigheden en onderhoudt innige banden met de lenzen van televisie- en fotocamera's.

Hij is ongetwijfeld een workaholic maar voor één bezigheid maakt hij een uitzondering: het spelen op zijn saxofoon in The Liberal Swing Formation. Over die ,,therapeutische hobby'' zei hij in mei dit jaar: ,,Als het goed gaat, dan vergeet je de rest van de wereld.''