NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het verbaast me altijd weer hoe de overheid erin is geslaagd om de werkloosheidcijfers te verlagen door de meeste uitkeringstrekkers te negeren. Bijna alle nieuwsorganisaties volgen het braaf: het CBS meldt een nieuw laagterecord voor werkloosheid, hoera. Maar er komt heel wat bij kijken, voordat je in Nederland als werkloze door het CBS wordt geregistreerd. Een WW- uitkering is niet genoeg om te worden ingeschreven. Het lage CBS- cijfer zou nooit zonder forse relativeringen mogen worden gepubliceerd. Het CBS relativeert ook zelf.

Ook het Journaal zag ik meejuichen met het CBS. Het doet me denken aan de opening van afgelopen zondagavond: Nederlandse piloten zijn nooit dronken in de cockpit. Bron: voorzitter van de Nederlandse piloten. Zo werkt het poldermodel. Ik was blij dat Netwerk een historische reconstructie van eenhalf uur uitzond over dertig jaar ontaarding van de WAO. Nederland heeft alweer bijna een miljoen zieken, ook zo'n categorie die niet als werkloos staat geregistreerd. De documentaire was een gezamenlijk project met Elsevier en dat moeten ze vaker doen bij Netwerk. Toch hadden ze in de reconstructie wel iets meer over de praktijk van de ziekmelding kunnen vertellen maar dat komt vanavond misschien in de verlenging.

Verder niets dan goeds te vertellen over ons kleine landje aan de zee. Historicus Herman Beliën heeft een serie over de Nederlandse volksaard: Bestaat Nederland wel? Zijn antwoord is een volmondig ja. Gezellig, tolerant, verzorgend, wat niet al. Nee, niet alles is koek en ei. Het is een rommelige serie, wisselend van kwaliteit. Beliën is een gepassioneerde intellectueel, die weinig tijd voor de spiegel heeft. Op zich is dat charmant bij een medium met een overdosis make-up. Je kunt je voorstellen hoe hij zichzelf vergetend met verwaaid haar en een trui vol krijtvegen voor een volle collegezaal staat te oreren. Voor de camera fladdert hij filosoferend door het land, pakt de fiets, eet een hap, bekijkt een schilderij en interviewt een andere historicus of iemand die kenmerkend is voor het land. Hoogtepunt was de aflevering over krankzinnigenzorg. Rijk aan archiefbeelden en allerlei weetjes die nieuw waren voor mij. Een oude psychiater vertelde over shocktherapie vroeger, die was overigens niet typisch Nederlands. Nederland was wel heel vroeg met goede tehuizen. Maar het plaatsje Geel, internationaal voorbeeld van thuiszorg voor geestelijk gestoorden, ligt in België. Minder geslaagd vond ik de aflevering over gezelligheid. Hij kwam in Den Bosch terecht, bij Carnavalsverenigingen. Vrij saaie televisie met veel praten en weinig beelden. We kregen opsommingen van het verenigingsleven van vroeger. Hij bezocht twee gezellig samenwonende oude vrouwen. Maar is dat nu zo uniek Nederlands? Juist niet, want in het buitenland wordt veel meer op die manier samengewoond. Het Duitse Rijnland viert ook carnaval, evenals België en Brazilië. En er is zoveel verenigingsleven in Noord- Italië. Beliën zoekt zijn inspiratie vooral in het Amsterdam van de Gouden Eeuw en in de schilderijen uit die tijd. Dat heeft een heel andere geschiedenis dan het katholieke zuiden. En is die suffe achttiende eeuw niet even typerend? Of het gepeupel dat de gebroeders De Witt verscheurde? Vaak mis ik de vergelijking met het buitenland, dat de eigenwaan zou kunnen relativeren. De scherpste uitspraken in de aflevering over tolerantie gisteren kwamen ook van immigranten. "Tolerantie betekent dat je superieur bent. Je tolereert iemand die je lager acht", zei de Italo-Nederlandse kapper Figaro Pasquale. De uit België afkomstige historicus Bert Demyttenaere vond de Nederlanders zeer nationalistisch, "maar ze zullen altijd erbij zeggen dat ze dat niet zijn. Tolerantie is een van hun vlaggen om zichzelf een nationale identiteit te verlenen.". Nederlanders willen vooral geen ruzie maken. Negatief vond hij dat ze "geen passie hebben voor de waarheid". En zo komen we weer terug bij het poldermodel, het CBS en het goede nieuws van gisteren.