Door onze redacteur FLORIS VAN STRAATEN
DEN HAAG, 28 MAART. Het bedrijfsleven voelt niets voor rekeningrijden. Daarom komt het nu met de `doorstroomroute'.

Voor een bedrag tussen de tien en veertig gulden zullen automobilisten op elk uur van de dag op volle snelheid van Amsterdam naar Antwerpen kunnen rijden. Als de overheid althans wil meewerken aan de verwezenlijking van `doorstroomroute A4', een concept dat het bedrijfsleven en de ANWB vandaag hebben gepresenteerd.

,,De meesten zullen overigens dichter bij de tien gulden zitten dan bij de veertig', zegt een van de initiatiefnemers, H. Mooren van de Hollandse Werkgevers Vereniging, geruststellend. ,,Alleen een vrachtwagen die tijdens het spitsuur de hele route wil afleggen zal veertig gulden hoeven betalen.'

De route, die van Amsterdam naar Antwerpen loopt met noordelijke uitlopers naar Zaandam en Almere, is vooral bedoeld voor lange-afstandsverkeer. Ze moet automobilisten, deels tegen betaling, de zekerheid verschaffen dat ze snel hun bestemming kunnen bereiken. Langs de circa 160 kilometer lange weg zal zich slechts een beperkt aantal op- en afritten bevinden, met name bij economische centra van betekenis.

Een deel van `doorstroomroute A4' zou moeten bestaan uit nieuw aan te leggen tolwegen, een ander deel uit betaalstroken langs bestaande wegen, terwijl de route ook gedeeltelijk samenvalt met bestaande wegen, waarop niet hoeft te worden betaald. De weg zou overal ten minste twee rijbanen in beide richtingen moeten krijgen. VNO/NCW, de ANWB en enkele proviciale en regionale instellingen broeden nog op een soortgelijk plan voor de A2, die vanuit Amsterdam in zuidoostelijke richting loopt.

Het bedrijfsleven maakt zich ernstige zorgen over de bereikbaarheid van het economisch zo belangrijke westen van het land. ,,Het is nu al een probleem', aldus J. Schraven, voorzitter van VNO/NCW. ,,Maar het wordt in de toekomst nog veel erger doordat de mobiliteit sterk blijft groeien.'

Het kabinet hoopt de files te bestrijden door het rekeningrijden. Het bedrijfsleven ziet echter niets in elektronische tolheffing voor iedereen tijdens de ochtendspits. Die zou slechts leiden tot betaald in de file staan. Bovendien hebben automobilisten zo geen keus. Het nieuwe concept biedt zo'n keuze wel: gratis over de `gewone' weg met een aanzienlijke kans op een file of (deels) tegen betaling over een route met een gegarandeerde snelle doorstroming naar de gewenste bestemming. In de Amerikaanse steden Philadelphia en San Diego is het concept al met succes toegepast.

Hoewel `doorstroomroute A4' op het eerste gezicht veel voordelen lijkt te bieden, vertoont het plan ook zwakke kanten. Een nadeel is om te beginnen dat de route pas op zijn vroegst in 2009 volledig gereed kan zijn. Juist de belangrijkste schakels zullen tot dan ontbreken. Daardoor verliest het aan kracht als alternatief voor het rekeningrijden, dat al binnen een paar jaar kan worden ingevoerd.

Voorts omvat de route een aantal zeer omstreden stukken weg, in het bijzonder de zeven kilometer van Delft naar Schiedam door Midden-Delfland. Het bedrijfsleven streeft al jaren naar deze verbinding. De Tweede Kamer voelt erechter niet voor, omdat de weg deels door een waardevol natuurgebied voert.

Ook het deel dat ten zuiden van Amsterdam afbuigt richting Almere gaat door een gevoelig gebied. Om dat te omzeilen willen de plannenmakers een 13 kilometer lange tunnel bouwen. Volgende maand hopen ze minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) een eerste ontwerp te kunnen aanbieden. Ten slotte is ook de financiering van de route nog ongewis. Zonder geldelijke steun van de overheid is die niet te verwezenlijken.