1. Nodig alleen mensen uit wier aanwezigheid echt noodzakelijk is en van wie een wezenlijke bijdrage te verwachten valt.

2. Maak een strakke tijdsplanning. Wacht niet op laatkomers.

3. Varieer de zitplaatsen. Als iedereen altijd op dezelfde plaats zit, ontstaan standaardreacties en -gesprekspatronen tussen buren en mensen die tegenover elkaar zitten.

4. Zorg dat alle deelnemers elkaar kunnen aankijken. De ronde tafel is de beste vergadertafel.

5. Wijs time-keepers aan als een vergadering uitloopt, of laat de notulist de tijd in de gaten houden.

6. Zorg dat slecht voorbereide deelnemers niet of nauwelijks aan het woord komen. Betrek zwijgzame deelnemers bij de vergadering en prijs hun inbreng.

7. Sluit de vergadering positief af. De laatste indruk blijft het langst hangen.

Trucs

1. Vraag niet wie het eens is met een voorstel, maar vraag wie het ermee oneens is. Tegenstemmen is moeilijker dan voorstemmen; het vereist actief optreden. Twijfelaars worden op die manier snel voorstanders. 2. Begin uw betoog met 'ik wil drie punten aandragen'. Dan weten anderen dat ze nog even moeten wachten.

3. Ga met uw rug naar het daglicht zitten. Mensen aan de andere kant van de tafel kunnen dan uw ogen niet zien, waardoor u gewichtig overkomt.

4. Wanneer uw betoog lang gaat duren, zorg dan dat u uw medevergaderaars niet aankijkt. Concentreer u op een punt in de verte, dan is spreektijd verzekerd.

5. Nodig mensen uit van wie u zeker bent dat ze geen compromis zullen sluiten. De stem van de voozitter is dan doorslaggevend.

6. Plaats het belangrijkste punt onder aan de agenda. Aan het eind van een vergadering is iedereen moe, waardoor u makkelijker uw mening kunt doordrukken.

7. Als u wilt dat uw ideeën veel aandacht krijgen, ga dan dicht bij de voorzitter, het bord of de overheadprojector zitten.