LUDIEKE BEZIGHEID

Naam: Appie Baantjer (76)
Beroep: schrijver

,,Toen ik pas begon met het verzamelen van modeltreinen en het aanleggen van banen, vertelde ik niemand over mijn hobby. Ik was bang dat mensen zouden denken dat ik een seniele oude vent was. Ik weet nu dat heel veel mensen een fascinatie voor de trein hebben. Wildvreemde mensen bellen mij nu op of ze mogen kijken naar de baan in mijn tuin. Zo af en toe hou ik een soort open huis. Mensen die mij gebeld hebben, mogen dan komen kijken. Dat zijn dan veelal vaders die beweren dat hun zonen treintjesgek zijn. Maar meestal is het juist pa die interesse heeft en interesseert het de zoon geen ene moer.

,,Doordat ik zo bekend ben, kan ik wel leuke dingen doen op het gebied van mijn hobby. Zo heb ik een aantal jaren geleden meegedaan aan het tv-programma Jongensdroom. Ik mocht toen een antieke stoomtrein besturen. Eerst heb ik les gekregen en daarna ben ik met een aantal genodigden in de oude loc naar Utrecht gereden. De stomer donderde, ik voelde de hitte langs mij gaan en de plaat onder mij trillen. Wat een machinegeweld! Het kolengruis zat in mijn hemd, maar het was geweldig. ,,Ik zie mijn hobby als een ludieke bezigheid. Als grappenmakerij. Ik vat het niet erg serieus op. Al besteed ik er wel veel tijd aan. In feite is het aanleggen van modelbanen net als het schrijven van detectiveromans, je moet van alles uitpluizen. Waar de baan moet komen te liggen, hoe de wissels werken, hoe dat met de elektriciteit zit.

,,Mijn vrouw vindt de treintjes ook heel leuk. Ze helpt niet bij het aanleggen van nieuwe banen, maar ze besluit wel in welk gedeelte van de tuin de nieuwe baan komt te liggen. En ze vindt het ook prachtig om naar de rijdende modeltreinen te kijken. Vooral 's avonds, dan branden de lichtjes van de trein en kijken we vanuit huis uit over het modelspoor. Dat is echt genieten, met een pilsje in de hand. Ik noemde haar eerst ook Maij-Weggen. Later noemde ik haar Neelie Smit-Kroes. En... hoe heet die nieuwe ook al weer?

,,Ik heb ook een wagon met mijn foto erop. Een Baantjer-wagon. Die heb ik gekregen van de fabrikant LBG, omdat ik altijd zulke goede reclame voor hen maak. Ik word ook regelmatig gebeld door een man van de modeltreinenwinkel in Amstelveen. Hij belt als er nieuwe modellen zijn, dan vertelt hij heel uitgebreid hoe geweldig die nieuwe trein wel niet is. En dan bestel ik hem soms. Maar eigenlijk heb ik genoeg aan de dertig locs die ik nu heb. Ik begeer niet veel meer...''

OP SUBTIELE WIJZE

Naam: Wim Dik (62)
Beroep: hoogleraar ICT-management aan de Technische Universiteit Delft

,,Toen ik in militaire dienst zat, was daar een meneer die spoorbanen ontwierp. Hij tekende vellen vol met de meest complete complexen. Ik vond zijn werk heel knap en ging tijdens mijn lunchpauzes regelmatig bij hem langs. Op een gegeven moment begon ik ook banen te tekenen, ik vond de technische kant interessant. Die meneer kon dagen op een tekening zwoegen, om hem vervolgens weg te gooien. Het ging hem om het ontwerp, hij voerde zijn ideeën nooit uit. Dat heb ik ook. Het leuke aan het modelspoor vind ik bedenken hoe een baan het mooist loopt, berekenen wat voor bochten de trein moet maken en hoe de wissels moeten lopen. Die tekeningen uit mijn diensttijd heb ik jaren bewaard.

,,Ik heb het altijd heel erg druk gehad. Daarom heb ik jaren niet naar treinen omgekeken. Het had geen prioriteit. Ik ging liever zwemmen of lezen. Toen ontdekte ik het groot spoor: een type modelspoor in het formaat van de treinen in Madurodam. Ik vertelde mijn vrouw dat het mij leuk leek om zo'n spoor in onze tuin aan te leggen. Het leek mij een geweldige bezigheid voor als ik met pensioen zou gaan. Toen ik dat vorig jaar daadwerkelijk deed, werd mij gevraagd wat voor cadeaus ik wilde hebben. Ik had geen idee. Ik ben er niet de man naar om te zeggen ‘stort maar wat geld op de rekening van die liefdadigheidsinstelling'. Ik hou er niet van om mensen geld te laten doneren aan iets waar zij misschien zelf nooit geld zouden doneren.

,,Dus toen zei mijn vrouw: ‘vraag die spullen voor dat spoor dat je wilt aanleggen.' Ik was het zelf alweer vergeten, maar vond het een goed idee. Ik had verwacht dat ik wat rails en wat wagons zou krijgen, en dat had ik prima gevonden. Maar ik kreeg een halve schuur vol modelspullen. Van de Raad van Bestuur van KPN heb ik een enorme stoomlocomotief gekregen, dat vond ik een geweldig cadeau.

,,Ik heb nog geen tijd gehad om de baan aan te leggen. Ik ben wel aan het tekenen, berekeningen aan het maken. Daar gaat het mij om. Ik heb hier een schitterende tuin liggen, een echt Brabants landschap. Ik wil niet dat de baan een soort klein Madurodam van mijn tuin maakt. Dus moet ik de baan op een subtiele wijze aanleggen. Ik kan uren nadenken over hoe ik dat aan moet pakken. Van de lente krijg ik de kriebels. Ik krijg echt zin om nu in mijn tuin aan de slag te gaan. Ik verwacht dat het wel tien tot vijftien jaar duurt voordat de baan helemaal af is. Als de baan dan af is, zal ik er waarschijnlijk weinig naar omkijken. Dan is het speelgoed voor mijn kleinkinderen.''

GESIGNEERDE TREINTJES

Naam: Ed Nijpels (51)
Beroep: commissaris van de koningin in Friesland

,,Tijdens mijn kindertijd in Bergen op Zoom woonde ik twintig meter van een winkel vandaan die huishoudelijke apparatuur en speelgoed verkocht. Elk jaar rond sinterklaas had die winkel een fantastische modeltrein in de etalage uitgestald. Elk jaar stond ik met mijn neus plat tegen het etalageraam naar die trein te kijken. Het virus was overgeslagen.

,,Die schitterende Märklin-trein uit de etalage heb ik nooit gekregen. Toen ik acht werd, kreeg ik wel mijn eerste ovaaltje, een baan. Vanaf die tijd ben ik zelf ook gaan sparen, om nieuwe treintjes te kunnen kopen en nieuwe banen te kunnen aanleggen. Eerst was ik echt een banenbouwer. Later werd ik een modeltreinenverzamelaar.

,,Mijn tijd bij het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer was een hoogtepunt voor mijn hobby. Op het ministerie hadden ze een modeltreinenclub voor ambtenaren. Ik werd onmiddellijk lid. De club had 750 gulden per jaar te besteden aan nieuwe treinen. Dat was natuurlijk veel te weinig, dus bedachten we een list. We hebben vijfhonderd treinen laten maken, met daarop het logo van elk directoraat-generaal. Daar hebben we toen 15.000 gulden aan verdiend en van dat geld hebben we een mooie baan aangelegd. De treintjes zijn nu collector's items. Ik heb ze zelf ook in mijn bezit.

,,Ik heb het altijd erg druk gehad. Toch vond ik altijd wel tijd voor mijn hobby. Toen ik minister van Milieu was, ging ik tijdens mijn staatsbezoeken met de koningin altijd wel even de stad in, op zoek naar bijzondere exemplaren. Ik heb altijd een catalogus bij me, zodat ik kan zien wat ik heb en wat ik nog zoek. Sommige modeltreinen lijken zo op elkaar, dat je die catalogus wel nodig hebt. Ook heb ik modeltreinen laten signeren door bijvoorbeeld Bush en Thatcher. Helaas heb ik geen gesigneerde trein van Gorbatsjov. Hij heeft er wel één getekend, maar die is in de Russische bureaucratiemolen kwijtgeraakt.

,,Inmiddels heb ik een schitterende collectie van ruim driehonderd locomotieven en zevenhonderd wagons. De mooiste exemplaren staan in mijn werkkamer in een vitrine. Ik heb ook een speciale treinenkamer. Die zit altijd op slot.

,,Ik ben bang dat mijn twee zoons anders met de treinen gaan spelen en dat er iets mis gaat. Niet dat mijn familie mijn interesse deelt, maar jongens vinden rijdende treinen altijd wel leuk.''