Bijlmer-enquête

Actueel

Rapport enquete-commissie

Lading

Ondervraging politici

Gezondheid bewoners en bergers

Getuigen

Relatie Israel

El Al

Betekenis parlementaire enquête

Artikelen op datum

Profiel over de Bijlmerramp
(21 jan. 1999)

`Vervolging ambtenaren nog mogelijk'

Door onze redacteur MARGRIET OOSTVEEN
De ambtenaren die op de avond van de Bijlmerramp op de hoogte zijn gesteld van de lading van het El Al-toestel en die geheimhielden, kunnen strafrechtelijk worden vervolgd. Dit zegt hoogleraar strafrecht T. Schalken.

Volgens artikel 361 van het Wetboek van Strafrecht kan met maximaal 4 jaar en 6 maanden worden bestraft: ,,de ambtenaar die opzettelijk zaken bestemd om voor de bevoegde macht tot overtuiging of bewijs te dienen'' wegmaakt, ,,of toelaat dat zij door een ander worden weggemaakt''. Volgens Schalken, werkzaam aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, wordt onder het begrip `opzettelijk' in deze tekst ook de zogenoemde `kansenopzet' gerekend: ,,Dat betekent dat van opzet al sprake is als je rekening houdt met de mogelijkheid dat iemand naar het bewuste materiaal zal vragen voor onderzoek.''

Zelfs als sprake is geweest van een dienstbevel tot geheimhouding, is vervolging volgens Schalken mogelijk. ,,In het geval van een ramp ontstaat een andere situatie. Ze hadden die informatie toen toch moeten geven.'' Voormalig hoofd van de verkeersleiders op Schiphol Th. Croon zei gisteren voor de enquetecommissie dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Rijksluchtvaartdienst sinds 1973 volstrekte geheimhouding eisten over alles wat El Al betrof. Ten minste acht personen zouden sinds de ramp hebben geweten van de explosieve lading van het toestel. Twee van hen hebben dit inmiddels ontkend.

Het openbaar ministerie in Amsterdam onderzoekt of bij de Bijlmerramp strafbare feiten zijn gepleegd. ,,Dit bewijst maar weer eens dat het OM op afstand van de politiek moet blijven'', aldus Schalken. Schalken verwacht dan ook dat het OM ,,alles uit de kast zal trekken om dit te bewijzen''.

Volgens Schalken behoort zelfs `poging tot doodslag' tot de juridische mogelijkheden. Hierop staat maximaal tien jaar. ,,Ook in dit artikel kan `kansenopzet' gelden. Dat betekent hier dat je de kans op de koop toe neemt dat iemand overlijdt doordat jij informatie achterhoudt.'' Zoals de hulpverleners die onbeschermd het rampterrein betraden en later ziek werden. Maar, zegt Schalken, dan moet wel eerst meer bekend worden over de aard en ernst van hun klachten. Ook moet een causaal verband met de lading bewezen worden.

Lichamelijk letsel door schuld is niet meer te bestraffen. De maximale straf daarvoor is 6 maanden, maar straffen lager dan 3 jaar zijn na 6 jaar verjaard. Ook de Wet Luchtverkeer en de Luchtvaartongevallenwet bieden geen mogelijkheid tot strafvervolging.

,,Vergeleken met deze enquete is de IRT-affaire een peulenschil`, zegt Schalken. ,,Dit moet politieke consequenties hebben.''