Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN
NICE, 8 DEC. De Europese regeringsleiders hebben gisteren radicaal het programma omgegooid van de voorzitter van de top in Nice, de Franse president Jacques Chirac. De Duitse bondskanselier Gerhard Schröder verwacht dat daardoor vanavond al een akkoord bereikt kan worden over een verdrag van Nice. Diplomaten van andere landen rekenen erop dat de top morgen eindigt.

Bij de oorspronkelijke agenda werd gerekend met de mogelijke afsluiting van de Europese top op zondag. Premier Kok zei vannacht na een werkdiner van de regeringsleiders dat de sfeer bij de onderhandelingen ,,af en toe licht explosief'' is. Maar dit was volgens hem niet te vergelijken is met de stemming tijdens de top in Biarritz afgelopen oktober, waar een harde botsing plaatsvond tussen grote en kleine landen. De Zweedse premier Göran Persson zei dat er gisteravond nog op geen enkel onderhandelingspunt sprake was van een doorbraak, omdat het ,,loven en bieden'' nog niet was begonnen was. Duitse diplomaten spraken over ,,een zeer intensieve en vrijmoedige discussie'' tussen de regeringsleiders.

President Chirac had gepland om de onderhandelingen over institutionele hervormingen bij de Europese Unie vanmorgen te onderbreken met uitgebreide discussie over actuele zaken als de gekkekoeienziekte. Op aandringen van de andere regeringsleiders zijn de meeste van deze kwesties gistermiddag in sneltreinvaart van de tafel gewerkt. Daardoor kon vanmorgen snel verder onderhandeld worden over een Verdrag van Nice. Duitse diplomaten meenden vannacht dat de regeringsleiders de onderhandelingen afgerond kunnen hebben als ze vanavond naar hun hotelkamers gaan. Volgens Chiracs programma zouden ze morgenochtend opnieuw aan de onderhandelingstafel moeten aanschuiven.

President Chirac heeft gisteravond alle regeringsleiders opgeroepen om hun tot nu toe onbewegelijke posities op te geven over de belangrijkste geschilpunten. Het betreft de toekomstige samenstelling van de Europese Commissie, het stemgewicht van de EU-lidstaten en afschaffing van het vetorecht van lidstaten bij onder anderen sommige fiscale zaken en asiel en immigratie. De Europese regeringsleiders willen door hervormingen de EU geschikt maken voor uitbreiding met nieuwe lidstaten in Oost-Europa. Sommige regeringsleiders hebben Chirac er nadrukkelijk op gewezen dat ook Frankrijk tot compromissen bereid moet zijn. Frankrijk wijst tot nu toe onder anderen afschaffing van de hand van het vetorecht bij besluitvorming over internationale handel.

Volgens Franse diplomaten wil Frankrijk aanvaarden dat het een kleiner stemgewicht krijgt dan Duitsland. Frankrijk beschikt tot nu toe over evenveel stemmen als Duitsland, hoewel dat laatste land een grotere bevolking heeft. Schröder vindt het echter onjuist om eerst een Frans-Duitse oplossing te zoeken voor het stemgewicht en daarna van de andere landen te verlangen om zich hierbij neer te leggen. Als het stemgewicht door de omvang van de bevolking wordt bepaald, wil Nederland meer stemmen hebben dan België. Ook Spanje wil dan een ander stemgewicht. Duitsland wil een oplossing waarmee alle landen tevreden zijn. Duitsland heeft de voorkeur voor stemmingen waarbij een meerderheid van de lidstaten beslist als deze ook de meerderheid van de EU-bevolking vertegenwoordigt.

Voordat de onderhandelingen over het Verdrag van Amsterdam gisteren begonnen hebben de regeringsleiders samen met de voorzitters van het Europees Parlement en van de Europese Commissie het Europees Handvest van grondrechten in een politieke verklaring vastgelegd. Dit handvest heeft geen juridische status.

Zie ook:

Charges bij begin Eurotop (7 december 2000)
Nederland wil meer snelheid (7 december 2000)
Frankrijk: 'Duitsers intomen' (7 december 2000)
Veto voor alle Britse kwesties (7 december 2000)
Duitsland meer stemgewicht/a> (7 december 2000)
Nederland wordt warm noch koud van Europa (7 december 2000)
Perspectief voor Eurotop is somber (4 december 2000)
Twee dagen om de macht in Europa te verdelen (4 december 2000)
Toekomst Europese Unie staat in Nice op het spel (2 december 2000)
Prodi vreest mislukking EU-top Nice (1 december 2000)
Jospin en Chirac willen elkaar vliegen afvangen (1 december 2000)
'Brussel' leeft, vooral op papier (30 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )