De stem van Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Italië 'weegt' nu even zwaar (10 stemmen). Hetzelfde geldt voor België, Griekenland, Nederland en Portugal (5 stemmen). Herverdeling op basis van inwonertal zou gunstig zijn voor Duitsland, dat met de hereniging aanzienlijk groter is geworden, en voor ook Nederland dat immers meer inwoners heeft dan België. Maar Frankrijk wil niet minder gewicht in de schaal leggen dan Duitsland. Dat kan opgelost worden met de methode van de dubbele sleutel: voor een besluit is een meerderheid van landen nodig die tevens een meerderheid van de bevolking vertegenwoordigt. Maar Frankrijk wil er niet over horen omdat dat in het voordeel van de kleine landen kan zijn.

Een Zweedse en een Griekse diplomaat in Brussel hebben het ontwerpen van een rekenmodellen voor het stemgewicht inmiddels verheven tot gezelschapsspel. Zij hebben ook een model bedacht waarbij landen meer stemmen krijgen naarmate ze verder van Brussel verwijderd liggen, zulks ter compensatie van lange reizen voor ministers en ambtenaren.

Commissievoorzitter Prodi noemt Nice een succes als er een einde komt aan het vetorecht. De Deense premier Poul Nyrup Rasmussen vindt Nice een succes als daar niet - net als in Amsterdam - moeilijke besluiten over zaken die met de machtsposities van de afzonderlijke lidstaten te maken hebben naar een verre toekomst worden doorgeschoven. Beiden hebben reden om somber te zijn. Op elk terrein is wel een land dat zijn vetorecht wil houden en de kans bestaat dat een besluit over een andere samenstelling van de Commissie wordt uitgersteld tot 2010.

De EU-top in Biarritz, afgelopen oktober, gaf al een voorproefje te zien van wat in Nice te wachten staat. De grote en kleine EU-lidstaten kwamen daar stevig met elkaar in aanvaring. "Dat was goed. Ik had er zelfs plezier in", zegt de Finse premier Lipponen lachend. "Iedereen moest naakt zijn belangen tonen. Nu is de tijd gekomen om de verschillen te overbruggen." Maar premier Kok, die hoopt te kunnen bemiddelen, weet hoe moeilijk dit is. Kleine landen zijn geïrriteerd omdat Nederland zichzelf niet klein vindt. Bovendien zijn de grote landen net als de kleine onderling verdeeld.

Een extra handicap in Nice is dat traditionele Frans-Duitse motor van Europa al geruime tijd hapert. Stroevere persoonlijke verhoudingen maken het lastiger de gebruikelijke Frans-Duitse tegenstellingen ten behoeve van het gezamenlijke Europese belang te overbruggen. De Duitse bondskanselier, Gerhard Schröder, onderstreept meningsverschillen die Duitsland als "historisch voorstander van Europese integratie en een sterke Europese Commissie" heeft met landen die zaken liever onderling op intergouvernementele wijze regelen. Daarmee doelt hij met name op Frankrijk.

Schröder wil dat in Nice wordt vastgelegd dat in 2004 wordt onderhandeld over wijziging van het verdrag van de EU. Frankrijk voelt weinig voor die wens en is ook niet geporteerd van Duitse ideeën over hervorming van de Unie op langere termijn. Over die toekomstige EU bestaan zo veel meningen als er regeringsleiders zijn. De meesten zien ook tegen die discussie op. Daarom circuleert het idee van een conventie met parlementariërs uit alle landen die het eens moeten worden over het toekomstige Europa. De Finse premier Lipponen hoopt dat het daarna ophoudt: "We moeten het eens worden over een Europese grondwet, waarin de regels voor honderden jaren worden vastgelegd."

Zie ook:

Prodi vreest mislukking EU-top Nice (1 december 2000)
Jospin en Chirac willen elkaar vliegen afvangen (1 december 2000)
'Brussel' leeft, vooral op papier (30 november 2000)