Na acht weken is vanochtend een einde gekomen aan de gijzeling van het parlement van Fiji. George Speight heeft zijn zin gekregen. De Grote Raad van Leiders heeft Ratu Josefa Iloilo tot president benoemd.

Door onze correspondent ROBERT GIEBELS

SUVA, 13 JULI. Even lijkt het er op dat de gijzeling in het parlementsgebouw van Fiji niet de ontkoping krijgt die tevoren was aangekondigd. Afgelopen zondag kwamen couppleger George Speight en het leger van Fiji overeen dat de gijzeling vandaag zou worden beëindigd, waarna de zogenoemde Grote Raad van Leiders - de stamhoofden van Fiji - een nieuwe president en vice-president zouden benoemen.

Gisteren werden al negen van de in totaal 27 gegijzelde ministers en parlementariërs vrijgelaten, maar als in de loop van de middag (plaatselijke tijd) de resterende gijzelaars maar niet naar buiten komen, loopt de spanning in de hoofdstad Suva hoog op. De stamhoofden besluiten naar het parlementsgebouw te gaan waar zakenman Speight de gijzelaars nu al acht weken vasthoudt. Ze zetten Speight onder druk door hem te laten weten dat de Grote Raad van Leiders geen beslissing zal nemen over de benoeming van een nieuwe president zolang de gijzelaars niet vrij komen. Speight besluit om toe te geven. Om half vijf 's middags vertrekken twee vrachtwagens van het plaatselijke hoofdkwartier van het Rode Kruis naar het parlementsgebouw. Na een half uur keren ze terug. Hoewel de passagiers aan het zicht zijn onttrokken, blijken alle gijzelaars in de vrachtwagens te zitten, ook de afgezette minister- president van Fiji, Mahendra Chaudhry. Ze worden opgewacht door familieleden. Na een kort medisch onderzoek vertrekken de eerste vrijgekomen gijzelaars al na een uur in geblindeerde auto's naar huis.

Directeur John Scott van het Fijische Rode Kruis vertelt dat het weerzien "uiterst emotioneel" was. Ook zegt hij dat de vrijgekomen gijzelaars er psychisch en fysiek "verrassend" goed aan toe zijn.

De afgezette premier Chaudhry - de eerste premier van Fiji die van Indiase afkomst is en tegen wie de coup van Speight was gericht - houdt een persconferentie voor zijn huis, alvorens hij zich bij zijn familie voegt. Hij is duidelijk geëmotioneerd. "Ik ben één keer geslagen", vertelt Chaudhry over zijn behandeling in de afgelopen weken. "Ik ben flink wat afgevallen, maar verder voel ik me goed. Het enige is dat ik medelijden heb met dit land." Chaudhry zegt dat hij vlak voor zijn vrijlating twee uur met Speight heeft gesproken. "Maar dat was geen dialoog: hij was aan het woord." Zodra de naam Speight valt, maakt een politieagent een eind aan de ontmoeting van Chaudhry met de pers.

De eisen die Speight aan de vrijlating van de 27 gijzelaars verbond, zijn vandaag uiteindelijk allemaal ingewilligd. De Grote Raad van Leiders, die volledig bestaat uit autochtone Fijiërs, doet wat zondag al werd afgesproken: hij besluit de 80-jarige Ratu Josefa Iloilo, de kandidaat die de voorkeur heeft van Speight, tot president te benoemen. Aangezien de president de premier benoemt, die op zijn beurt een kabinet samenstelt, is de kans groot dat voor de komende twee jaar de regering uit louter inheemse Fijiërs zal bestaan.

De druk op de stamhoofden om Iloilo te kiezen, nam de laatste tijd sterk toe. Overal in het land, ook in gebieden die gedurende de coup rustig zijn gebleven, treden steeds meer volgelingen van Speight op. Ze blokkeren wegen, hebben vliegvelden en fabieken bezet, en overvallen vakantieparken. Inmiddels zijn vier van zulke resorts in handen van de rebellen van Speight - één ervan geniet mondiale faam, omdat daar de film 'Blue Lagoon' werd opgenomen.

De acties zullen ongetwijfeld grote schade toebrengen aan het toerisme, een belangrijke inkomstenbron voor Fiji. De Verenigde Staten hebben hun burgers het dringende advies gegeven Fiji te verlaten. Nieuw Zeeland overweegt toeristen uit Fiji te evacueren. Maar het grootste slachtoffer is de Indiase minderheid. Indiërs durven de straat niet op en hebben containers voor hun winkels gezet. De twee bevolkingsgroepen die sinds de Indiërs door de Britse kolonisator naar Fiji werden gehaald min of meer vreedzaam naast elkaar hebben geleefd, staan nu vijandig tegenover elkaar. Fijiërs provoceren de Indiërs. Maar zij buigen evenwel het hoofd en verzetten zich niet. Ze verwijzen daarbij naar hun hindoestaanse geloof dat hen leert het negatieve te mijden. Bovendien, zo maken vooral jongere Indiërs duidelijk, bezitten ze geen wapens, in tegenstelling tot de autochtone Fijiërs die wapens kopen van Fijische soldaten.

Zie ook:

Fiji in de greep van haat en afgunst (12 juli 2000)
Mistige gijzeling wordt soap (5 juli 2000)
De soap in Fiji loopt uit op een tragedie (30 juni 2000)
Na Fiji nu ook coup in Solomon Eilanden (5 juni 2000)

( a d v e r t e n t i e s )