NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE KROATEN worstelen zich onder de schaduw van Franjo Tudjman uit. Nauwelijks is de 'Vader des Vaderlands' overleden of ze sturen zijn partij, de Kroatische Democratische Gemeenschap (HDZ), op een uiterst vernederende manier de laan uit.

Het is een ontwikkeling waarvan de consequenties tot ver buiten de grenzen van Kroatië doorwerken. Voor het eerst sinds tien jaar heeft de bevolking van een van de kernlanden in crisisgebied ex- Joegoslavië gekozen voor een breuk met het nationalisme, dat in het voorbije decennium heeft geleid tot de ene oorlog na de andere. Het 'slachtofferdom' waarop de regimes van Franjo Tudjman in Kroatië en de Joegoslavische president Slobodan Milosevic drijven, heeft in Kroatië plaatsgemaakt voor een behoefte aan verandering. De Kroaten zijn moe van de leuzen, van de eeuwige verwijzingen naar het heldhaftige verleden en boosaardige externe krachten die de Kroaten 'altijd' hebben dwarsgezeten. Ze willen een ander beleid: economisch, sociaal, politiek en in het buitenland. Het Kroatië van Tudjman, zo oordeelde eens de aartsbisschop van Zagreb, is een land van "intolerantie, corruptie en onrechtvaardigheid", van "gebrek aan gevoeligheid voor het gemeenschappelijke goed, rechtvaardigheid, verantwoordelijkheidsgevoel en sociale eerlijkheid". De Kroaten zijn moe van dat Kroatië en maakten dat zondag duidelijk. De HDZ heeft tien jaar lang met overmacht geregeerd. Bij de parlementsverkiezingen bleef ze steken op minder dan een kwart van de stemmen en verloor ze in negen van de elf kiesdistricten.

HET AANTREDEN van een nieuwe, centrum-linkse regering in Zagreb kan de weg openen naar samenwerking met een internationale gemeenschap die jarenlang de grootste moeite had met Kroatië. Enerzijds had de internationale gemeenschap het bewind in Zagreb nodig om in Bosnië een precaire vrede te bewaren, anderzijds moest het telkens weer constateren dat datzelfde bewind verzoening in Bosnië niet bevorderde maar juist in de weg stond, dat het verdachte oorlogsmisdadigers de hand boven het hoofd hield, dat het de terugkeer van verdreven Serviërs (zowel in Kroatië als in Bosnië) blokkeerde en dat het de persvrijheid in eigen land frustreerde. De nieuwe regering in Zagreb kan die relatie - met de Europese Unie en het Westen in het algemeen, met het Joegoslavië-tribunaal in het bijzonder - in korte tijd verbeteren. Nog belangrijker: ze kan in Bosnië de weg naar de verzoening inslaan. Daarnaast kan de zege van de democratie in Kroatië de oppositie in Servië een hart onder de riem steken. Aldus kan de nederlaag van het nationalisme in Kroatië een uitstraling hebben die tot ver op de Balkan doorwerkt.

MAAR MAKKELIJK wordt het niet. De economische en sociale situatie in Kroatië is uiterst slecht. Het nieuwe bewind heeft tijd nodig. De bestrijding van de corruptie, waarmee economie en openbaar bestuur doordesemd zijn, wordt een kwestie van lange adem. Hetzelfde geldt voor de 'depolitisering' van de politie en de geheime diensten - tot nu toe machtsinstrumenten van de HDZ. Het zijn immense taken die moeten worden uitgevoerd tegen de achtergrond van het ongeduld van de bevolking, die snelle resultaten verwacht, vooral in de persoonlijke levenssfeer. Het is een druk die de (waarschijnlijk zes) partijen die later deze maand in Zagreb de macht overnemen, nog parten kan spelen. Hun regering verdient niettemin alle hulp en aandacht.

Zie ook:

Historische zege oppositie Kroatië (4 januari 2000)

( a d v e r t e n t i e s )