NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent
ISTANBUL, 19 NOV.Rusland heeft een politieke rol van de Organisatie voor Samenwerking en Eenheid (OVSE) in Tsjetsjenië geaccepteerd. Met deze Russische concessie is de top van de OVSE in Istanbul, die gisteren dreigde te mislukken, gered.

De leiders van 54 OVSE-landen ondertekenden vanmorgen in de Turkse hoofdstad een Handvest voor de Europese Veiligheid en de politieke slotverklaring van de top. Ook signeerden zij een nieuw Verdrag betreffende de Conventionele Strijdkrachten in Europa (CSE), dat het oude uit 1990 vervangt. In de marge van de top werd voorts een serie akkoorden gesloten, die de basis moeten leggen voor een strategisch belangrijke oliepijpleiding tussen de Kaspische Zee en de Turkse stad Ceyhan.

Vanmorgen ontstond nog een kleine rimpeling over het CSE-Verdrag. De Amerikaanse president Clinton liet in een schriftelijke verklaring weten dat hij het nieuwe verdrag slechts ter raficatie naar het Congres zal sturen als Rusland zijn militaire aanwezigheid in de Kaukasus vermindert. In het nieuwe verdrag worden, net als in het oude, limieten gesteld aan de militaire aanwezigheid aan de zogeheten flanken van Rusland. Door de Russische campagne in Tsjetsjenië heeft Rusland een aantal van die limieten overschreden. Gistermiddag leek het er nog op dat de top in een groot fiasco zou eindigen toen de Russische president Boris Jeltsin voortijdig opstapte. Jeltsin beëindigde abrupt een gesprek met de Franse president Chirac en de Duitse bondskanselier Schröder met de mededeling dat hij naar huis ging om daar het Tsjetsjeense probleem te regelen. De Russische delegatie was woedend omdat het Westen de ondertekening van het Handvest voor de Europese Veiligheid verbond aan overeenstemming over de politieke slotverklaring. Voor Rusland was dit moeilijk te verteren. Westerse diplomaten zeiden dat de vrees bestond dat Rusland, als het Handvest eenmaal binnen was, in de slotverklaring geen enkele concessie meer zou doen over Tsjetsjenië. Later gisteren, nadat het compromis was gesloten, liet de entourage van Jeltsin weten dat het geen woede, maar vermoeidheid was die de Russische president ertoe had gebracht terug te keren naar Moskou. Het compromis over Tsjetsjenië bestaat uit een aantal elementen. In de eerste plaats ligt het in de bedoeling dat de huidige voorzitter van de OVSE, Noorwegen, een missie uitvoert naar het gebied. Daarnaast erkent Rusland het belang van de 'gedragsnormen' die binnen de OVSE gelden. Ook geeft Moskou toe dat een politieke oplossing van de crisis 'van centraal belang' is Bij de Westerse delegaties bestond gematigde tevredenheid over het bereikte akkoord. Volgens de Franse minister van Buitenlandse Zaken Vedrine was het compromis "het maximum dat in de huidige context haalbaar was". Zijn Duitse collega Joschka Fisher zei vanmorgen vroeg dat "we op meer hadden gehoopt", maar voegde daaraan toe dat hij gisteren niet had gedacht "dat we zoveel zouden krijgen". President Bill Clinton zei vanmorgen "hoopvol" te zijn omdat Rusland een OVSE-missie in het gebied toestaat. Ook de ondertekening van het Handvest, dat het recht van de internationale gemeenschap erkent om zich onder bepaalde omstandigheden humanitair met binnenlandse conflicten te bemoeien, stemde Clinton naar eigen zeggen hoopvol.

Naast Tsjetsjenië kwamen in de marge van de OVSE-top ook nog een groot aantal andere onderwerpen aan de orde. Zo werd gesproken over de opvolging van de Nederlandse oud-minister Max van der Stoel als Hoge Commissaris inzake Nationale Minderheden. Van der Stoel geniet internationaal veel respect omdat hij de functie van Hoge Commissaris groot aanzien heeft gegeven. De diverse kandidaten voor de opvolging wekten minder enthousiasme op bij de OVSE-lidstaten. Volgens de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Van Aartsen is de kwestie van de opvolging van Van der Stoel daarom weer vooruit geschoven.

Veel politieke leiders gebruikten de OVSE-top voor bilateraal overleg. Zo sprak de Turkse premier Eçevit met zijn Griekse ambtgenoot Simitis. Doel was om de recente toenadering tussen de erfvijanden Griekenland en Turkije te bevorderen. Volgende maand besluiten de leiders van de Europese Unie in Helsinki of Turkije 'kandidaat-lid' van de EU mag worden.

Zie ook:
Jeltsin wijst kritiek over Tsjetsjenië af (18 november 1999)
Tsjetsjenië overschaduwt OVSE-top van verzoening (18 november 1999)
Confrontatie VS-Rusland dreigt (17 november 1999)
'Geen conflict over oorlog in Tsjetsjenië' (6 november 1999)
Rusland begint invasie Tsjetsjenië (2 oktober 1999)
Rusland dreigt Tsjetsjenië met grondoorlog (27 september 1999)

( a d v e r t e n t i e s )