NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Ex-Bosnië- en Kosovo- gezant Richard Holbrooke begon deze week als Amerikaans VN-ambassadeur. Hem wachten beproevingen en een examen.

Door onze redacteur ROBERT VAN DE ROER

ROTTERDAM/NEW YORK, 27 AUG. Diplomaten bij de Verenigde Naties stellen zich dezer dagen een vraag die op het oog meer te maken heeft met een boksfilm dan met diplomatie: Raging Bull is terug, maar hoe vaak zal hij nog razen? Raging Bull is een van de bijnamen van de Bosnische vredesarchitect en ex-Wall Street-bankier Richard C. Holbrooke (58), die woensdag eindelijk aantrad als Amerikaans VN-ambassadeur - veertien maanden nadat president Clinton hem voordroeg en een slepende benoemingsprocedure in de Senaat ontstond. Holbrooke's fameuze temperament kwam hem tussen de rouwdouwers op de Balkan geregeld van pas: binnen enkele seconden kan hij veranderen van een charmante causeur in een tierende dwingeland. De omgang met de - 184 overige - " gevoelige zielen van de VN", zoals een diplomaat in New York ze noemt, zal vooral zijn geduld vragen, taxeren velen bij de VN. Een hoge VN- diplomaat die Holbrooke goed kent, werpt tegen dat "het best goed kan zijn als Holbrooke in de Veiligheidsraad af en toe zijn stem verheft. Daar kan ook zijn Russische collega Lavrov best tegen".

De meest gevierde Amerikaanse diplomaat van deze tijd zal al zijn talenten moeten aanspreken om zijn missie te laten slagen, zo zwaar zijn de beproevingen die hem wachten. Holbrooke moet Amerika weer volledig aanzien geven in de VN en de VN weer volledig aanzien geven in Amerika. Het Amerikaanse Congres weigert nog altijd zijn stabiele VN- schuld van anderhalf miljard dollar af te betalen en blijft hervormingen eisen van de volgens de Republikeinen fossiele VN. De al acht maanden durende impasse om de VN-wapeninspecteurs weer Irak binnen te krijgen en de hachelijke VN-vredesoperatie in Kosovo vergen evenzeer Holbrooke's acute inzet.

"Holbrooke heeft een ongelooflijke politieke neus, maar hij staat voor een bijna onmogelijke opdracht", zegt een hoge VN-diplomaat. De sympathie voor de enig overgebleven supermacht is binnen de familie der volkeren volgens velen tot het minimum gedaald, de roep om Amerikaans leiderschap en geld is daarentegen maximaal. Wanbetaler Amerika dreigt zelfs zijn stemrecht in de Algemene Vergadering van de VN te verliezen als niet voor 1 januari enkele honderden miljoenen dollars aan achterstallige contributie zijn voldaan. De VS hanteren voor hun schuldaflossing al langer een waslijst aan voorwaarden, waaronder vermindering van hun bijdrage aan het reguliere VN-budget van 25 naar 20 procent en kwijtschelding van een betwist deel van de schuld." Holbrooke moet een lagere Amerikaanse bijdrage aan de andere landen verkopen, terwijl ze nog niet eens achterstallige betalingen hebben voldaan. En tegelijk moet hij ook nog de positie van de VS versterken. Menselijkerwijs lijkt hij me kansloos", zegt de VN-diplomaat die Holbrooke kent. "Tot nu toe heeft niemand nog de relatie tussen Washington en de VN kunnen verbeteren. Het Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken kan het Congres niet op andere gedachten brengen. Holbrooke is geen wonderdokter, maar misschien dat hij met zijn politieke gewicht het Congres wel zo ver kan krijgen." Andere diplomaten zeggen dat de problemen tussen Washington en de VN Holbrooke's pendeldiplomatie vergen, zoals hij die ondernam voor het Dayton-akkoord (1995). "Onze hoogste prioriteit wordt hervorming van de VN", zei Holbrooke deze week nog desgevraagd tegen verslaggevers, met een schuin oog naar het Congres, en zweeg over de financiële toestand.

"Bovendien zullen de VN in Kosovo op de proef worden gesteld zoals nooit eerder is gebeurd", voegde hij daaraan toe. Volgens de oud-Kosovo- gezant hangt de toekomst van de VN grotendeels af van het welslagen van de VN-vredesoperatie in Kosovo. Net terug van vakantie in Alaska gaat Holbrooke daarom vandaag al voor twee weken op toernee naar de Balkan, waar hij onder meer Kosovo aandoet.

Holbrooke trad woensdag aan als VN-ambassadeur zonder enige fanfare, een choreografisch detail dat vermeldenswaardig is voor iemand die bij vijanden te boek staat als een 'maniakale zelfpromotor' en van wie collegadiplomaten eens zeiden: "De gevaarlijkste plaats in Bosnië is tussen Richard Holbrooke en een televisiecamera." Bij de eedaflegging in zijn kantoor op First Avenue, recht tegenover het VN- hoofdkwartier, waren slechts drie Amerikaanse collega's aanwezig. Een uitvoeriger ceremonie volgt later in het Witte Huis. Holbrooke maakt, zoals iedere Amerikaanse VN-ambassadeur, automatisch ook deel uit van het kabinet. Samen met de ministers Albright (Buitenlandse Zaken) en Cohen (Defensie) en veiligheidsadviseur Berger vormt hij Clintons veiligheidsteam. Zo belandt Holbrooke, al eens onderminister onder president Carter, meer dan ooit in het centrum van de wereldmacht. Snel zal blijken of deze moralist en activist in de politiek kan leven met het niet altijd voorspelbare en soms wazige leiderschap van zijn land. En passant doet hij examen voor het ministerschap van Buitenlandse Zaken onder Al Gore als mogelijke president. Want Albright's baan is de post die Raging Bull uiteindelijk ambieert.

( a d v e r t e n t i e s )