NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
Path to Peace
Dossier Irish Times
Door onze correspondent
LONDEN, 3 JULI. De Britse en
Ierse premiers, Tony Blair en Bertie Ahern, hebben gisteravond een
laatste voorstel gedaan om de aanhoudende impasse rond het Noord-Ierse
vredesakkoord te doorbreken. Hun poging het Goede Vrijdag-akkoord te
redden, houdt in dat het geplande zelfbestuur van protestanten en
katholieken op 18 juli alsnog officieel zijn werk kan beginnen. In ruil
daarvoor moet het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA) "binnen een
paar dagen" een begin maken met het buiten bedrijf stellen van wapens.
De premiers zeggen reden te hebben om te geloven dat alle Noord-Ierse
paramilitaire groepen in mei 2000 geheel zullen zijn ontwapend, zoals is
vastgelegd in het vorig jaar gesloten Goede Vrijdag-akkoord. De
internationale ontwapeningscommissie velde vanmorgen hetzelfde oordeel.
De protestantse Ulster Unionists, de partij van premier in spe David
Trimble, en het katholieke Sinn Féin onder leiding van Gerry
Adams hebben het voorstel in beraad. Beide partijen konden eerder deze
week geen overeenstemming bereiken over ontwapening van paramilitaire
groepen. Trimble eiste een teken van de IRA dat het de vrede serieus
neemt in de vorm van ingeleverde wapens of een "gietijzeren"
toezegging. Sinn Féin bleef weigeren voor de IRA te kunnen
spreken en houdt vol dat ontwapening geen voorwaarde is voor het begin
van een gezamenlijke regering.
Daar hebben politie en het leger vandaag prikkeldraadversperringen opgeworpen om protesterende Oranjemannen te verhinderen de merendeels door katholieken bewoonde Garvaghy Road af te marcheren.
Trimble zei eerder nog steeds geen garantie te hebben gekregen dat het de republikeinen ernst is met ontwapening en weigerde "politici met een privé-leger" in zijn regering toe te laten. Sinn Féin heeft gezegd "reden te hebben te geloven" dat de IRA wapens wil inleveren. Volgens Adams heeft "heel Ierland" na het voorstel van Blair en Ahern een "zucht van verlichting geslaakt".
Hete zomer dreigt in Noord-Ierland
De belangen van protestants en
katholiek Noord-Ierland zijn tot dusverre onverzoenlijk gebleken.
Ontploffingsgevaar in Ulster.
LONDEN, 3 JULI. Was vrijdag 1 juli opnieuw een goede vrijdag? Dat valt te bezien, over een week of twee. Dan moeten protestants en katholiek Noord-Ierland besloten hebben of ze bereid zijn elkaars beloften aan te nemen dat het ze ernst is met de vrede.
De protestanten willen maar één ding: dat de katholieke terroristen met wie ze gaan regeren de gewapende strijd formeel afzweren. De katholieken willen ook maar één ding: bij gebrek aan een herenigd Ierland deelnemen in een gezamenlijke regering, maar zonder de indruk te wekken te capituleren voor de onbuigzame aanhangers van de unie met het Verenigd Koninkrijk.
Die belangen zijn sinds het Goede Vrijdag-akkoord van april 1998 onverzoenbaar gebleken. Wel is de samenwerking tussen beide bevolkingsgroepen op elk niveau versterkt. Wel zijn de gewone burgers van Noord-Ierland het tromgeroffel en de salvo's van jonge paramilitairen spuugzat. Wel waarschuwen bedrijven dat Noord-Ierland de economische opbloei zal mislopen. En wel eisen allerlei fonkelnieuwe bestuursorganen die zich al meer dan een jaar hebben warmgelopen dat de politici elkaar nu eindelijk halverwege ontmoeten, hoeveel pijn het hun na dertig jaar burgeroorlog ook kost. Dan kan het semi-autonome zelfbestuur in de lastigste Britse regio na Schotland en Wales eindelijk van start gaan.
De Britse en Ierse premiers, Tony Blair en Bertie Ahern, hebben gisteravond een laatste poging gedaan om de al maanden gestrande onderhandelingen daarover vlot te trekken. Het is ze nog niet gelukt. Eerst ontwapenen, dan regeren, zegt David Trimble, de halstarrige protestantse premier in spe, die van zijn achterban geen manoeuvreerruimte heeft gekregen. Eerst een regering, dan volgt ontwapening vanzelf, meent zijn katholieke tegenvoeter, Sinn Féin-leider Gerry Adams, een oud-generaal van de IRA die niettemin beweert geen enkele invloed te hebben op de vredesbereidheid van de paramilitaire republikeinen.
Is die bereidheid er? Ja, zegt de Canadese generaal John de Chastelain, die de internationale ontwapeningscommissie voorzit. Vandaag publiceerde hij zijn rapport over de kans op ontwapening, dat was uitgesteld om de IRA de kans te geven alsnog een gebaar van goede wil te maken. Ontwapening kan in mei 2000 voltooid zijn, zoals het Goede Vrijdag- akkoord eist, zegt de flegmatieke generaal, maar waarop hij dat baseert is onduidelijk. David Trimble heeft dezelfde taxatie door Adams al een dag of wat als "bluf" en "woorden, woorden, woorden" van tafel geveegd. Vanavond is er niet veel veranderd: alleen dat nu ook Blair en Ahern die verwachting onderschrijven, maar opnieuw zonder substantie en in elk geval zonder dat de IRA de "gietijzeren" garantie heeft gegeven die de protestanten eisen en waaraan één ingeleverd machinegeweer al zou voldoen. Over het ontploffingsgevaar in Ulster hoeft niemand zich intussen illusies te maken. Aan de vooravond van de verboden Oranje- mars in Drumcree, morgen, lopen protestantse haviken zich warm voor een nieuwe ronde van geweld. Het zijn dezelfde loyalisten' die Trimble niet kan bedwingen en die het afgelopen jaar meer dan honderd aanslagen met brandbommen tegen katholieke gezinnen hebben gepleegd. Vorige week zijn ook twee vermoedelijke leden van een IRA-splintergroep aan de Iers- Noord-Ierse grens aangehouden met een bestelbusje vol springstof. Een nieuwe zomer van bloedvergieten ligt om de hoek, om maar te zwijgen van een nieuw Omagh. Vóór de onderhandelingen vroeg Blair de partijen samen "een sprong in het onbekende" te maken. Dat hadden ze de afgelopen dagen kunnen doen. Het nieuwe voorstel heeft nog geen brug over de kloof gelegd, maar de sprong alleen uitgesteld.
Zie ook:
Nog steeds geen akkoord Belfast (2 juli 1999)
Vredesgesprek Noord-Ierland vandaag hervat (1 juli 1999)
3 JULI 1999
( a d v e r t e n t i e s )
