NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Morgen neemt de Britse minister Jack Straw een besluit over het lot van oud-dictator Pinochet. De bemoeienis van (ex-)wereldleiders maakt deze taak niet makkelijker.

Door STÉPHANE ALONSO

ROTTERDAM, 14 APRIL. De Dalai Lama, de Amerikaanse oud-president George Bush en de republikeinse senator Jesse Helms hebben zich deze week aangesloten bij het rijtje prominenten dat op de bres springt voor Augusto Pinochet, in een laatste poging de druk op Straw te verzwaren. De Britse minister van Binnenlandse Zaken beslist morgen of de 83- jarige Chileense oud-dictator, die sinds oktober vorig jaar vastzit in Londen. terecht mag staan in Spanje.

Het zou ,,incorrect'' zijn om Pinochet te veroordelen ,,uit wraak'', zei de Dalai Lama zondag. ,,Generaal Pinochet is een oude man en volgens mij zou het misschien het meest passend zijn als hij vergiffenis krijgt'', aldus de Tibetaanse geestelijk leider in ballingschap, die deze week Santiago de Chile bezoekt in het kader van een Amerikaanse tournee.

Veel minder voorzichtig in zijn woordkeuze is George Bush. De Britse conservatieve Lord Norman Lamont zei eerder deze week een brief van de oud-president te hebben ontvangen, waarin Bush de detentie van Pinochet een ,, parodie van de rechtsgang'' noemt. Senator Jesse Helms heeft een brief aan Straw gestuurd waarin hij pleit voor vrijlating van Pinochet.

Datzelfde pleidooi hield de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, een week geleden in The Sunday Telegraph. ,,Deze episode heeft lang genoeg geduurd en al mijn sympathie gaat naar hem [Pinochet] uit'', zei Kissinger. De Britse oud- premier Margaret Thatcher heeft het de afgelopen vijf maanden zelfs meerdere malen opgenomen voor Pinochet. Vorige maand bracht ze uit solidariteit een bezoek aan de ex-generaal, die in zijn landhuis in Surrey het besluit van Straw onder huisarrest afwacht. Volgens de uit Chili afkomstige dr. Patricio Silva, politicoloog aan de Universiteit van Leiden en gespecialiseerd in Latijns-Amerika, hebben de (ex- )leiders elk een eigen agenda. ,,Het optreden van Thatcher is een van de laatste diensten die ze bewijst aan de Britse Conservatieve Partij'', zegt Silva. ,,De Tory's willen Blair en diens minister Straw in het nauw drijven. '' Ze verspreiden de boodschap dat de Labour-regering bestaat uit ,,knoeiers en amateurs, die niet denken aan de lange- termijnbelangen van Groot-Brittannië'', aldus Silva.

Kissinger en Bush zijn volgens Silva bang dat de 'beerput' van het Amerikaanse verleden opengaat. Kissinger was ten tijde van de coup van Pinochet in 1973 minister van Buitenlandse Zaken. George Bush was in het midden van de jaren zeventig hoofd van de CIA. Hoewel de Amerikaanse rol in de staatsgreep van Pinochet al sinds de jaren zeventig bekend is, vrezen de VS dat de geest weer uit de fles komt. ,,De VS proberen tegenwoordig juist staatsgrepen te voorkomen'', zegt Silva. Het oude 'imperialistische' imago van de VS past niet meer in het huidige beleid, dat gericht is op bevordering van democratie. Dat Bush, Helms, Kissinger en Thatcher het opnemen voor oud-dictator Pinochet wekt geen verbazing. ,,Ze delen allemaal de absolute overtuiging dat Pinochet Chili uit de onderontwikkeling heeft gehaald'', zegt Silva. Deze (ex-)leiders zijn geestverwanten van Pinochet, die het neoliberalisme omarmen en uitdragen en ervan overtuigd zijn dat de ex-generaal Chili heeft gered van de onderontwikkeling. Pinochet en zijn Chicago-boys, een groepje neoliberale economen uit de VS, waren een voorbeeld voor Thatcher.

Maar hoe zit het met de Dalai Lama? Volgens Silva verkondigt de Tibetaanse leider het standpunt van de Chileense regering - dat de kwestie-Pinochet gevaarlijk is voor de stabiliteit van de Chileense democratie. Die bezorgdheid, dat Chili ten onder gaat aan interne spanningen, wordt gedeeld door paus Johannes Paulus II, die in februari een brief schreef aan de Britse regering waarin hij pleitte voor Pinochet, net als hijzelf katholiek en anti-communistisch.

,,Het rare hiervan is dat de terugkeer van Pinochet naar Chili veel erger zou zijn'', zegt Silva. ,,De Chileense regering heeft namelijk steeds gezegd dat Pinochet terecht moet staan bij zijn terugkeer.'' En zal dus ook woord moeten houden, wil zij internationaal geloofwaardig blijven. ,,Ze zijn gedwongen iets te doen, ook al willen ze niet.'' Volgens Silva vrezen zowel de voor- als tegenstanders van Pinochet dat in dat geval de kwestie de verkiezingen in december zal domineren. Wat dat betreft zou is het beter zijn als de oude generaal pas na de verkiezingen terugkomt - als hij al terugkomt.

Zie ook:
Pinochet mag van Britten naar Spanje (10 december 1998)

Uitlevering (26 november 1998)

Pinochet is niet onschendbaar (26 november 1998)

Oud-dictator Pinochet aangehouden (19 oktober 1998)

Pinochet is niet onschendbaar (26 november 1998)

NRC Webpagina's
14 APRIL 1999

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.