Dossier Vredesmissie Ethiopië en Eritrea

Nieuws

Geschiedenis conflict

Nederlandse defensiepolitiek

Nederlands bataljon

Ethiopië en Eritrea

Documenten

Links

Ingo Piepers
De gang van zaken rondom de uitzending van een viertal Apache-helikopters naar Djibouti maakt overduidelijk dat de Nederlandse politiek-militaire besluitvorming nog steeds te wensen overlaat. Ze varieert van naïviteit en het veiligstellen van partijpolitieke belangen en gekwetste ego's tot onpraktische overcompensatie. Want wat is nu nog de ratio achter de stationering van deze helikopters in Djibouti? In ieder geval geen politiek-militaire.

Een goede beslissing bezit een aantal kenmerken: er wordt een realistisch resultaat mee nagestreefd, doel en middel zijn in balans, de kosten staan in verhouding tot de opbrengsten, en dan bestaat er nog zoiets als tijdigheid. Welk politiek dan wel militair resultaat levert de stationering van de Apaches nu op? Helemaal geen. Gezien de situatie in Eritrea en Ethiopië ontbreekt de militaire noodzaak om over dergelijke middelen te beschikken volledig. Doel en middel bezitten nauwelijks enige relatie. Het staat politiek klaarblijkelijk wel goed, zo'n 'exitstrategie' en zal best wel ergens voor dienen, in ieder geval voor interne consumptie. Het lijkt al met al meer op een exitstrategie uit het Srebrenica-syndroom.

Voor de uitzending van militairen naar Bosnië speelden zich soortgelijke discussies af rondom de middelen waarmee Nederlandse militairen zouden moeten worden uitgezonden, bijvoorbeeld voor de uitzending van Dutchbat naar Srebrenica. Niet het standaard boordkanon op het YPR-pantserrupsvoertuig vond 'de politiek', maar een kleinere Punt 50 mitrailleur. Zwaarder bewapende militairen zouden wel eens een verkeerde indruk kunnen maken, zo werd geredeneerd. De wrange vruchten van de onprofessionele politiek-militaire besluitvorming rondom deze uitzending zijn bekend. Nu gaat het van het ene uiterste naar het andere: dit keer voert onproductieve overcompensatie de boventoon. De helikopters gaan mee, beter gezegd: ze worden nagezonden. Wat de hele kwestie nog schrijnender maakt, los van het ontbreken van nut en noodzaak, is de complete ontijdigheid van deze beslissing.

De Nederlandse militairen zijn al zo goed als 'exit'. Drie maanden uitzending zit er al op en de Nederlandse regering heeft zich voor slechts zes maanden aan de Verenigde Naties verplicht. En daar komen de helikopters dan alsnog. Liefst 25 miljoen gulden gaat ons dat kosten. Is dat belastinggeld niet beter te besteden?

De gebrekkige kwaliteit van de politiek-militaire besluitvorming is evident. Het wil steeds maar niet lukken. Hiervoor is een aantal oorzaken aan te wijzen. Zoals weinig effectieve communicatie tussen de militaire top en de politieke besluitvormers. Het wederzijdse wantrouwen, gevoed door een onverwerkt Srebrenica-verleden, staat rationele besluitvorming in de weg. De Nederlandse belangen, de belastingbetalers en zeer zeker ook de uit te zenden militairen, die de consequenties hiervan aan den lijve zullen ondervinden, hebben recht op adequate besluitvorming.

Laat de politiek eindelijk haar verantwoordelijkheid nemen. Een parlementaire enquête inzake Srebrenica is noodzakelijk om een gezond fundament te kunnen leggen voor de vereiste kwaliteit van onze politiek-militaire besluitvorming. En laat voortaan die Apaches bij dit soort vredesoperaties maar gewoon thuis.

Drs.Ingo Piepers is majoor der mariniers b.d. Hij was in 1995 commandant van de Nederlandse bijdrage aan Rapid Reaction Force van de Verenigde Naties in Bosnië (UNPROFOR).