NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 




Overzicht eerdere
afleveringen


 TWEEDE KAMER
 STELLINGEN
 TWEEDE-KAMERLEDEN
 DISCUSSIE

Verkiezingssite

Politieke leiders van partijen horen thuis in de Tweede Kamer

Agnes van Ardenne-van der Hoeven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De Kamer wint aan gewicht als de leiders van politieke partijen in de Tweede Kamer zitten. Ook voor het aanzien van partijen zou het beter zijn als hun leiders in de Kamer zitten. Je geeft een fractieleider zo het volle pond.''

Pieter Jan Biesheuvel - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Zoals de VVD Bolkestein in de Kamer heeft zitten, dat is een meesterzet geweest.''

Nancy Dankers - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Volgens mij wil het land dat. Stel: Heel veel mensen vinden Kok een hele goede politicus. Dan moet hij toch premier worden. Mensen willen dan toch niet dat-ie in de kamer blijft zitten. ''

Dzsingisz Gabor - geen kandidaat:
,,Dat verschilt. Bolkestein heeft het slim gedaan, Kok is geloofwaardig als premier én leider van PvdA en Lubbers was ook een uitstekend politiek leider. En mevrouw Borst? Ach, wie is mevrouw Borst?''

Henk de Haan - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Uiteindelijk is het parlement het hoogste orgaan van de staat. Debatten horen in de Tweede Kamer plaats te vinden en niet in het Torentje.''

Maria van der Hoeven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Bolkestein zit in de Tweede Kamer omdat hem dat goed uitkomt. Op zich is daar niets mis mee maar bij een coalitie van drie partijen heb je dus kans op drie luizen in de pels. Dat is onhandelbaar''

Gerrit de Jong - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Nederlandse parlementariërs hebben vrij weinig aanzien. Het is voetvolk. Iemand als Bolkestein kan het kabinet toespreken. Dat is goed voor het aanzien van de volksvertegenwoordiging.''

Alis Koekkoek - geen kandidaat:
,,Ik vind dat de politieke leiders in het kabinet moeten zitten en niet in de Kamer. Het is toch niet te verkopen aan de kiezer. Kies Kok, zeggen ze dan en dan kiezen we Kok en dan zit die na de verkiezingen zeker gewoon in de Kamer en is Wallage bij wijze van spreken minister-president. Ik vind dat dat niet kan. En wat de VVD bij monde van Frits Bolkestein doet, vind ik ook wat goedkoop aandoen. Die voert gewoon oppositie tegen het kabinet. Het bevordert de eenheid in een partij als de hoogste man of vrouw ook regeringsverantwoordelijkheid draagt. Dat past bij mijn monistische kijk op de democratie. Het gaat wat ver om het wettelijk vast te leggen, maar ik ben er zeker een voorstander van.''

René van der Linden - geen kandidaat:
,,Dat is de beste waarborg voor checks and balances tussen regering en parlement.''

Ries Smits - geen kandidaat:
,,De Tweede Kamer is de hoogst gekozen volksvertegenwoordiging, de regering niet. Die keer dat de microfoon in de Kamer uitviel en Zalm over een ingediende motie met de handen rond zijn mond toeterde: "We voeren hem niet uit", was zo vernederend voor de Kamer. Dat incident zegt al genoeg.''

Boris Dittrich - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Politieke leiders behoren in de Tweede Kamer te zitten. Je ziet aan iemand als Bolkestein dat het werkt. Mocht Thom straks partijleider worden dan blijft hij zeker in de Kamer. Het voordeel is dat in zo'n situatie veel duidelijker naar voren komt waar je als partij staat. Het debat zal ook veel inhoudelijker worden dan nu het geval is. De politieke leiders die nu in het kabinet zitten zijn natuurlijk erg compromisbereid. Waar je als partij staat, komt daardoor niet goed uit de verf.''

Joke Jorritsma-van Oosten - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Het werkt het beste als hij in de Tweede Kamer zit, maar het is niet absoluut noodzakelijk. Zit hij in het kabinet dan moet hij zich bezig houden met kabinetsbeleid, dus compromissen sluiten. In de Tweede Kamer heeft hij meer speelruimte. Over het "succes" van Bolkestein: als je kijkt naar wat er terecht is gekomen van wat hij heeft geroepen, dan zijn er drie mogelijkheden: 1. hij heeft zijn woorden moeten inslikken; 2. wat hij voorstelde was al beleid; 3. wat hij wilde bleek helemaal niet mogelijk.''

Pieter ter Veer - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Nee, het kan allebei. Zowel Kok als Bolkestein hebben als politiek leider succesvol geopereerd. Het CDA heeft de politiek leider in de Kamer zitten, maar het moet wel zuur voor ze zijn dat ze daar niet meer uit hebben kunnen halen. Er was waarschijnlijk nog te veel pijn over de verkiezingsnederlaag. In het begin was het wel moeilijk dat Van Mierlo steeds in het buitenland zat, maar hij begint er steeds meer grip op te krijgen. Nu geeft hij uit Jemen gewoon commentaar over de volgende formatie.''

Eimert van Middelkoop - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Bolkestein bewijst dat dit werkelijk toegevoegde waarde heeft. Ik heb er veel waardering voor dat een man met zijn capaciteiten het debat over Europa heeft opengebroken en het federalisme ter discussie stelt, zoals wij al langer doen. De minister is een dienaar van de Kroon en dat staat op gespannen voet met de rol van partijleider. Nu de verkiezingen naderen zal Kok zijn rode pet meer gaan opzetten en dat wijst er op dat ook hij gevoelig is voor deze spanning.''

Mohamed Rabbae - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat zoeken ze zelf maar uit.''

Paul Rosenmöller - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Geen twijfel over mogelijk. Niet alleen is het staatsrechtelijk juister, het geeft ook maximale ruimte voor het debat als de politieke leiders in de Kamer zitten.''

Theo Hendriks - kandidatuur onbekend:
,,Het is mooi meegenomen, maar geen noodzaak''

Karin Adelmund - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat is afhankelijk van de politiek leider. Je hebt bindende en confronterende leiders. De sociaal-democratie bevindt zich nu in een transformatieproces. Het is prima dat onze politiek leider ook als premier dat transformatieproces leidt en zo het evenwicht zoekt tussen economische en sociale belangen. Maar ik kan me voorstellen dat bij een andere persoon of in een andere periode de politiek leider in de Kamer moet zitten.''

Dick de Cloe - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Drees, Den Uyl en Kok waren politiek leiders en tevens minister-president. Ik ben niet ontevreden over die situatie. Bolkestein zet de positie van de fractie duidelijk neer, maar ik weet niet of dit nu zoveel effectiever is.''

Arie de Jong - geen kandidaat:
,,Wat is het alternatief? Geen politieke functie? Het is sterk afhankelijk van de machtspositie van een leider. Het is hier nu de cultuur dat een leider in het kabinet kan zitten. Van Mierlo gaat daar goed mee om. Maar dat is ook mede omdat hij op Buitenlandse Zaken zit. Als hij op Binnenlandse Zaken de bestuurlijke vernieuwingen had moeten doorvoeren die D66 wil, was hij nat gegaan. Kok heeft in het vorige kabinet als minister van Financiën herhaaldelijk langs de rand gelopen. Een experiment dat niet voor herhaling vatbaar is. Bolkestein heeft een zeer wijze beslissing genomen door niet in het parlement plaats te nemen. Bijvoorbeeld bij het CDA zijn de feitelijke politieke leiders Helgers en Lodders geweest, die zaten noch in de Kamer, noch in de regering.''

Jeltje van Nieuwenhoven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik vind dat heel mooi als streven, maar jammer genoeg is het in de praktijk bijna nooit het geval in Nederland. Waarom ik dat goed vind? Omdat het meer inhoud geeft aan de controlefunctie van de Tweede Kamer. Het geeft de Kamer iets meer gewicht.''

Saskia Noorman-den Uyl - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Onzin, dergelijke wetmatigheden. De situatie zoals die nu is met Bolkestein in de Kamer en de rest in het kabinet kan een bron van spanning zijn.''

Rob Oudkerk - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een politiek leider hoort in de Kamer. Die twee petten van Kok, politiek leider en minister-president, dat werkt niet. Het gaat ten kosten van het politiek leiderschap.''

Gerrit Jan van Oven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Met een voorbehoud: de minister-president moet wel de eerste man van de grootste partij zijn, anders is het kiezersbedrog.''

Gerrit Valk - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat is niet noodzakelijk. Er is veel voor te zeggen om je beste mensen in het kabinet te zetten. We moesten maar eens zoeken naar een passende functie voor de heer Bolkestein. Het is nuttig als hij eens in het kabinet zitting neemt en politieke verantwoordelijkheid neemt.''

Henk Vos - geen kandidaat:
,,Ik zie geen noodzaak. Voor Van Mierlo was het misschien beter geweest. Hij had in elk geval geen minister van Buitenlandse Zaken moeten worden. Hij had in de buurt moeten blijven.''

Marja Wagenaar - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat kan gemakkelijk leiden tot zakenkabinetten. Omgekeerd moet ook niet elk politieke leider in het kabinet gaan zitten, want dat kan weer voor veel instabiliteit zorgen.''

André Rouvoet - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De functies van dienaar van de Kroon en het partijbelang laten zich moeilijk met elkaar verenigingen. Kijk naar Borst, zij heeft een paar missers gemaakt.''

Dick Stellingwerf - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Als je een meerderheidsregering hebt, kun je als partijleider wel in het kabinet gaan zitten. Dan kun je er een stempel op drukken. Maar Kok is er een grijze leider geworden.''

Bas van der Vlies - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat is veel beter voor de wisselwerking tussen regering en parlement. Als de politiek leider in het kabinet zit, is die zozeer daaraan gebonden, dat die zijn eigen groep te weinig kan dienen. Voor een opener discussie in het parlement is het beter dat de politiek leider tegenover het kabinet staat, niet in de zin van het hebben van een meningsverschil, maar in de zin van onafhankelijkheid. Over Bolkestein zijn boeken vol te schrijven, maar dit heeft hij goed gedaan.''

Remi Poppe - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat moeten partijen en uiteindelijk hun kiezers zelf weten.''

Anke van Blerck - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Op die manier ontstaat een ander soort discussie. Je merkt dat de andere fracties tandenknarsend, met enige afgunst, naar de positie van Bolkestein kijken.''

Henk Kamp - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik maak een uitzondering, en dat is voor de positie van de leider van de grootste partij. Die moet gewoon minister-president worden. Bolkestein heeft de afgelopen jaren het gelijk van deze stelling meer dan eens bewezen.''

Willem Keur - geen kandidaat:
,,Verstandig van Bolkestein. Staatsrechtelijk zuiver om vanuit de kamer je eigen kabinet te controleren en kritiseren.''

Jan te Veldhuis - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Wat dat betreft hoeft Bolkestein van mij geen premier te worden. Als je in het kabinet zit ben je toch gebonden. In dat geval zouden wij een andere partijleider moeten hebben.''

Nellie Verbugt - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Doordat Bolkestein in het parlement zit, heeft hij meer armslag. Bij ons werkt deze formule, maar gesteld dat Bolkestein premier werd, dan weet ik niet of er een andere partijleider zou moeten komen.''

Frans Weisglas - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het geldt ook indien Frits Bolkestein tot het kabinet zou toetreden. Hij zou daaraan trouwens zelf ook meewerken. Het zou ook voor andere partijen moeten gelden, het zou goed zijn voor verhouding regering-Kamer en voor de verlevendiging van het parlementaire debat. Indien Van Mierlo de afgelopen vier jaar fractieleider zou zijn geweest hadden de Kamer en haar discussies ook een heel andere politieke cultuur gehad.''

NRC Webpagina's
9 april 1998

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) APRIL 1998