KEIHARD WERKEN

NEDERLAND

CHOREOGRAFIE

PORTRET

LICHAAM

TANGO

BUIKDANSEN

NOTATIE

DANSERS

DANSVORMEN

BOEKEN

DANSOPLEIDINGEN

FESTIVALS

PROMOTIE

Intimiteit zonder woorden

Daphne van Paassen
De tango is in Nederland helemaal in. De intimiteit van de dans houdt de kille samenleving even op afstand.

Tango-salon in Alkmaar Foto Maurice Boyer

EEN GROTER CONTRAST is nauwelijks denkbaar. Midden in het schreeuwerige uitgaansleven rond het Amsterdamse Leidseplein bevindt zich op de zesde verdieping van een studiocomplex Salon de los Sabados: een rossig verlichte zaal met spiegels, pilaren en gordijnen van rood velours. Een Argentijns tango-orkestje brengt pulserende melancholie. Op de dansvloer bewegen paren als gracieus vechtende steenbokken: de bovenlichamen in elkaar gehaakt, terwijl hun benen om elkaar heen stappen en draaien.

In Nederland worden per week zo'n vijftig tangosalons gehouden. In steden als Amsterdam, Groningen en Nijmegen kun je bijna iedere dag van de week dansen, maar ook kleinere plaatsen als Alkmaar, Middelburg of Venlo hebben tangosalons. Arjan Sikking, docent aan de Academia de Tango in Amsterdam, schat dat ruim tienduizend mensen in Nederland wel eens een tangocursus hebben gevolgd en dat de actieve kern uit zo'n drieduizend tanguero's bestaat. Tango is in. Vooral bij de wat hoger opgeleide dertigers en veertigers. En niet alleen in Nederland. Ook de rest van Europa, de Verenigde Staten en zelfs Japan kennen sinds de jaren tachtig - toen veel Argentijnen naar het buitenland waren gevlucht - een bloeiende tangocultuur.

De tango heeft een internationale achtergrond. Ontstaan aan het eind van de negentiende eeuw in de arme immigrantenwijken van Buenos Aires, smolten allerlei muziek- en dansstijlen samen. Maar volgens Sikking verklaart dat niet waarom de tango nú zo aanslaat. Is het een reactie op het solodansen dat sinds de jaren zestig het samen dansen heeft verdrongen?

Tangodocent Sikking denkt zelf dat het te maken heeft met het intieme karakter van de Argentijnse tango. ,,We leven in een kille tijd met computers en communicatie op afstand. Er is weinig echt menselijk contact. Mensen zijn individualistisch en gehaast. Bij ballroom of salsa dans je ook met iemand, maar het is veel losser. Tango is intiem. Als we ergens op straat tangodansen, blijven mensen altijd staan om te kijken. De intimiteit van de omhelzing valt onmiddellijk op.''

Op de dansvloer van Salon de los Sabados wordt een vrouw - de ogen gesloten, flauwe glimlach om de lippen - over de dansvloer gedreven om, op het moment dat de bandoneon adem lijkt te halen, gestopt te worden, te draaien en met haar been vlak boven de vloer uit te halen in een sierlijke boog achterwaarts. Die volgorde van passen ligt niet vast, legt Gosina van Binsbergen, in het dagelijks leven juriste, later uit. ,,Tango is pure improvisatie. Je moet ongelooflijk goed luisteren naar elkaar.'' Vingers in je rug en signaalklopjes op de arm? ,,Absoluut niet. De man gebruikt alleen zijn borst om de richting aan te geven en kan je door je los of stevig vast te houden laten stoppen, bewegen of laten versnellen. Daar moet hij het mee doen. Pas als hij voelt dat de vrouw de aangegeven beweging inzet, kan hij de pas ook echt maken.''

Die 'communicatie zonder woorden' maakt de tango tot een van de moeilijkste en spannendste dansen die er zijn, vindt Van Binsbergen. ,,Tango is altijd anders, ook al omdat je met verschillende mannen danst. De ene keer voel je elkaar beter aan en klikt het. Als dat gebeurt, heb je echt contact met elkaar en komt de dans op een soort hoger plan. Alsof je één lichaam met vier armen en benen wordt. Ik heb dat afgelopen zomer in Parijs meegemaakt op een openluchtsalon. Ik danste tot ik niet meer kon. Het was een van de bijzonderste contacten die ik heb gehad, maar we hebben geen woord gewisseld. Ik weet niet eens zijn naam.''

Adressen van Tangoscholen- en salons op http://argentijnse-tango.pagina.nl.