KEIHARD WERKEN

NEDERLAND

CHOREOGRAFIE

PORTRET

LICHAAM

TANGO

BUIKDANSEN

NOTATIE

DANSERS

DANSVORMEN

BOEKEN

DANSOPLEIDINGEN

FESTIVALS

PROMOTIE

Alles draait om de heupen

Wilfred Takken
Buikdansen is in. Vooral bij autochtone mannen en vrouwen. Met heupen als Edammer kazen volgen zij een van de vele cursussen.

Esther Jansen buikdanst de Camel bij Pasta Diva Foto Maurice Boyer

SIERLIJK STAPT buikdanseres Ishtar op de vleugel. Onder wild getrommel van de darbukka schudt ze met haar schouders, terwijl ze kameelachtige pasjes zet en zwierig schommelt met haar heupen. Dan buigt ze diep naar achteren, wervel voor wervel, tot dat haar lange haren de vleugel raken. Wie door zijn oogharen heen gluurt, waant zich in een moorse harem, maar in werkelijkheid zijn we in het Italiaanse restaurant Pasta Diva te Amsterdam. En Ishtar heet overdag gewoon Esther Jansen, 27-jarige harpiste, dochter van een leraar klassieke talen.

Jansen buikdanst al tien jaar, eerst in een Turks restaurant in Haarlem-Noord, later ook in Saint Tropez, Italië en Griekenland. In Nederland is ze wekelijks te bewonderen in twee Amsterdamse restaurants. Ze is bevoorrecht want één keer per maand treedt ze op met live muziek van twee Irakezen. De meeste buikdanseressen dansen met een cd'tje, wat improviseren en samenspel met de muzikanten onmogelijk maakt. De stereotiepe buikdanseres heeft heupen als Edammer kazen en een mollige buik, maar Jansen heeft juist het smalle figuur van een topmodel. Jansen: ,,Arabische vrouwen zijn nu eenmaal wat dikker, maar het staat nergens voorgeschreven dat je brede heupen moet hebben.''

Jansen is niet de enige Nederlandse die aan het buikdansen is geslagen. Duizenden Nederlandse vrouwen, en enkele mannen, hebben zich sinds enkele jaren op het buikdansen geworpen. Overal kun je cursussen volgen en optredens zien. De buikdans is populair omdat het sierlijk en exotisch is, en omdat het ook nog eens sportief is. Je kunt het ook als een soort oosterse aerobics beoefenen. Buikdansen komt uit het Midden-Oosten, vooral uit Egypte. Via Amerikaanse militairen raakte de dans ook in Duitsland in zwang. Nederland doet pas vanaf de jaren tachtig mee. De buikdansrage komt niet uit Turkse of Arabische hoek, zoals je zou verwachten, maar is vooral een autochtone aangelegenheid. De allochtone vrouwen dansen wel op eigen feesten en partijen, maar niet voor geld, en ze gaan niet op cursus. Jansen: ,,Buikdansen is sierlijk, virtuoos, swingend. Het is de meest vrouwelijke van alle dansvormen omdat de bewegingen het mooiste van een vrouwenlichaam accentueren.'' Het heet buikdans, maar alles draait om de heupen, die je moet laten wiegen, draaien, schokken, bibberen.

Door puristische buikdansleraressen wordt nogal eens gemopperd over de vervuiling van de authentieke buikdans door Westers amateurisme. Om te beginnen zou de naam 'buikdansen' niet deugen. De correcte naam is rasqs sharqi, oriëntaalse dans. Jansen gaat op het podium luchtig gekleed, een andere doorn in het puristische oog, maar onlangs kocht ze een meer bedekt, Egyptisch kostuum uit het atelier van Belly Dance Saray, de buikdanswinkel in Den Haag. ,,Ik heb het kostuum wel wat vermaakt, zodat je mijn navel weer kunt zien.''

Enige zomers lang trok ze naar Saint Tropez om tussen de olieprinsen, het oude en het nieuwe geld haar kunsten te vertonen. Dat was een mooie ervaring, al ging het wel eens mis. ,,Op een avond in La Couscousserie stak een groep rijke mannen voor twaalfhonderd gulden aan fooi in mijn bovenstukje. De baas van het restaurant was zo jaloers dat hij mij op straat zette. De volgende avond gooide de echtgenote van een Zwitserse bankdirecteur een emmer sop over me heen, omdat ik met haar man had gedanst. Nee, ik heb toen niet overwogen om terug te gaan. Ik ontmoette ook veel lieve mensen die me wel respectvol behandelden.''

Een hardnekkig misverstand over buikdansen is dat het een 'hoerig' beroep zou zijn. Jansen: ,,Buikdansen heeft niets met hoerigheid te maken. Ik ken geen buikdanseres die haar lichaam voor geld verkoopt. Natuurlijk is het een sensuele dans, maar dat vind ik niet negatief, het kan juist mooi zijn. Ik vind het wel jammer als vulgaire mannen alleen maar naar mij kijken omdat ik halfnaakt ben, zonder op de schoonheid van de dans te letten, waar ik zo hard aan heb gewerkt. Soms zie ik wel dat de vrouw alleen maar naar man zit te kijken, om hem in de gaten te houden. Ik dans zeker niet alleen voor mannen, de meeste vrouwen vinden het ook heel mooi. En kinderen komen vaak een handtekening vragen. Die vinden het sprookjesachtig.''

Boekingen Ishtar: estherjansen Pasta e Basta (Nieuwe Spiegelstraat 8, Amsterdam) en Pasta Diva (Spui 15, Amsterdam). (020) 422 22 22

Cursussen: Stichting Raks

(070) 364 30 35

Winkel: Belly Dance Saray, Thompsonlaan 88A, Den Haag. (070) 361 70 22 en bellydancesaray@cs.com