KEIHARD WERKEN

NEDERLAND

CHOREOGRAFIE

PORTRET

LICHAAM

TANGO

BUIKDANSEN

NOTATIE

DANSERS

DANSVORMEN

BOEKEN

DANSOPLEIDINGEN

FESTIVALS

PROMOTIE

Schilderen met beweging

Henriëtte Smit
De Rotterdamse Dansacademie biedt een afstudeervariant choreografie binnen de opleiding uitvoerende dans.

OP DE VERSCHILLENDE dans- en balletacademies in Nederland worden studenten opgeleid tot danser of dansdocent. Natuurlijk, daar zijn ze voor, zou je zeggen. Maar in Rotterdam vinden ze dat niet genoeg. ,,Dansers zijn de hele dag bezig met het uitvoeren van wat anderen bedenken. Wij denken dat het goed is studenten ook te leren creëren. En choreografie is een scheppend vak, een soort schilderen met beweging'', zegt coördinator Hilke Diemer van de Rotterdamse Dansacademie.

Daarom is deze academie vier jaar geleden met een tweejarige afstudeervariant choreografie begonnen. De opleiding is bedoeld voor studenten van de RDA die het tweede studiejaar van de opleiding uitvoerende dans of docent dans hebben afgesloten en voor kandidaten van elders die aan datzelfde danstechnische en theoretische niveau voldoen. Om studenten de kans te geven zich verder te specialiseren begint in 2002 ook nog een tweede fase opleiding choreografie. De RDA gaat deze opleiding samen met de hogescholen in Arnhem en Amsterdam coördineren.

Voor ze worden toegelaten op de tweejarige choreografenopleiding, moeten studenten auditie doen. Ook moeten ze onder meer ervaring hebben in moderne dans en klassieke (basis)techniek, kennis van muziek, dansgeschiedenis en anatomie en ervaring als choreograaf. Diemer noemt de selectie voor de choreografenopleiding streng. ,,Het is riskant om mensen op te leiden als ze het niet redden. Twee jaar is te kort om studenten alles te leren als ze geen danservaring hebben.'' Student Jaakko Toivonen (27) uit Finland denkt hier anders over: ,,Ik vond de auditie niet zo zwaar. Ik had het moeilijker verwacht.''

Toivonen is een van de drie studenten die volgend jaar juni zullen afstuderen. Voor deze opleiding had hij al veel ervaring. Zo heeft hij aan de Theaterschool in Amsterdam gestudeerd. ,,Hij is een uitzondering. Zijn theoretisch niveau was hoger dan van iemand die net van de havo komt'', aldus de coördinator.

Maximaal vijf studenten per jaar worden tot de opleiding choreografie toegelaten. ,,De vraag naar choreografen is niet erg groot. Wij kijken ook naar wat de markt wil'', verklaart Diemer de kleine instroom. De hogescholen in Arnhem en Amsterdam, die de opleiding danser en maker hebben gecombineerd, laten tien mensen per jaar afstuderen. Diemer vindt dat 'veel' gezien de vraag. ,,Maar'', vervolgt ze snel, ,,ik wil niet te veel over deze opleidingen zeggen, omdat we samen de tweede fase opleiding choreografie gaan geven.''

Veel studenten komen via een omweg terecht bij de choreografenopleiding. Minke Brands (29) is een van de drie studenten die dit najaar met de opleiding zijn begonnen. Ze is onder andere afgestudeerd aan de Nationale Ballet Akademie in Amsterdam en werkte als danseres bij het Scapino Ballet in Rotterdam. Brands koos uiteindelijk voor choreografie, omdat ze haar creativiteit als danseres niet kwijt kon: ,,Ik werd helemaal opgeslokt door wat anderen wilden.''

Behalve verplichte vakken en een stage bij een professionele choreograaf krijgen studenten vijf studiepunten per jaar voor individuele studieactiviteiten - cursussen of vakken die aansluiten bij hun eigen interesse. Zo deed een van de studenten een cursus Film en Monteren. ,,We willen nu eenmaal geen identieke mensen afleveren'', legt Diemer uit.

Verder moeten studenten een keer per half jaar een eigen productie maken onder leiding van een professionele choreograaf. Jaakko Toivonen vindt de presentatie van de eigen choreografieën een van de leukste onderdelen van de studie: ,,Ik vind de faciliteiten gewoon geweldig. Voor het maken van een choreografie heb je een eigen budget en heb je beschikking over een eigen theater en een huis vol dansers.''

Maaike van Dijk (25), die al twee producties gedaan heeft, vindt de presentatie van de eigen stukken ook wel zwaar: ,,Het is altijd spannend hoe je idee bij het publiek overkomt.'' Minke Brands, die net met haar eerste choreografie is begonnen, kan zich het gevoel voorstellen: ,,Een creatief proces komt uit jezelf en daarop word je beoordeeld. Dat is best eng. Toch ben ik blij dat ik eindelijk mijn creativiteit kwijt kan.''

De RDA heeft al zeven choreografen afgeleverd. Een succesvolle oud-studente is Nanine Linning. ,,Linning maakt reputatie waar'', schreef NRC Handelsblad een maand geleden over haar choreografie The Neon Lounge. Maar niet iedereen gaat meteen aan de slag. ,,Ik vind het vermoeiend dat je aan bepaalde verwachtingen moet voldoen. Ik wil eerst reizen en van het leven leren. Choreograaf worden kan ook twee jaar later'', aldus Tiovonen.