Een pakje margarine krijgen ze niet op en een half brood is al snel te veel. Het singlebestaan kent specifieke budgettaire zorgen.

Chris van de Wetering

MARY LINDEMAN HAALT de singles er zo uit. Tegen zessen druppelen ze één voor één binnen bij supermarkt Lindeman in de Amsterdamse Jordaan. "Ze zijn moe van het werk en willen zichzelf een beetje verwennen. Een sapje, een kant-en-klaarmaaltijd en een appeltje gaan in de mand. Het is grab and go: op prijzen wordt niet gelet en verder dan vandaag denken ze niet.''

Aan gezinsverpakkingen wagen ze zich alleen noodgedwongen. Niettemin zijn de 2,4 miljoen alleenstaanden in Nederland, bijna eenderde van de Nederlandse huishoudens, inmiddels een factor om rekening mee te houden in het economische verkeer. De bij singles populaire supermarkt in de Jordaan doet in elk geval veel om het de alleenstaande cliëntèle naar de zin te maken. De winkel introduceerde dit jaar een met bloemen beplakt geel mandje voor singles die contact zochten. Voor het geval ze iemand troffen die beviel, was er in de winkel een borrelhoek ingericht, opdat de kennismaking zo aangenaam mogelijk kan verlopen.

Relatiebemiddeling is voor de meeste kruideniers een brug te ver, maar supermarkten proberen volgens het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel wel het groeiende aantal een- en tweepersoonshuishoudens in Nederland beter te bedienen met kleinere verpakkingen, kant-en-klaargerechten en ander gemaksvoedsel: voorgesneden groente, gemarineerd vlees en sinds kort bij Albert Heijn de zogenoemde minigroente zoals aspergetips per 100 gram op een schaaltje verpakt en zoete snackkomkommertjes in een zakje.

De consument betaalt er grif voor, want weggooien van levensmiddelen is ook zonde, zo formuleert de alleenstaande radiomaakster Judith van de Velden (31) het dilemma van het eenpersoonshuishouden. "Een hele bloemkool krijg ik in mijn eentje niet op, laat staan een zak aardappelen. Brood is ook een probleem. Als ik aan het laatste sneetje van een half brood toe ben, staat de schimmel er meestal al op. Het zou voor mij een uitkomst zijn, als supermarkten sneetjes brood gingen verkopen.''

Toch hoeft een eenpersoonshuishouden relatief niet altijd duurder te zijn dan een huishouden van twee of meer personen. Anne Schroën (28), hoofd PR bij een uitgeverij, denkt dat ze goedkoper leeft sinds de relatie met haar vriend dit jaar op de klippen liep. "Sinds ik alleen woon, eet ik minder buiten de deur. Ik ging vroeger iedere week wel een keer uit eten met vrienden. Tegenwoordig eten ze bij mij thuis. Ik hoef er minder rekening mee te houden of een bepaalde vriendin mijn vriend bijvoorbeeld wel ligt.''

Haar nieuwe huis was er trouwens ook niet zomaar ineens. Schroën: "Woningbouwverenigingen zijn niet ingesteld op mensen die op stel en sprong een nieuw huis nodig hebben, dus een huurhuis zat er niet in, ook al stond ik negen jaar ingeschreven bij de woningbouwvereniging.'' Ze kocht een groot huis in Nieuwendam. De hoge woonlasten, bijna 750 gulden per maand méér dan ze voorheen betaalde, nam ze voor lief.

Een groot deel van Schroëns budget ging vroeger op aan de reizen die ze samen met haar inmiddels ex-vriend maakte, naar Ecuador en de Galápagos-eilanden bijvoorbeeld. "Ik hoef eigenlijk niet elk jaar zo ver van huis. Dit jaar heb ik de vakantie overgeslagen. Ik steek dat geld liever in mijn huis, in de mooie keuken die ik heb laten installeren en ik kijk nu al uit naar de badkamer die ik straks ga uitzoeken.''

Meer singles komen tot een soortgelijke conclusie. Volgens Paul Borsboom van de Vereniging Vakantiepartners, een organisatie die reisgenoten bij elkaar brengt, gaan alleenstaanden 20 procent minder op reis dan anderen. Waar dat aan ligt? De toeslagen op eenpersoonskamers, soms meer dan tachtig procent, zijn te hoog, denkt Borsboom. Maar dat is nog niet het ergste: het aanbod van groepsreizen voor alleenstaanden schiet volgens Borsboom schromelijk tekort. "Appartementen met vier of vijf aparte slaapkamers zijn er niet. Zelfs op een cruisereis vind je geen eenpersoonshutten.''

En hoe staat het met de rechtspositie van singles? Die is beroerd, vindt Lenie de Zwaan die zich via het Centrum Individu en Samenleving al jaren beijvert voor de gelijkberechtiging van singles. Volgens haar lopen alleenstaanden jaarlijks tienduizenden guldens mis doordat ze relatief hogere premies betalen en minder belastingaftrekmogelijkheden hebben. "En neem de bedrijfspensioenen. Alleenstaanden betalen mee voor nabestaanden, terwijl ze die juist vaak niet hebben. Bij sommige pensioenverzekeraars is dat bijna de helft van het totale bedrag.''

Roland van Iwaarden, ICT'er en single, heeft nooit nagerekend hoeveel hij afdraagt aan premies en belasting. Wel kan hij zich er soms aan ergeren dat mensen met kinderen meer voordelen genieten. De bijdragen die werkgevers voor kinderopvang betalen bijvoorbeeld. "Niet dat ik het die ouders niet gun, maar ik sta er wel bij stil. Ik denk trouwens dat werknemers met een gezin vaak toch al meer verdienen. Ongemerkt wordt rekening gehouden met de kosten die kinderen met zich meebrengen. Werknemers met kinderen wordt vaak ook meer levenservaring toegeschreven, waardoor ze eerder worden aangemerkt als senior.'' Het zou leuk zijn als alleenstaanden zo nu en dan ook een voordeeltje konden genieten, vindt Roland. Hij denkt dan aan regelingen om via de werkgever de auto te laten wassen of de kleren naar de stomerij te brengen en aan meer flexibiliteit in vrije dagen, als bijvoorbeeld de nieuwe bank thuisbezorgd wordt. "Het gaat mij vooral om de tijdsbeparing. Een alleenstaande kan immers nooit een klusje uitbesteden aan een partner.''

Op verzoek is de achternaam van Judith van de Velden gewijzigd.