Overleg aftocht leger Joegoslavië loopt vast
BRUSSEL, SKOPJE, 7 JUNI. In Macedonië zijn gisteren besprekingen over de aftocht van de Joegoslavische troepen uit Kosovo vastgelopen. De NAVO, die dit weekeinde alleen doelen in Kosovo bombardeerde, heeft naar aanleiding daarvan weer militaire doelen in heel Servië bestookt.
Een aanvankelijk geplande bijeenkomst van verbindingsofficieren van de NAVO en de Joegoslaven ging vanochtend niet door. De NAVO liet weten eerst met de bondgenoten te willen praten alvorens het gesprek op hoog niveau te hervatten. Dat gebeurt vanmiddag op een bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse zaken van de G8 (de zeven rijkste industrielanden in de wereld en Rusland).
Het overleg van dit weekeinde was bedoeld om de Joegoslaven op basis van het vorige week donderdag door Belgrado aanvaarde Kosovo-plan een gedetailleerd schema voor de aftocht van alle troepen uit Kosovo te laten tekenen. Na die aftocht moet de internationale vredesmacht KFOR Kosovo binnengaan. Zaterdag werd in het grensplaatsje Blace gepraat in een koffiehuis. Gisteren werd het gesprek hervat in een legertent in Kumanovo. NAVO-delegatieleider Sir Michael Jackson, de Britse commandant van de NAVO-troepen in Macedonië, had tevoren duidelijk gemaakt dat over het plan niet kon worden onderhandeld. Gistermiddag voegde de Russische militaire attaché in Belgrado zich als waarnemer bij de besprekingen.
Zaterdag gingen de partijen nog in positieve sfeer uiteen. Er was, zo werd gezegd, vooruitgang geboekt. De Joegoslavische delegatie moest wel nog contact opnemen met Belgrado over enkele details. Gisteren kwam ze evenwel met bezwaren en uiteindelijk ondertekende ze het plan niet. De Joegoslaven weigerden te beloven hun eigen mijnen op te ruimen, eisten garanties dat het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK hen bij de aftocht niet aanvalt, wilden dat hun aftocht wordt voorafgegaan door een resolutie van de Veiligheidsraad, eisten dat NAVO-troepen onder VN-vlag Kosovo binnengaan en wilden voor de aftocht meer dan de toegestane zeven dagen. Ook eisten ze tien- tot vijftienduizend militairen in Kosovo te mogen laten.
De NAVO is alleen bereid de Joegoslaven meer tijd te gunnen. De aftocht, zo zei de Amerikaanse minister van Defensie Cohen gisteren, zou enkele dagen langer mogen duren dan een week.
Servisch offensief tegen UÇK
De NAVO maakte duidelijk dat Belgrado alle troepen moet terugtrekken: het leger, de speciale Servische politie, de nationale garde, de grenspolitie, legerreservisten, gewapende burgers, de inlichtingendienst, de lokale politie, de anti-terreureenheden en de oproerpolitie. Ze moeten worden vervangen door NAVO-soldaten ,,in elk dorp en op elke hoek''. Rusland heeft vijf- tot tienduizend man voor de troepenmacht KFOR aangekondigd, maar nog niet gezegd wanneer ze komen.
De Finse president en Kosovo-gezant Martti Ahtisaari gelastte gisteren een half uur voor hij zou vertrekken een reis naar China af. Hij wilde daar de Chinezen overtuigen een resolutie van de Veiligheidsraad over het akkoord van donderdag te steunen. Rusland heeft zich overigens ook nog niet akkoord verklaard met de tekst van een VN-resolutie.
In afwachting van de hervatting van het overleg hervatte de NAVO de bombardementen op doelen in heel Servië. Wel zijn het afgelopen weekeinde doelen in Kosovo gebombardeerd, mede naar aanleiding van een offensief van de Serviërs tegen het UÇK. Daarbij beschoten de Serviërs het dorp Krumë in het noorden van Albanië. Daar vielen een dode en diverse gewonden. (AP, AFP)
De Britse premier Tony Blair, zo tekent onze correspondent in Londen hierbij aan, heeft gezegd dat Servië een ,,paria-staat'' blijft en geen Westerse wederopbouwhulp krijgt zolang president Milosevic daar aan de macht is. Het Servische volk ,,heeft geen toekomst met Milosevic'', zei hij gisteren tegen de BBC. ,,Hij is de man die hun land heeft verwoest, hij heeft de economie geruïneerd, hij heeft het politiek de status van paria gegeven. Het moet in het belang van het Servische volk zijn hem te laten vertrekken.'' De Serviërs zullen zien dat andere Balkan-landen die ,,democratische waarden omhelzen'' met Westerse economische steun ,,een heldere toekomst tegemoet'' gaan, aldus Blair.
De Britse premier voedde ook verdere speculatie over de Britse voordracht van de liberale politicus Paddy Ashdown als leider van een Westerse interimregering in Kosovo. Ashdown treedt deze week af als leider van de Liberal Democrats. Hij is een regelmatig bezoeker van de Balkan. Blairs tournure over de wenselijkheid van het dreigen met grondtroepen in Kosovo zou mede het gevolg zijn van Ashdowns campagne. Ashdown beschikt volgens Blair over ,,immense expertise'' op de Balkan. De benoeming van de zogeheten Hoge Vertegenwoordiger voor Kosovo is inzet van diplomatieke strijd tussen verscheidene Europese landen.