Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Door onze redacteur ROBERT VAN DE ROER
ROTTERDAM, 3 JUNI. Aan een mogelijk akkoord in Belgrado is een akkoord in Bonn voorafgegaan: tussen Rusland en het Westen. ,,De internationale gemeenschap spreekt steeds meer met één stem.''

Wat vandaag ook de definitieve uitkomst wordt van het bezoek van de Westerse en Russische gezanten Ahtisaari en Tsjernomyrdin aan de Joegoslavische president Milosevic, de wereldgemeenschap heeft gisteren voor het eerst sinds het begin van de NAVO-bombardementen op 24 maart een andere belangrijke horde genomen: de NAVO en Rusland zijn het grofweg eens geworden over maatregelen om de oorlog in Kosovo te beëindigen en de druk op Belgrado te verhogen.

De eerste signalen in de Joegoslavische hoofdstad, zoals de instemming van het parlement, wezen er vanochtend op dat Belgrado zou instemmen met de internationale eisen. Vanmiddag duurde het overleg nog voort. Hoe dan ook, de positie van Milosevic in het schaakspel met het Westen lijkt aanzienlijk verzwakt door de toenadering tussen Rusland en de NAVO. De Joegoslavische leider kan nu Rusland niet zo gemakkelijk meer uitspelen tegen de NAVO, een van de grote politieke talenten van Milosevic. De Russische steun is altijd de belangrijkste internationale pijler van zijn machtspositie geweest, ook tijdens het conflict in Kosovo. Als Belgrado nu alsnog 'nee' zou zeggen, bruuskeert het Rusland en Tsjernomyrdin persoonlijk, die de Kosovo-missie ziet als een springplank naar het presidentschap van Rusland in 2000.

Aan de huidige missie naar Belgrado, ging gisteren een moeizaam tot stand gekomen 'akkoord van Bonn' vooraf. De Amerikaanse plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken, Talbott, en de Rus Tsjernomyrdin werden het in het bijzijn van de Finse EU-gezant Ahtisaari globaal eens over een aantal maatregelen. ,,De internationale gemeenschap spreekt steeds meer met één stem'', zei Talbott na afloop. Tsjernomyrdin zag ,,een realistische kans dat de oorlog beëindigd zal worden''.

Hoewel er nog vele haken en ogen aan zitten en inmiddels al interpretatieverschillen opduiken, is het akkoord van Bonn op zichzelf van betekenis. Vergeleken met de diplomatieke dwergpasjes van de afgelopen weken is de internationale overeenstemming van gisteren een reuzensprong vooruit. Zonder overeenstemming met Rusland had het Westen de afgelopen weken überhaupt geen uitzicht op een diplomatiek resultaat in Belgrado: de kans dat de Joegoslavische leider uit zichzelf door de knieën gaat, is niet-bestaand. Bovendien dringt de tijd voor het Westen en Rusland: als nu niet snel een diplomatieke oplossing wordt gevonden, komt een grondoorlog door de NAVO onvermijdelijk dichterbij.

Van een nogal vaag contourenplan van de zeven rijkste industrielanden en Rusland van 6 mei schakelt de wereldgemeenschap nu over naar een rigoreus NAVO-eisenpakket aan Milosevic. De Russen hebben gisteren voor het eerst ingestemd met internationale militaire vredestroepen voor Kosovo, waaraan zowel de NAVO als Rusland onder VN-vlag deelnemen.

Tegelijkertijd bestaan hier nog interpretatieverschillen over. Tsjernomyrdin wekte gisteren de indruk dat er twee vredesmachten komen, één van de Russen, één van de NAVO, met elk een eigen commando. De VS hielden na afloop vast aan één vredesmacht van de NAVO. Een Duitse regeringsfunctionaris deed de Russische uitleg af als een standpunt om de eigen achterban in Moskou tevreden te stellen. Het Westen streeft naar een variant van SFOR, de vredesmacht in Bosnië die een Russische contingent kent met eigen commandanten, maar onder NAVO-controle.

De Russen gaan inmiddels ook akkoord met een vrijwel volledige terugtrekking van alle Joegoslavische troepen uit Kosovo. Voor grensbewaking zou een miniem contigent mogen achterblijven. Rusland laat voorts de eis van een pauze in de NAVO-bombardementen vallen. Belgrado moet eerst een concreet bewijs van de troepentrekking laten zien, voordat er sprake kan zijn van zo'n stopzetting van de luchtcampagne. Vervolgens zouden de vluchtelingen naar Kosovo moeten kunnen terugkeren en zou een dialoog over de autonomie van Kosovo moeten beginnen. Hoewel van dit alles nog niets op papier staat en ondertekend is, althans vanochtend niet, is een voorlopige bezwering van het huidige conflict nu toch in zicht gekomen. Een definitieve oplossing en overeenkomst evenwel zal nog veel onderhandelingen vergen.