Pact getekend in Sarajevo
Kok: voor Balkan half mld per jaar
Door onze correspondent RENÉE POSTMA
SARAJEVO, 31 JULI. Premier Kok
heeft gisteren in Sarajevo verklaard dat Nederland met ingang van de
komende begroting structureel een half miljard gulden per jaar wil
uittrekken voor hulp aan de Balkan.
Tijdens de internationale topconferentie over een Stabiliteitspact voor
de Balkan noemde de Nederlandse premier als één van de
weinigen concrete bedragen. Het Nederlandse geld is niet alleen bedoeld
voor de wederopbouw van Kosovo, maar ook voor de rest van de regio. Het
bedrijfsleven speelt een belangrijke rol in de visie van premier Kok.
"Het gaat om een soort Marshallplan voor de Balkan, waarbij de
betrokken landen financiële en economische mogelijkheden krijgen
aangeboden om zichzelf in de toekomst te kunnen redden." Het
bedrijfsleven voert uit, de overheden stimuleren. Met de herinnering
aan de oorlog in Kosovo nog vers in het geheugen verklaarde de premier
nu te willen bouwen "om te voorkomen dat er straks weer gebroken moet
worden".
Bijna veertig staatshoofden en regeringsleiders waren gisteren in de
Bosnische hoofdstad drie uur bijeen om hun steun te betuigen aan het
Stabiliteitspact, dat in juni werd opgesteld door de Europese Unie, de
G8, internationale humanitaire en financiële organisaties en de
landen van de Balkan met uitzondering van de Joegoslavische federatie.
In de slotverklaring van Sarajevo spreken de landen de vastberadenheid
uit om met elkaar samen te werken aan politieke en economische
hervormingen, vooruitgang en veiligheid. De integratie van de landen
van Zuidoost-Europa in de Europese Unie en de NAVO is het nadrukkelijke
doel van het Stabiliteitspact. De betrokken landen worden in de
slotverklaring omschreven als de 'eigenaars' van het
stabilisatieproces. Alles hangt af van de mate waarin de landen van
Zuidoost-Europa zelf tot samenwerkingsvormen weten te komen.
De paragraaf waarin verwezen wordt naar de positie van de Joegoslavische
federatie en Kosovo is tot het allerlaatste moment punt van discussie
geweest tussen met name Rusland, Albanië en de rest van de
aanwezigen.
Uiteindelijk kon iedereen zich vinden in een tekst waarin de
teleurstelling wordt uitgesproken dat Joegoslavië niet aanwezig is
"omdat alle deelnemers nu eenmaal de doeleinden en principes van het
pact moeten onderschrijven". De inwoners van Joegoslavië worden
opgeroepen om "democratische veranderingen te omarmen en actief mee te
werken aan de verzoening in de regio". Kosovo wordt in de
slotverklaring omschreven als 'Kosovo, FRY', ofwel Kosovo, onderdeel
van de voormalige republiek Joegoslavië. Albanië heeft tot het
laatst geprobeerd die toevoeging weg te laten, wat een de facto
erkenning van Kosovo als zelfstandige eenheid zou inhouden.