Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Na een week van luchtaanvallen op Joegoslavië debatteert vanmiddag de Tweede Kamer over het NAVO-optreden.

Door een onzer redacteuren
Sinds vorige week de eerste raketten werden afgeschoten en de eerste bommen vielen, heeft de regering bij monde van premier Kok grote terughoudendheid betracht: geen dramatische verklaring van hem in de Tweede Kamer, geen meeslepende toespraak voor radio en televisie om het grote publiek te overtuigen van de ernst van de situatie. Wel verscheen minister van Buitenlandse Zaken, Van Aartsen, vorige week in de Kamer en sprak minister van Defensie, Frank de Grave, afgelopen weekeinde zijn verbazing en verontrusting uit over het feit dat de Joegoslavische luchtafweer zo passief bleef.

De ingetogen houding van de Nederlandse regering steekt af tegen de geprofileerde wijze waarop in de hoofdsteden van de ons omringende landen wordt gecommuniceerd over de oorlog. De Franse president Chirac richtte zich gisteren voor de tweede maal via de televisie tot het Franse volk. De militaire operatie vraagt ,,tijd en vastberadenheid'', zei Chirac. ,,Europa kan op zijn grondgebied geen man en geen regime accepteren dat bijna tien jaar lang in Slovenië, Kroatië, Bosnië en nu in Kosovo etnische zuiveringen uitvoert, mensen ombrengt, massamoorden pleegt en de hele regio destabiliseert, met als resultaat tweehonderdduizend doden en miljoenen ontheemden.''

Ook de Britse premier Blair heeft het NAVO-optreden al herhaaldelijk op televisie verdedigd. Gisteren zei hij dat de operaties in Kosovo zullen worden ,,opgevoerd''. ,,We moeten deze actie volhouden tot het einde'', zei hij voor de BBC. Uit een vanochtend gepubliceerd onderzoek blijkt dat de Britse bevolking de acties in grote meerderheid steunt, maar tegelijkertijd gelooft men dat alleen grondtroepen de strijd in Westers voordeel kunnen beslechten.

In Duitsland geeft minister Scharping dagelijks blijk van zijn grote betrokkenheid bij het lot van de Duitse militairen en zijn begrip voor de ongerustheid onder de bevolking. Vriend en vijand prijzen hem om zijn open en nuchtere houding.

Tweede Kamer worstelt met debat over Kosovo

De Tweede Kamer probeert de rijen gesloten te houden en betuigt steun aan de NAVO bombardementen op Servië. Maar de zorgen nemen toe.

Debatteren over eensgezindheid. Hoe valt dat te organiseren? Dat is de worsteling waarmee de fracties in de Tweede Kamer zich gisteren en vanmorgen intensief hebben beziggehouden. De NAVO-actie in Servië en Montenegro kreeg vorige week woensdag de steun van alle Kamerfracties, met uitzondering van de SP-fractie. Bijna een week later is die brede steun er nog steeds. Tegelijkertijd neemt de twijfel toe. Bij D66 zeggen fractieleden tegen elkaar dat premier Kok de afgelopen dagen te weinig leiderschap heeft getoond. Maar de Democraten willen de premier niet naar de Kamer roepen voor een optreden in het wekelijke vragenuurtje, of het kabinet ter verantwoording roepen in een interpellatiedebat. Het zou, zo vreest de D66-fractie, de indruk wekken dat er tweespalt is tussen kabinet en coalitiepartner. En dat beeld mag niet ontstaan, in crisistijd. Vandaar dat D66-fractieleider De Graaf uitvoerig heeft gelobbyd voor een neutralere parlementaire behandeling.

Een sleutelrol was daarbij weggelegd voor PvdA-fractieleider Melkert die, als voorzitter van de grootste Kamerfractie, overleg voerde met de collega-fractieleiders. De voorkeur bij de grote fracties lag aan het begin van de middag bij een kort debat tussen fractieleiders en de regering. Bij de partijen staat voorop dat de eensgezindheid over de Nederlandse betrokkenheid bij de Navo-acties niet mag worden doorbroken.

Het debat van vanmiddag wordt gevoerd op basis van een brief van de ministers Van Aartsen en De Grave waarin zij zich verheugt tonen over het diplomatieke initiatief van de Russische premier Primakov. Het langdurige gesteggel over agenda-techniek is illustratief voor het ongemak over Kosovo dat de Tweede Kamer begint binnen te sijpelen. Kamerleden ontkennen niet dat het NAVO-optreden in en om Servië averechtse effecten lijkt te hebben. De genocide in Kosovo is in een stroomversnelling gekomen, terwijl het doel was hieraan een einde te maken. Het vredesakkoord van Rambouillet lijkt een dode letter geworden, terwijl het doel was Milosevíc tot ondertekening te dwingen.

Tweede-Kamerleden tonen zich openlijk bezorgd over het verloop van de strijd op de Balkan. Maar, zo voegen zij eraan toe: er is geen alternatief. Het staken van de strijd in deze fase zou een overwinning betekenen voor het bewind in Belgrado. Kamerleden reageren geïrriteerd op de vraag of de NAVO vorige week wel had moeten beginnen aan de luchtacties. ,,We verkeren in een positie waarin we niets goed lijken te kunnen doen'', verzucht VVD'er Blaauw. ,,De Serviërs, niet wij, zijn verantwoordelijk voor deze humanitaire ramp. Reken maar dat het ons zou worden verweten als we passief hadden toegekeken bij het geweld in Kosovo. En nu wordt hier en daar de indruk gewekt dat het geweld door ons is uitgelokt. Dat is echt de omgekeerde wereld.''