Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Het was de week van Louise Arbour, de week van de VN-missie die in Kosovo de gevolgen van de 'etnische zuivering' bekeek en de week van de 'Teddy Roosevelt- troepenmacht'.

Door onze redacteuren BIRGIT DONKER
en PETER MICHIELSEN

BRUSSEL/ROTTERDAM, 29 MEI. De Canadese juriste Louise Arbour, openbaar aanklager bij het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in ex- Joegoslavië in Den Haag, vaardigde donderdag aanklachten uit tegen vijf Joegoslavische leiders wegens oorlogsmisdaden in Kosovo sinds januari. President Slobodan Milosevic van Joegoslavië, president Milan Milutinovic van Servië, de Joegoslavische vice-premier Nikola Sainovic, legerleider Dragoljub Ojdanic en de Servische minister van Binnenlandse Zaken Vlajko Stojiljkovic zijn volgens Arbour verantwoordelijk voor onder andere de verdrijving van 740.000 Kosovaren en de moord op zeker 340 met naam en toenaam bekende Kosovaren. De wereld reageerde voorspelbaar: het Westen positief, het Oosten negatief. Moskou en Peking wezen op negatieve gevolgen voor het vredesproces. Toch ging de missie van de Russische gezant Viktor Tsjernomyrdin door alsof er geen aanklacht was uitgebracht. Hij confereerde uitvoerig met de Finse president en EU-gezant Martti Ahtisaari en de Amerikaanse plaatsvervangende minister Strobe Talbott over een gezamenlijk standpunt en vertrok vervolgens naar Belgrado. Rusland heeft weinig keus: als het uit boosheid over de aanklacht tegen Milosevic zijn medewerking aan het vredesproces beëindigt, haalt Moskou de voet weg die het nu tussen de deur van de internationale diplomatie heeft. Dan is met de missie-Tsjernomyrdin ook de directe Russische invloed in het spoorzoeken naar een politieke oplossing ten einde.

Vorderingen lijken overigens in het vredesproces niet te zijn gemaakt, ook al reppen de onderhandelaars van elkaar gestaag naderende standpunten. Tsjernomyrdin, Ahtisaari en Talbott kunnen het niet eens worden over een ontwerp-resolutie voor de Veiligheidsraad van de VN waarin de NAVO haar vijf eisen aan Belgrado herkent, Rusland blijft tegen een door de NAVO geleide vredesmacht en eist verder een stopzetting van de NAVO-bombardementen. In een Amerikaans blad dreigde Tsjernomyrdin in harde taal met zijn bemiddeling op te houden als die bombardementspauze er niet komt.

In Kosovo kwam een humanitaire VN-missie onder Sergio de Mello deze week tot de conclusie dat door de 'etnische zuiveringen' "de situatie walgelijk is", , ,erger dan men zich kan voorstellen" en ook "erger dan werd gevreesd". Noch acties van Albanese separatisten, noch de NAVO- luchtacties kunnen volgens De Mello als rechtvaardiging voor de etnische zuivering worden aangevoerd. Inmiddels nadert het aantal sinds maart vorig jaar verdreven Kosovaren de één miljoen.

Het was ook de week van de 'Teddy Roosevelt-troepenmacht'. De NAVO besloot de vredesmacht voor Kosovo uit te breiden van de geplande 28.000 naar 45.000 50. 000 man. De troepenmacht voldoet volgens woordvoerder Shea aan het adagium van de Amerikaanse president Theodore Roosevelt: "Spreek zachtjes, maar draag een grote stok." De bewapening van de strijdmacht (werknaam KFOR-plus) wordt volgens de NAVO- woordvoerder "robuust".

De NAVO wil KFOR-plus in principe pas inzetten als er een bestand is, maar sluit naar buiten toe geen enkele militaire optie uit. Ze legt sinds deze week haar militaire strategie minder openlijk op tafel dan tot nu toe, daartoe kennlijk aangezet door het argument dat Belgrado door het open debat over de eventuele inzet van grondtroepen wel erg makkelijk is geïnformeerd over de plannen.

De alliantie wil volgens een diplomaat alvast 30.000 man naar Macedonië sturen, als voorhoede. Daarvoor moet Skopje echter nog goedkeuring verlenen. Er zijn nu 14.000 NAVO-soldaten in Macedonië, die meehelpen met de opvang van vluchtelingen. In 'Rambouillet' was voorzien dat er 28.000 NAVO-soldaten naar Kosovo zouden gaan, van wie volgens een militair 15.000 tot 20.000 "harde soldaten". De overigen zouden dienen voor de logistieke ondersteuning. Inmiddels zijn er meer genietroepen nodig om in Kosovo de vernielde infrastructuur te repareren. Ook zal KFOR-plus worden ingezet voor grensbewaking en politietaken. Dinsdag wordt in het Waalse Bergen op de zogeheten force generation gekeken wie wat kan leveren aan KFOR- plus. De Britse regering heeft 12.000 man extra toegezegd, Frankrijk vijfduizend man extra. Nederland kan volgens een militaire woordvoerder slechts enkele honderden troepen extra leveren. Het heeft nu vierduizend bij humanitaire acties betrokken soldaten op de Balkan. Als er daar meer dan een paar honderd bijkomen, zouden reservisten moeten worden opgeroepen, en dat is voor Nederland (anders dan voor de Verenigde Staten) "moreel een moeilijke stap", aldus de militair. "Zeker met een demissionaire regering."

Over het zenden van grondtroepen als de luchtaanvallen hun doel niet bereiken, bestaat binnen de NAVO nog steeds geen overeenstemming. "De NAVO heeft plannen voor alles. Ook voor de grondoptie", aldus Shea. "Maar die plannen liggen nog in de kast. We geloven dat de luchtactie werkt." Duitsland heeft bedenkingen maar zal, als het besluit eenmaal valt, loyaal meewerken. Italië liet donderdag weten dat de inzet van grondtroepen een inval in Kosovo betekent waarvan Rome zich zal distantiëren.

Opperbevelhebber Wesley Clark gaf deze week de NAVO-ambassadeurs uitleg over de doelen van de NAVO-luchtaanvallen. Met name Nederland en Duitsland hadden daarover vragen gesteld, naar aanleiding van de missers. "De doelen worden niet aangepast wegens de bijkomende schade", aldus een diplomaat. "Wel is na de recente aanval op de Chinese ambassade in Belgrado het aantal mensen verhoogd dat tevoren een doel nakijkt."