'Meer kans op paleiscoup'
De aanklacht tegen Milosevic
vergroot de kans op een paleiscoup in Belgrado. Als zo'n coup slaagt,
breekt een periode van chaos en geweld aan.
Door onze correspondent RENÉE POSTMA
BOEDAPEST, 28 MEI. "De aanklacht stelt Milosevic en de vier anderen
persoonlijk verantwoordelijk en dat is goed. Het is goed voor de
toekomst van Servië dat er een onderscheid gemaakt wordt tussen
collectieve verantwoordelijkheid en persoonlijke verantwoordelijkheid.
Dat is de enige manier om de wonden van de afgelopen tien jaar te
helen."
Dat zegt Stojan Cerovic, een prominente onafhankelijke Servische
waarnemer, op het nieuws over de aanklachten van het Joegoslavië-
tribunaal. In Belgrado schreef hij onder andere voor het onafhankelijke
weekblad Vreme. Een maand geleden week hij uit naar Boedapest,
net als duizenden Serviërs, die van de Hongaarse hoofdstad een
nieuw soort Casablanca maken: toevluchtsoord voor wie om politieke,
economische of persoonlijke redenen weg wil uit de oorlog. Cerovic denkt
dat met de aanklacht de kansen stijgen op een paleisrevolutie in
Belgrado. "Het leger en de politie zien Milosevic een uitzichtloze weg
van totale zelfvernietiging kiezen. Niet iedereen wil tot het bittere
einde meegaan. Na deze aanklacht is er geen uitweg meer. Verschillende
mensen zullen proberen het zinkende schip te verlaten of Milosevic op
een zijspoor te zetten." Over de kansen van de democratische oppositie
na het verdwijnen van Milosevic is Cerovic somber. "Na Milosevic
krijgen we een lange periode van instabiliteit met veel politiek
geweld. In de eerste tijd zal niemand erin slagen een stevige
machtsbasis te creëren. Zeker niet de democratische oppositie. Het
zal gaan tussen de radicale Serviërs van Seselj, Draskovic en de
zijnen en de mensen die nu nog in de partijen van Milosevic en zijn
vrouw zitten. Die zijn nu nog trouw aan hun leider, maar zodra Milosevic
weg is zullen ze in een enorme machtsstrijd verwikkeld raken. En dat
gaat niet eens om geld en rijkdom, maar puur om de macht." Cerovic
benadrukt het grote belang van de aanklacht. "Servië kan niet
verder als er geen recht wordt gesproken." Maar de politiek speelt ook
mee, beseft hij: "Ik zou willen dat de Serviërs hier achter zouden
staan. Maar zolang er ook maar de schijn is dat dit tribunaal deel
uitmaakt van het grote spel rond deze oorlog, zal dat niet gebeuren."
'Milosevic wordt paranoïde'
Die schijn wordt vooral gewekt door het moment van de aanklacht. De
aanklachten tegen de Bosnische Serviërs Karadzic en Mladic waren
pas na vier jaar rond. De oorlog in Kosovo is twee maanden aan de gang
en onvoldoende gedocumenteerd. "Er zijn bijna geen journalisten in
Kosovo, er zijn geen onafhankelijke bronnen. Ik twijfel er niet aan dat
er op grote schaal wreedheden zijn gepleegd, maar als je dit vergelijkt
met Bosnië, dan komt het te vroeg", zegt Stojan Cerovic. Hij vindt
het ook merkwaardig dat Milosevic alleen voor Kosovo wordt aangeklaagd.
Het tribunaal had allang een aanklacht rond kunnen hebben tegen
Milosevic voor zijn aandeel in de oorlog in Bosnië. "Dat is niet
gebeurd omdat hij het Dayton-vredesverdrag heeft getekend. En dat is
voor mij het bewijs dat dit tribunaal niet helemaal onafhankelijk is."
Milosevic zelf zal de aanklacht zien als het laatste bewijs dat de
wereld tegen hem en de Serviërs samenspant, meent Cerovic. "Ik
verwacht dat hij totaal paranoïde zal reageren in een combinatie
van angst en woede. Zeer vijandig tegenover alles wat met het
buitenland te maken heeft, tegenover alles wat hij als vijandig
beschouwt. Hij zal waarschijnlijk proberen een crisis te veroorzaken in
Montenegro en een einde maken aan de macht van [de Montenegrijnse
leider] Djukanovic die hij als verrader beschouwt." Milosevic heeft
volgens Cerovic een zeer merkwaardig zelfbeeld, hij vindt zichzelf
eigenlijk veel te aardig en veel te subtiel voor deze wereld. "Nu zal
hij zichzelf geen enkele beperking meer opleggen. Hij is een
diepgestoorde gokker en gaat nu zijn allergrootste spel spelen. Hij is
er al in geslaagd om als eerste in de geschiedenis in oorlog te raken
met de NAVO. Het eindspel wordt de bekroning van zijn carrière."