Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

In de Kosovo-crisis draait alles even om Moskou. Tsjernomyrdin als gezant - het blijkt een gouden greep.

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN

MOSKOU, 27 APRIL. Vanuit het ommuurde Kremlin richt Rusland zijn pijlen niet langer eenzijdig op de NAVO, maar ook op het anti-Amerikanisme onder het eigen volk. ,,In sommige regio's gaat het anti-Westerse sentiment echt te ver'', waarschuwde president Jeltsin vorige week al.

Natuurlijk mogen de Russen zich legitiem opwinden over de arrogantie waarmee het bondgenootschap de veiligheidsafspraken van na de Tweede Wereldoorlog opzij schuift. Maar de hooggeplaatsten moeten ophouden te praten over ,,de keelafsnijders van de NAVO'', zoals reserve-generaal Leonid Ivasjev deed, al helemaal nu Rusland voor het eerst sinds deze Balkanoorlog voor vol wordt aangezien. Immers, na het NAVO-jubileum gaat alle aandacht deze week uit naar Moskou, waar de president volgens defensiespecialist Pavel Felgenhauer ,,een pro-Westerse transformatie'' doormaakt. Met zijn benoeming van ex-premier Viktor Tsjernomyrdin als Balkan-gezant blijkt Jeltsin een meesterzet te hebben gedaan.

Om te beginnen is er op slag een eind gekomen aan het vernederende isolement van Rusland. Als cheerleaders staan Madeleine Albright en Jacques Chirac te klappen aan de zijlijn voor Ruslands koerswijziging. Er stomen geen Russische kanonneerboten meer op naar de Middellandse Zee, nee, Viktor Tsjernomyrdin reist naar Belgrado om de Westerse eisen over te brengen aan Slobodan Milosevic.

In ruil daarvoor krijgt Moskou weer respect. Vandaag met het bezoek van Strobe Talbott, de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, straks gevolgd door ministers uit Canada en Griekenland en VN-chef Kofi Annan. Tsjernomyrdin reist morgen naar Straatsburg, hij belt regelmatig met zijn ,,vriend'' Al Gore en Jeltsin krijgt weer telefonische schouderklopjes van Clinton en Chirac.

In de Russische pers keert de nuchterheid terug. ,,Heeft Rusland belang bij een overwinning van Milosevic?'' zo vroeg de Novaja Gazeta zich af. De strekking van het stuk (nee dus) werd vorige week nog verketterd als anti-patriottisch, maar lijkt nu gemeengoed. Over de dreiging van een wereldoorlog of het plaatsen van kernwapens in Wit- Rusland hoor je van officiële zijde geen woord meer.

De Izvestija suggereert dat Jeltsin maar wat graag het pan- Slavisme inruilt voor eerherstel van de grootmachtstatus. Onder de kop ,,NAVO geeft Rusland de rol van het paard van Troje'' schrijft zij dat Tsjernomyrdin in Belgrado warm is onthaald, maar dat er uit zijn koker een internationale troepenmacht voor Kosovo zal rollen, met deelname van Russische soldaten.

Het contrast met het bliksembezoek van premier Jevgeni Primakov eind maart aan Milosevic is enorm. Toen riep het Westen al dat zijn arbitrage was mislukt nog voordat hij Belgrado had verlaten. Door de pro-Westerse Tsjernomyrdin naar voren te schuiven legt Jeltsin niet alleen meer geloofwaardigheid aan de dag, hij kortwiekt tegelijk de hoogvlieger Primakov, tot voor kort omschreven als ,,de man die de feitelijke macht in Rusland in handen heeft''.

Het weekblad Itogi weet het zeker: Jeltsin houdt met de benoeming van zijn Balkan-gezant zijn ambitieuze premier in toom. Sterker: als Tsjernomyrdin zou slagen waar Primakov faalde, dan keren ook zijn kansen als presidentskandidaat. Jeltsin wil dat Tsjernomyrdin hem opvolgt, maar moest zijn favoriet vorig jaar laten vallen onder druk van de roebelcrisis en zijn eigen lichamelijke aftakeling. Pro-Westerse liberale politici worden sindsdien verguisd, en alleen door mee te zingen in het anti-NAVO-koor konden ze zich de laatste weken staande houden.

Maar ook daarin tekent zich een kentering af, nu Rusland zich op het herwinnen van het internationaal prestige richt - desnoods ten koste van het Servische broedervolk. Het gejuich van het Westen is dan ook mede bedoeld om de liberale krachten in Rusland een laatste kans te bieden. Jeltsin moet echter balanceren; zijn nieuwe richtlijn over het benaderen van Milosevic luidt: ,,We moeten hem zo dunnetjes mogelijk omhelzen.''