NAVO had geen andere keus
Het militaire optreden van de NAVO in Joegoslavie
heeft tot doel president Milosevi te tonen dat het politieke akkoord van
Rambouillet de enige weg naar de vrede inhoudt, aldus
secretaris-generaal Javier Solana van de verdragsorganisatie.
Dit is een cruciaal moment voor iedereen die wil dat in Kosovo een eind
komt aan de wreedheden, de willekeurige moorden en het onevenredig
gebruik van geweld tegen burgers, vrouwen en kinderen die nu al bijna
een jaar voortduren.
Met ontzetting heeft het mondiale publiek gadegeslagen hoe de
Joegoslavische strijdkrachten en politietroepen hun ongerichte aanval op
de etnisch-Albanese bevolking van Kosovo hebben verhevigd. En we hebben
ons allen de vraag gesteld: blijven we staan toekijken hoe de crisis
zich verdiept, het menselijke leed ongewroken blijft, huizen en levens
worden vernietigd terwijl de schuldigen doorgaan dank zij onze laksheid
met hun politiek van etnische segregatie?
Gisteren heb ik generaal Clark, de opperbevelhebber van de NAVO,
opgedragen luchtacties in de Federale Republiek Joegoslavie te beginnen.
Een dergelijk besluit om ons militair vermogen in het geweer te brengen
tegen een regering en haar strijdkrachten wordt door niemand binnen het
Bondgenootschap lichtvaardig opgevat. Ik heb dit besluit genomen na
uitvoerige beraadslagingen met alle bondgenoten en nadat de intensieve
diplomatieke inspanningen die gezant Holbrooke namens de internationale
gemeenschap heeft verricht, onvoorwaardelijk waren afgewezen door het
regime in Belgrado. Het besluit komt nadat het Bondgenootschap impliciet
had gewaarschuwd voor de gevolgen die dit halsstarrig afwijzen van de
eisen van de internationale gemeenschap zou hebben.
Wij gaan tot actie over nadat de regering van de Federale Republiek
Joegoslavie FRJ de drie belangrijkste eisen van de internationale
gemeenschap heeft afgewezen. Deze eisen zijn:
- aanvaarding van het politieke interim-akkoord gesloten in het Franse
Rambouillet;
- volledige naleving van de beperkingen opgelegd aan het leger van de
FRJ en de binnenlandse strijdkrachten, zoals op 25 oktober van het vorig
jaar overeengekomen met president Milosevi;
- beeindiging van het excessieve en onevenredige gebruik van geweld door
het leger van de FRJ in Kosovo.
Het in Rambouillet voorgelegde politieke akkoord biedt een billijke en
realiseerbare oplossing voor de crisis. Het erkent de territoriale
integriteit en soevereiniteit van de Federale Republiek Joegoslavie en
daarmee een mate van gezag van de Republiek Servie in Kosovo.
Tegelijkertijd biedt het de Albanezen in Kosovo een grotere mate van
autonomie binnen de provincie.
In de ogen van de internationale gemeenschap is de in Rambouillet tot
stand gekomen formule het beste, billijkste en meest doelmatige
compromis dat beide partijen kunnen bereiken. Het is een compromis dat
in deze regio eindelijk vrede zou kunnen brengen.
De akkoorden van Rambouillet zijn het resultaat van intense en
volhardende pogingen van landen en organisaties om een einde te maken
aan het moorden in Kosovo. Deze pogingen vinden hun neerslag in de
toezeggingen die van beide partijen worden gevraagd in de Resoluties
1190 en 2103 van de VN-Veiligheidsraad; in de inspanningen van de
Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) om de
naleving te controleren van het akkoord van oktober vorig jaar tussen
president Milosivi en gezant Holbrooke over vermindering van de
onderdrukking en de troepensterkte in Kosovo; en in het volhardende
streven van de Contactgroep naar een billijk politiek interim-akkoord
inzake Kosovo.
Al deze vredespogingen zijn echter zonder resultaat gebleven. Deze
mislukking is te wijten aan de halsstarrigheid en het gewelddadig
optreden van de regering van de FRJ.
Een ding wil ik met nadruk stellen. De NAVO voert geen oorlog tegen
Joegoslavie of het Servische volk. Wij hebben geen onenigheid met de
bevolking van Joegoslavie, die al te lang door een autoritair regime van
Europa is geisoleerd.
Het militaire optreden van de NAVO beoogt stopzetting van de
gewelddadige aanvallen in Kosovo door het leger en de binnenlandse
strijdkrachten van Joegoslavie en aantasting van hun vermogen om nog
meer menselijk leed te berokkenen en de vrede en stabiliteit in de regio
in gevaar te brengen. Ons militaire optreden heeft dus tot doel
president Milosevi te tonen dat het politieke akkoord van Rambouillet de
enige weg naar de vrede inhoudt als dat is wat hij uiteindelijk wil.
Een werkbare politieke regeling moet tevens effectief en onpartijdig
worden uitgevoerd. Dat betekent een internationale militaire
aanwezigheid. Het Bondgenootschap blijft bereid leiding te geven aan een
multinationale vredesmacht die in Kosovo het veilige klimaat kan
scheppen dat beide partijen nodig hebben om hun wederzijds aangegane
verplichtingen na te komen.
De vertegenwoordigers van de Albanezen in Kosovo hebben het politieke
interimakkoord ondertekend en de noodzaak van toezicht door een
internationale troepenmacht onder leiding van de NAVO erkend. Wij
dringen er daarom bij de Joegoslavische regering op aan dat zij de eisen
van de internationale gemeenschap inwilligt door onmiddellijk het
interim-akkoord van Rambouillet en de daarin voorziene aanwezigheid van
een vredesmacht te aanvaarden.
Het is tijd dat beide partijen het onderlinge moorden staken. De
regeling van Rambouillet biedt beide partijen een billijke en werkbare
manier om de geweldsspiraal te doorbreken. Wie deze weg naar de vrede
afwijst, aanvaardt de verantwoordelijkheid voor het voortduren van de
strijd, het menselijk leed en de wanhoop in Kosovo, en tevens het gevaar
dat de instabiliteit zich uitbreidt naar aangrenzende regio's.
Tegelijkertijd doen we een beroep op de Albanezen in Kosovo te volharden
op de weg naar vrede de weg die zij in Parijs zijn ingeslagen door het
akkoord van Rambouillet te ondertekenen. In het bijzonder vragen wij de
gewapende elementen onder de bevolking van Kosovo dringend af te zien
van militaire provocaties.
De NAVO-bondgenoten blijven onwankelbaar in hun voornemen de nodige
militaire acties in de Federale Republiek Joegoslavie uit te voeren
totdat Belgrado de eisen van de internationale gemeenschap zal
inwilligen.