Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Zo'n zeshonderd Nederlandse militairen arriveerden de afgelopen dagen op de Balkan. ,,Gelukkig, jullie hebben een toilet meegebracht.''

Door onze redacteur YAEL VINCKX

TIRANA, 24 APRIL. De dixi's zijn gearriveerd! De soldate op de Albanese helikopter-basis Farga klinkt opgelucht. De twee gesloten chemische toiletten bieden een oplossing voor een nijpend probleem. De afgelopen vijf dagen plasten de Nederlandse militairen in een pisgeul en poepten ze boven een paar stinkende gaten in de grond. Door elkaar heen, mannen en vrouwen.

Het aantal Nederlandse militairen van de marine, land- en luchtmacht op de Balkan groeit gestaag. De afgelopen dagen kwamen er zo'n zeshonderd aan. Ze moeten alles bij zich hebben, zeker Albanië heeft helemaal niets. De ongemakken in Macedonië verbleken bij de situatie daar, verzekeren de soldaten op de basis in Skopje, de hoofdstad van Macedonië. Van daar vloog daarom deze week een Chinook-helikopter met onder meer wc's, chocoladerepen en bier naar de basis in Albanië.

Ruim een uur doet de Chinook erover. Van de circa veertig soldaten op de basis loopt een deel uit om toiletten, aggregaat en chocoladerepen in ontvangst te nemen. Vijf dagen geleden troffen ze hier een bijna verlaten basis aan. Geen douche, geen elektriciteit. ,,Gisteren heb ik lauw water in een pak Bar le Duc gedaan en over me heen gegooid'', vertelt een soldaat. De elektriciteit is afgetapt van de Albanezen. Maar deze week heeft het twee keer gedonderd - toen zaten prompt de basis en het nabijgelegen dorp zonder stroom.

De veldbedden staan in de voormalige sporthal, waar vogels door de kapotte ramen naar binnen vliegen. Aan de basket en de ongelijke brug hangen handdoeken te drogen. ,,Vandaag zetten we een aggregaat neer en zetten we onze tenten op, morgen maken we de ramen dicht met plastic. Kom je over een week terug, dan herken je deze plek niet meer.''

De Albanese havenplaats Durrës, een dag later. De Rotterdam komt in de vroege ochtend aan. ,,We hebben een drijvende fabriek bij ons'', aldus kolonel I. Koeman van de mariniers. ,,We zijn helemaal zelfvoorzienend.'' Zo telt het schip naast tenten, veldbedden en douches ook een compleet veldhospitaal voor grote operaties. 220 mariniers moeten de trucks 'beveiligen' die hulpgoederen naar kampen zullen brengen en vluchtelingen uit het overvolle noorden zullen overhevelen naar andere delen van Albanië. Maar is het aantal mariniers niet onevenredig hoog? Is er sprake van stille opbouw van de NAVO-troepen? Koeman: ,,We zijn hier voor het verlenen van humanitaire hulp. Read my lips.'' Een woordvoerder: ,,We hebben van het parlement geen andere opdracht gekregen.''

Maar anderen hebben hun twijfels. Frankrijk, Groot-Britannië en Italie hebben besloten meer tropen beschikbaar te stellen. De 24 Amerikaanse gevechtshelikopters, Apache, die deze week eindelijk in Albanië arriveerden, krijgen ruim drieduizend man voor 'onderhoudswerkzaamheden'. Dat zijn er vierhonderd meer dan aangekondigd. En de Nederlandse mariniers mogen dan alleen lichte wapens bij zich hebben, ze zijn met andere wapens heel snel om te vormen tot een gevechtseenheid.

De humanitaire hulpverlening is ook niet zonder risico. De meeste vluchtelingen komen in het noorden over de Kosovaarse/Albanese grens en worden daar in kampen opgevangen. Sommige kampen liggen op nog geen tien kilometer van die grens en in het bereik van de Serviërs in Kosovo. ,,De Serviërs staan, zo'n twintig kilometer van de grens, met raketten die tot vijftig kilometer ver kunnen komen. Wij moeten de vluchtelingen dus dertig kilometer van de grens oppikken'', zegt overste T. Ten Haaf van het helikopterdetachement. ,,Die raketten moeten voor onze voeten in het zand ploffen.''

De mariniers in Durrës zullen het Rode Kruis in Vlorë helpen een tentenkamp op te bouwen. Maar 's avonds staat de vrachtwagen van het Rode Kruis met de tenten nog vast bij de Albanese douane, meldt een marinewoordvoerder. Later forceert het leger zich de toegang.

In Farga, op de helikopterbasis, zijn de spullen dan al lang uit de Chinook geladen. Het aggregaat wordt onder veel gepuf versjouwd, de doos met chocoladerepen wordt lachend in de hoogte gestoken. De chemische toiletten worden het meest enthousiast onthaald. Tot de commandant het feestje bederft. Want de soldaten zijn vergeten chemicaliën voor in de toiletten mee te nemen.