Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

'Wellicht was ik vroeger te voorzichtig'

Ibrahim Rugova, president van de ondergrondse Republiek Kosovo, heeft zich vorige week heel even in Kosovo vertoond. Zijn lange zwijgen heeft veel Kosovaren vervreemd. "Ik kon niet anders, ik ben geen superman."

Door INGEBORG BEUGEL

PRISTINA, 23 JULI. "Hij is geen Albanees meer. Hij is een Serviër. En dus moet hij weg." Ibrahim Rugova heeft afgedaan voor de Albanese zakenman in het vliegtuig naar Skopje. Terwijl de Kosovaren werden uitgemoord en verdreven zat liet de man die hen jarenlang heeft geleid zich met Slobodan Milosevic op de tv zien. Na zijn vertrek naar Rome hield hij zich wekenlang oorverdovend stil. "Onvergeeflijk", zegt de zakenman. "Hij is een dode politicus", en hij trekt met zijn duim een streep dwars over zijn keel. Donderdag vorige week. Na twee maanden is het zover: de president keert terug naar Kosovo. Hij stapt in Skopje uit het vliegtuig zonder zijn gebruikelijke sjaaltje. Strak in 't pak, gezond gebruind, maar breekbaar en verward. Hij verdwijnt onmiddellijk in de vip-room. Afwezig rookt hij een paar sigaretten. De begroeting van de Italiaanse ambassadeur hoort hij nauwelijks, hij begint zinnen zonder ze af te maken en staart in het niets. De enige die echt contact met hem heeft is Adnan, zijn lijfwacht en persoonlijke secretaris. Wie Rugova wil spreken, moet eerst langs Adnan. "Nee, u krijgt geen interview", zegt Adnan. "De president heeft niets te zeggen."

Het zou een glorieuze dag worden: de terugkeer van de Vader des Vaderlands. Maar van een triomftocht is geen sprake. Met 140 kilometer per uur wordt de Kosovaarse leider door de Amerikanen van Skopje naar Pristina gereden. Langs de weg staan aanhangers met bloemen en spandoeken. Ze zien hem in een flits voorbij komen en blijven verbijsterd achter.

Bij het VN-hoofdkwartier in Pristina staat een massa mensen te juichen. Helikopters cirkelen in deMet mijn vrienden. Net zoals de mensen in Parijs, Rome of bij u."

Het UÇK heeft de feitelijke macht in Kosovo. Wat is uw rol nog?

Rugova wuift met zijn hand een nare gedachte weg: "De mensen van het LDK [Rugova's partij, red.] waren in het buitenland. Het UÇK was hier. Het is logisch dat die nu allerlei posities heeft ingenomen. Maar nu komen de LDK en ik terug. We gaan burgemeesters benoemen, voor discipline zorgen." Maar zal het UÇK u de macht laten?

Geërgerd: "Laten, laten? Het is geen kwestie van laten. Nu is alles anders. De internationale gemeenschap is hier nu de derde persoon waar we alles mee gaan regelen voor de wederopbouw van Kosovo. Het UÇK kan niet de macht houden. Misschien een of twee maanden, niet langer. Om hier een normaal leven op te bouwen heb je de hele bevolking nodig, dat kan niet zonder de LDK." Overweegt u om ooit nog eens met Milosevic te praten? "Mijn positie is altijd geweest dat ik zal praten met de leider van het Servische volk. Maar als ze hem vervangen, is dat natuurlijk beter." Lijfwacht Adnan gebaart dreigend bij de naam Milosevic. "Nu is het afgelopen", roept hij.

Waarom bent op het moment dat uw volk werd uitgemoord met Milosevic op de tv verschenen?

"U moet begrijpen, ik deed dat niet met plezier. Het spijt me. Ik was een gevangene. Ze hadden me kunnen doden. Het ging om een mensenleven, om het voortbestaan van Kosovo. U moet menselijker met me zijn."

Adnan begint te schreeuwen: "U bent gek, u bent gek!"

Rugova: "Uw vraag ergert me enorm."

Maar de mensen begrijpen het niet.

"Mijn vrienden begrijpen het wel."

Ingeborg Beugel is verslaggever van KRO-Netwerk.