Conflict Kroatië-Servië dreigt
Joegoslavische soldaten hebben een Kroatisch schiereiland bezet.
Kroatië dreigt met tegenacties.
Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 21 APRIL. Kroatië dreigt direct bij de oorlog om Kosovo
betrokken te raken na de bezetting, gisteren, van het gedemilitariseerde
schiereilandje Prevlaka in het uiterste zuiden van Kroatië door
driehonderd soldaten van het Joegoslavische leger.
Na de bezetting heeft Kroatië de Veiligheidsraad gealarmeerd en
gedreigd troepen naar Prevlaka te sturen om, als diplomatieke middelen
geen succes hebben, de Joegoslaven gewapenderhand te verdrijven. De
Britse ambassadeur bij de VN sprak gisteren van een schending van de
regels betreffende gedemilitariseerde zones, een schending waarop de
Veiligheidsraad wel zal moeten reageren.
Prevlaka, een nietig schiereilandje, is sinds de Kroatisch-
Joegoslavische oorlog in 1991 omstreden: zowel Kroatië als
Joegoslavië maakt er aanspraak op. De reden is niet ver te zoeken:
het schiereiland controleert de toegang tot de Bocht van Kotor (in
Montenegro, dat deel uitmaakt van Joegoslavië). In de baai achter
de bocht liggen havensteden als Kotor (waar een belangrijke
Joegoslavische marinebasis is gevestigd) en Herceg-
Novi. Voor Joegoslavië, dat naast Kotor maar één
belangrijke havenstad heeft, het wat zuidelijker gelegen Bar, is de
onbelemmerde toegang tot Kotor van het grootste belang.
In 1996 werd bij een akkoord over de normalisering van de betrekkingen
tussen Kroatië en Joegoslavië afgesproken
dat het tot Kroatië behorende Prevlaka een gedemilitariseerde zone
wordt onder toezicht van de Verenigde Naties. De VN hebben een
waarnemingsmissie van 28 man op Prevlaka. Afgesproken werd dat de missie
op Prevlaka aanwezig blijft tot Zagreb en Belgrado hun geschillen over
het schiereiland hebben opgelost. Sindsdien echter is er rond het
territoriale conflict niets meer gebeurd. Als de Kroaten hun dreigement
waarmaken en ook troepen naar Prevlaka sturen, lijkt een militair
conflict tussen Joegoslavië en Kroatië onvermijdelijk.
De bezetting van Prevlaka door het Joegoslavische leger heeft ook de
Montenegrijnen gealarmeerd, omdat de federale troepen de grensposten met
Kroatië hebben bezet en de Montenegrijnse autoriteiten de controle
over die grensposten hebben afgenomen - alweer een steen des aanstoots
tussen de Montenegrijnen en de Serviërs binnen de Joegoslavische
federatie. De grensposten zijn niet afgesloten, maar er worden door de
militaire grenswachten alleen reizigers doorgelaten met een visum voor
Joegoslavië - en dat terwijl Montenegro die visumplicht nu juist
eenzijdig had afgeschaft in de hoop nog wat te redden van het
toeristenseizoen. Veel journalisten hebben van die afschaffing
geprofiteerd om zonder toestemming van Belgrado Joegoslavië binnen
te komen.