Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Organisaties voor Albanezen in Nederland schatten dat zich hier tussen de tientallen en honderden vrijwilligers hebben gemeld voor het Kosovo- bevrijdingsleger UÇK. Over de details van de mobilisatie spreken de Albanezen niet graag. ,,We willen Milosevic niet in de kaart spelen.'

Door YASHA LANGE en JEROEN DE WIT

AMSTERDAM/VLISSINGEN, 21 APRIL. Vrijwilligers zijn van harte welkom, liet het Kosovo-bevrijdingsleger UÇK al maanden geleden in een oproep aan de achterban in West-Europa weten. Het liefst werkloze jonge mannen die weinig achterlaten. Albanezen met een baan in het buitenland kunnen misschien beter geld sturen, suggereerde het UÇK. Ook daaraan is veel behoefte. Na de aanvang van de NAVO-bombardementen volgde nog een aantal soortgelijke oproepen vanuit 'de centrale'. De verzoeken van het UÇK worden verspreid via Albanese kranten of Albanese televisiestations die met een satellietschotel worden ontvangen. Of familie vanuit Kosovo of Albanië - voor zover nog bereikbaar - geeft de berichten door.

,,Er is nu een grote mobilisatie gaande,'' zegt Skender Hassani. De oorlog heeft de motivatie vergroot. Hassani houdt lijsten bij van Nederlandse Albanezen en Kosovaren die afreizen naar Albanië om zich aan te sluiten bij het UÇK. In Albanië traint het UÇK zijn vrijwilligers. Volgens Hassani zijn er inmiddels ,,tussen de tientallen en honderden'' mensen vertrokken. Het gaat niet alleen om ,,alleenstaande werkloze Albanezen zonder verblijfsvergunning'', zoals de oproep ooit luidde. Ook geïntegreerde Albanezen met familie in Nederland zijn gegaan. ,,Het is half-half,'' zegt Hassani.

Hoe gaat het in zijn werk? Nederland is door Albanese organisaties in regio's verdeeld. Als een vrijwilliger Hassani belt, neemt hij contact op met de centrale leiding om te vragen wanneer er vervoer kan worden geregeld. ,,Niet alleen vanuit Nederland,'' legt hij uit. ,,Ook vanuit Duitsland gaan dagelijks busjes naar Albanië.''

De Albanese organisaties in Nederland worden niet graag geconfronteerd met vragen over deze mobilisatie. ,,Ik heb ervan gehoord, maar wij doen er niet aan mee,'' zegt Zeki Shehu. Hij is de voorzitter van de Coördinatie Raad van Albanezen in Nederland, de koepelorganisatie die ongeveer tien verenigingen in verschillende Nederlandse steden vertegenwoordigd.

,,Wij bekennen dit niet graag,'' zegt Enver Avdija, secretaris van de Democratische Liga van Kosovo in Nederland, een afdeling van de politieke partij van Rugova. ,,We willen Milosevic niet in de kaart spelen. Maar het klopt wel dat er al aardig wat mannen zijn afgereisd naar Kosovo.'' Volgens Avdija voelt tachtig procent van de Albanezen in Nederland zich geroepen om 'iets' te doen. ,,En sommige voelen zich geroepen om mee te vechten.'' Hij benadrukt dat het gaat om vrijwilligers die zich zelf melden.

,,Ik wil echt naar het UÇK,'' zegt Alladin Zapuzhni. In wijkcentrum Het Woltershuis in Vlissingen komt de plaatselijke Albanese vereniging Bedri Shala samen. Zapuzhni kaart, andere Kosovaarse vluchtelingen kijken naar CNN. Zapuzhni vluchtte zeven jaar geleden naar Nederland. Zijn ouders en twee broers kwamen later, van de rest van zijn familie heeft hij de afgelopen vier weken niets vernomen. ,,We zijn hier allemaal gek geworden,'' zucht hij. ,,Bijna iedereen heeft nog familie in Kosovo. We hebben geen zin om aan het werk te gaan.'' Volgens Zapuzhni is ,,iedereen klaar om naar Kosovo te vertrekken''.

De vereniging in Vlissingen is vernoemd naar de oprichter Bedri Shala. Hij verliet Nederland om zich bij het UÇK te voegen en sneuvelde juni vorig jaar. Verenigingen als in Vlissingen zijn er door heel Nederland, van Limburg tot Sneek. Ze werden opgericht om informatie te verschaffen en dienen als een plek voor Albanezen en Kosovaren om samen te komen. Nu wordt er ook geld ingezameld, zoals bij de vereniging Drenica in Rotterdam. Het speciaal opgerichte fonds Vendlindja Thërret (Moederland Roept) is bedoeld voor het UÇK. Er wordt geld, dekens en voedsel gestuurd. ,,Het UÇK heeft het moeilijk,'' zegt Drenica-voorzitter Musfait Zariqi. ,,Ze hebben bijna geen eten meer.''

Ook Albanezen die niet bij een van de verenigingen van de Coördinatie Raad zijn aangesloten zamelen in voor het UÇK. Zilal Shabani is voorzitter van de Stichting Besa (Erewoord). ,,Ik steun het verzet en geef verschillende dingen, zoals computers. Maar geen wapens.'' Toch is Besa een van de Albanese clubs die vrij openlijk de ,,vrijheidsstrijd'' van het UÇK steunt. Shabani wil daar eerlijk in zijn. ,,Ik sta achter hen.'' Hij bevestigt dat Albanezen ,,geworven'' worden. ,,Overal in de wereld, ook onder Albanese vluchtelingen in Nederland. Maar het gaat zonder dwang. Je moet wel willen.''

De steun aan het UÇK zorgt soms voor onenigheid binnen de Albanese gemeenschap in Nederland. De Coördinatie Raad heeft geen afstand genomen van het UÇK, maar steunt het bevrijdingsleger ook niet openlijk met goederen of geld. Dat steekt de Stichting Besa en anderen, die vindt dat de Raad daarmee ,,niet achter het Albanese volk staat''. Het gevolg: de Coördinatie Raad en de Stichting Besa zijn niet meer on speaking terms, terwijl leden van Besa voorheen lid waren van de Coördinatie Raad.

Zowel Shehu van de Coördinatie Raad als Shabani van Besa is niet blij met de verdeeldheid. Zeker niet in tijden waarin daaraan de minste behoefte is. ,,Ik zit daar nu niet op te wachten,'' zegt Blerim Mustafa, secretaris van de Raad. ,,Mijn familieleden vechten in het UÇK, wij nemen er geen afstand van. Volgens mij is er ook geen meningsverschil. Wij willen ons nu gewoon richten op humanitaire hulp. En als onze leden geld willen geven voor het UÇK zeggen wij: stort dat geld op de bankrekening van Stichting Besa.''

Wat sommigen blijft storen is dat de Coördinatie Raad pretendeert te spreken voor 'de' Albanese gemeenschap. ,,Bij onze overkoepelende organisatie zijn bijna alle verenigingen en stichtingen aangesloten,'' zegt voorzitter Shehu. ,,Er zijn verenigingen in Gouda, Tilburg, Arnhem, Groningen en Zoetermeer die niet bij hen zijn aangesloten,'' zegt een lid van een van de verenigingen, die anoniem wil blijven. Het breekpunt blijkt vaak de politieke kleur van de plaatselijke voorzitter.