Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De Russische aanwezigheid op de Balkan is bittere noodzaak. Zij moet voorkomen dat het Albanese UÇK, onder toezicht van de NAVO, Kosovo 'zuivert' van Serviërs. Dat zeggen Russische militaire strategen en analisten die staan te trappelen om naar het gebied te vertrekken.

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN

MOSKOU, 19 JUNI. Russische bikkels met gemillimeterde koppen staan te trappelen om naar Kosovo te mogen afreizen. Hoe vaak zijn ze deze week al niet vergeefs in hun gereedstaande Iljoesjin gestapt? Het wachten is op het slepende overleg in Helsinki, op het overbruggen van de schijnbaar onoverbrugbare kloof tussen de Amerikanen en de Russen.

Tegenover de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright - "Madame War" zoals de Russen haar noemen - met haar categorische weigering om de Russen een eigen sector toe te kennen, staat Boris Jeltsin, die bozig en drammerig als een kind zijn eigen taartpunt van Kosovo opeist. "Maar die willen ze ons niet geven", zei hij dreinend, erop zinspelend dat ze hem in Washington in dat geval deerlijk onderschatten.

Maar waarom hameren de Russen op een stukje Kosovo? Wat hebben ze er te zoeken? Een woordvoerder van het Pentagon laat fijntjes weten: "We kunnen het zonder Russische deelname ook wel af." De Russische kwartiermakers die met hun nachtelijke mars op Pristina het vliegveld veroverden, ergeren hem zichtbaar. Hoewel die 200 "redders van de Russische eer" niet eens water en sigaretten hebben, hebben zij met hun bliksemactie weten te bereiken dat er überhaupt met Moskou onderhandeld dient te worden.

Wat de Russen niet willen is bekend: ondergeschikt zijn aan de NAVO. Zelfs voor Jeltsins gematigde Balkan-gezant Viktor Tsjernomyrdin is die vorm van "capitulatie" uitgesloten. "Over onze lijken", luidt het weinig diplomatieke standpunt. Maar volgens de defensiespecialist van de Westers gezinde krant Segodnja, Pavel Felgenhauer, stelt het formele gedoe over een gezamenlijke commandostructuur niets voor:"In Bosnië bevinden de Russische SFOR-troepen zich al jaren onder verondersteld Westers commando. Maar toen ze vorige week besloten uit te breken naar Kosovo vroegen ze niet eerst om toestemming. Ze informeerden de NAVO niet eens", stelt hij.

Niet de bevelsstructuur, maar de ware intenties van het Westen zijn volgens hem het grootste struikelblok: de NAVO-strategie is erop gericht dat het Albanese Bevrijdingsleger UÇK de provincie van Serviërs zuivert. En wel om twee redenen. De eigen troepen krijgen dan minder last van guerrilla-achtige aanvallen, en een exodus van Servische vluchtelingen zal het regime van Milosevic ondermijnen. Ziehier de analyse van de vloeiend Engels sprekende expert Felgenhauer.

Nog een graadje verder gaan de Russische militair strategen, diezelfden die hun politieke superieuren - zoals minister Ivanov van Buitenlandse Zaken - passeerden om hun bruggenhoofd in Pristina veilig te stellen. De opgeëiste Russische sector in Kosovo moet in hun ogen een safe haven worden, een enclave voor onder andere het zich terugtrekkende Servische tuig. Zogezegd om de etnische zuiveringen die momenteel onder NAVO-auspiciën plaatsvinden een halt toe te roepen. "Er is weinig tijd", roepen zij, en deze week lieten zij meer dan eens de motoren van de Iljoesjin-transporttoestellen warmdraaien om de druk op het Kremlin op te voeren.

Zo ongeveer de enige Rus die volhoudt dat een Russische sector ongewenst is, is de verguisde Tsjernomyrdin. "In Berlijn hadden we sectoren, en we weten waartoe dat heeft geleid", zei hij droogjes. Maar misschien is een opdeling van de Balkan in een pro-Westers en een Slavisch-orthodox kamp wel precies waarop sommige generaals aansturen: het trekken van een lijn in het zand om de oostwaartse NAVO-expansie te stoppen.

De Russische commandanten die het werk moeten uitvoeren hebben een meer nuchtere kijk op de zaak. "Een vredessoldaat verdient 800 dollar per maand; een officier 1100 tot 1500", zegt generaal-majoor Jevgeni Savilov van de luchtlandingstroepen in de provinciestad Toela. "Zulke bedragen kunnen we in Rusland nooit verdienen." Een vergelijkbare eenheid in Pskov kreeg te maken met een toeloop van zoveel vrijwilligers dat de bevelhebber negen van de tien kandidaat-Kosovo-gangers moest afwijzen. Zo graag willen de Russen dus naar de Balkan.