Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De grote massa-demonstratie van de verzamelde oppositie tegen het bewind van Milosevic van morgen dreigt al te mislukken voor ze is gehouden: de verdeeldheid onder de oppositie groeit eerder dan dat ze afneemt.

Door onze correspondent RENÉE POSTMA

BOEDAPEST/BELGRADO, 18 AUG. "De eerste gezamenlijke protestactie in Belgrado wordt de graadmeter voor de kracht van het protest. Op 19 augustus zullen we weten hoe breed het verzet is tegen president Slobodan Milosevic." Begin augustus waren de leiders van de Alliantie voor Verandering, de oppositiecoalitie waarin Zoran Djindjic een hoofdrol speelt, nog hoopvol.

Het initiatief van de groep van 17 economen, G17, om het protest naar Belgrado te halen was weliswaar wat onverwacht, maar de poging om het diepverdeelde verzet op één dag in Belgrado samen te brengen, leek een goed idee. Vooral omdat de a-politiek geachte Servische orthodoxe kerk een hoofdrol toebedacht was. Althans door Mladjan Dinkic, de voorman van de G17. Voor het eerst in meer dan twee jaar zouden de oppositierivalen Vuk Draskovic en Zoran Djindjic honderdduizend man op de been brengen in de Joegoslavische hoofdstad. Als één man zouden de demonstranten roepen om een overgangsregering die volgens een door de G17 ontwikkeld 'Stabiliteitspact voor Servië' een einde moest maken aan het isolement en Joegoslavië terug moest voeren in de wereld van het grote internationale geld.

Over dat laatste waren en zijn alle vertegenwoordigers van de Joegoslavische oppositie het eens. Over de vraag hoe Milosevic dan wel moest verdwijnen evenwel niet. En daar is het mis gegaan.

Vuk Draskovic liet gisteren weten niet te zullen spreken op de bijeenkomst omdat hij vindt dat Milosevic een uitweg moet worden geboden. Hij wil net zo lang praten met het regime totdat er een "vreedzame oplossing is gevonden zonder haat". De leider van de SPO (Servische Vernieuwingsbeweging) die sinds twee jaar de baas is in de gemeenteraad van Belgrado en daar financieel zeer goed boert, heeft geen enkele belangstelling voor een confrontatie met het bewind die zijn eigen positie in het geding zou kunnen brengen. Ook is Draskovic kwaad over de aanwezigheid op de bijeenkomst in Belgrado van Velimir Ilic, de uiterst populaire burgemeester van Cacak in het zuiden van Servië. Ilic is een oud-partijgenoot van Draskovic die zich tegen zijn charismatische leider heeft gekeerd uit onvrede over de manier waarop Draskovic de afgelopen jaren tegen het regime aan heeft geschurkt en zichzelf en zijn familie in Belgrado aanzienlijk heeft weten te verrijken. Draskovic is niet de eerste die heeft afgehaakt. De Servische orthodoxe kerk, door de G17 een hoofdrol toebedeeld, zal zich morgen op de achtergrond houden. Pavle, de patriarch die openlijk om het aftreden van Milosevic heeft gevraagd in het belang van het land, zal de menigte niet zelf toespreken. Zijn boodschap zal worden voorgelezen. De bisschoppenconferentie besloot vorige week dat de kerk zich niet direct met politiek moet bezighouden.

Generaal Vuk Obradovic, de leider van de sociaal-democraten en lid van de Alliantie voor Verandering, doet ook niet meer mee uit onvrede over de gang van zaken. De andere generaal in het verzet, oud-stafchef Momcilo Perisic, moet nog wennen aan zijn nieuwe rol en blijft ook liever thuis. Hem is het doel van de bijeenkomst niet duidelijk. De eerste 'grote protestbijeenkomst in Belgrado' dreigt een treurige aangelegenheid te worden.

Het regime van Slobodan Milosevic wil zich echter niet laten verrassen en heeft het zekere voor het onzekere genomen. Sinds begin vorige week woedt er een media-oorlog tegen de Alliantie voor Verandering en de G17. Politici uit de directe omgeving van Milosevic schilderen de leden van de Alliantie voor Verandering - vooral Zoran Djindjic en Vesna Pesic - af als verraders en stromannen van buitenlandse regeringen. De Servische radicalen die sinds vorige week in de Joegoslavische regering zitten omschrijven de bijeenkomst van morgen als een 'verjaardagspartijtje voor Bill Clinton', die morgen verjaart. Uitlatingen van Vesna Pesic, afgelopen vrijdag, dat "het Roemeense scenario" openstaat als er geen democratische oplossing komt in Servië, worden eindeloos herhaald. De impliciete vergelijking met het einde van Ceausescu haalde maandag de opening van alle officiële media. De Alliantie voor Verandering wordt stelselmatig een 'terroristische organisatie' genoemd. De politiek heeft gedreigd bij het minste of geringste incident te zullen ingrijpen.

Dat incident komt waarschijnlijk vanavond al als niet de politiek maar de sport aan het woord komt. In Belgrado spelen Kroatië en Joegoslavië dan eindelijk hun voorronde voor het Europese voetbalkampioenschap. De wedstrijd stond al eerder op de agenda maar werd wegens de NAVO-bombardementen uitgesteld. Het wordt de eerste keer dat de twee landen tegen elkaar spelen sinds het uiteenvallen van Joegoslavië. Reden genoeg dus voor grote opwinding in Belgrado. De traditionele voetbalfans van clubs als Rode Ster Belgrado en Partizan staan te boek als sterk nationalistisch en anti-communistisch. Zeljko Raznjatovic, beter bekend als Arkan, was ooit leider van de supporters van Rode Ster en recruteerde een deel van zijn 'Tijgers' uit deze voetbalaanhang. De fans houden zich sinds jaar en dag op hun eigen manier met politiek bezig en roepen kreten als 'Slobo, Saddam' en 'Rode bendes'. Sinds kort roepen ze ook 'Slobo, schoft, je hebt Kosovo verkocht'. De verwachting is daarom dat de spreekkoren zich in Belgrado niet zozeer tegen de Kroaten zullen richten als tegen het eigen regime. Reden waarom de vrije verkoop beperkt is gebleven. Volgens de Alliantie voor Verandering zijn de meeste kaartjes doorgespeeld naar aanhangers van Milosevic. Reden genoeg dus voor boosheid bij de echte supporters.