Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De Amerikaanse gevechtshelikopters in Albanië zouden volgens het Pentagon te kwetsbaar zijn voor de Servische luchtverdediging. Maar ook zonder gevechtsmissies uit te voeren, maken ze zich nuttig.

Door MENNO STEKETEE

ROTTERDAM, 17 MEI. Wanneer worden toch de Apaches, die sinds meer dan drie weken als onderdeel van Task Force Hawk in Albanië zijn gestationeerd, ingezet tegen de Joegoslavische troepen in Kosovo? NAVO- opperbevelhebber Wesley Clark vroeg al op 26 maart om hun inzet en met veel fanfare werden de aankomst van twee dozijn van de 'vliegende tanks' op Albanees grondgebied, nu bijna vier weken geleden, door de NAVO aangekondigd. Ze zouden korte metten maken met de ingegraven tanks, die de NAVO-gevechtsvliegtuigen van vijf kilometer hoogte niet kunnen vinden. Maar sindsdien zijn de toestellen niet één keer ingezet. Aanvankelijk heette het dat de aanvoer van de benodigde voorraden vertraging had opgelopen. Toen luidde de verklaring dat de piloten het lastige vliegen bij nacht en ontij over onbekend terrein nog moesten oefenen. En het neerstorten van twee van de helikopters bewees dat dat inderdaad hard nodig was. Nu meldt The New York Times dat de Apaches van het Pentagon niet mogen vliegen, omdat de Servische luchtafweer voorlopig nog te sterk is. De NAVO-luchtaanvallen zijn namelijk tot nu toe vooral gericht geweest tegen de radar-geleide luchtafweerraketten van het type SAM-3 en SAM-6 en niet tegen de kleine, van de schouder te lanceren SAM-7 en SAM-16, waarvoor de Apaches vooral kwetsbaar zijn. Maar dat is volgens de Amerikaanse krant slechts de officiële verklaring. De werkelijke reden zou zijn, dat de inzet van de laag vliegende helikopters teveel weg heeft van een grondoffensief. En daar hebben sommige 'duiven' in het Pentagon, althans tot op heden, geen trek in.

Maar er is nog een andere mogelijkheid: het is helemaal niet de bedoeling om de Apaches in te zetten. Ze vormen onderdeel van een misleidingsoperatie die schaarse Servische luchtafweereenheden bindt. Deze kunnen hierdoor niet op NAVO-gevechtsvliegtuigen worden gericht.

De Apaches maken gebruik van nachtzichtapparatuur om op boomtophoogte en optimaal gebruik makend van het heuvelachtige terrein het doel te bereiken. De Serviërs kunnen zich het beste verdedigen door zich, uitgerust met nachtzicht- en luisterapparatuur en handzame SAM-raketten, bovenop heuvels langs de meest waarschijnlijke aanvliegroutes te posteren. De Afghaanse guerrilla's hielden er in de strijd tegen de Sovjet-helikopters in hun land in de jaren tachtig precies dezelfde tactiek op na. De aanwezigheid van de helikopters heeft dus als resultaat dat Joegoslavische eenheden mét waardevol materieel een - voorlopig - niet-bestaande dreiging proberen te keren. De Joegoslavische troepen kunnen zich in en om Kosovo niet vrijelijk bewegen, dus versterkingen om gaten in de luchtafweer te dichten, kunnen niet eenvoudig worden aangevoerd. Het is niet ondenkbaar dat, wanneer het 'Apache-gevaar' lange tijd niet materialiseert, de SAM-raketten alsnog op de NAVO-jachtbommenwerpers worden gericht. Maar dan is de Joegoslavische luchtafweer al lange tijd verzwakt geweest - en bovendien kunnen de Apaches dan toch worden ingezet.

Het Pentagon heeft er al die tijd werkelijk alles aan gedaan om de gevechtskracht van de Apaches te onderstrepen. Het Pentagon wijdde een speciale 'briefing' aan de capaciteiten van het toestel en nodigde het hele perskorps in Washington uit om op een nabij gelegen vliegbasis een ingevlogen exemplaar te bezichtigen. Het neerstorten van twee Apaches tijdens nachtelijke oefenvluchten mag een tegenslag zijn geweest, maar inmiddels zijn de overgebleven helikop ters al een hele tijd "klaar om te worden ingezet", aldus een in herhaling vallende woordvoerder van het Pentagon. Wanneer dat precies gebeurt "zullen de Serviërs het eerst aan de weet komen." Vliegtuigen werpen boven Kosovo zelfs pamfletten af met afbeeldingen van de gevaarlijk ogende helikopters. "Wacht niet op ons", staat er bij.

Het zou niets nieuws zijn, wanneer eenheden waarover de eigen partij hoog opgeeft, worden ingezet om de vijand zand in de ogen te strooien. Misleidingstactieken, deception, horen bij oorlogvoeren. Tijdens de Golfoorlog (1991) koersten tienduizenden ingescheepte Amerikaanse mariniers maandenlang door de Golfwateren. Talloze cameraploegen stonden vooraan bij levensechte landingsoefeningen die de mariniers met veel fanfare op stranden in Oman uitvoerden. Vlak voor het grondoffensief begon, 400 kilometer ten westen van Koeweit, deden marinierseenheden een schijnaanval op de kust van Koeweit. Later bleek dat het Iraakse opperbevel twee divisies naar de 'bedreigde' plekken had gedirigeerd. Ze konden niet worden ingezet tegen de tankeenheden van de anti-Iraakse coalitie die vanuit het westen aanvielen.