Melkert wil helderheid over rol Nederland in Kosovo-
crisis
De fractievoorzitter van de PvdA
in de Tweede Kamer, Melkert, heeft een aantal vragen gesteld over rol
van Nederland in de NAVO, en dan vooral met betrekking tot de crisis in
Kosovo
Door onze diplomatiek redacteur
DEN HAAG, 15 OKT. Hoe kon de NAVO afgelopen zomer tijdens haar
luchtacties tegen Joegoslavië zo verrast zijn door de enorme
aantallen vluchtelingen die Kosovo verlieten? Waarom verraste het
aanvankelijk geringe effect van die aanvallen het bondgenootschap en
waarom heeft Nederland ondanks zijn bijna even grote militaire bijdrage
aan de acties als de Britse geen plaats gekregen in het overleg van de
vijf grootste NAVO-partners? Wanneer en op welke wijze is binnen de
NAVO overwogen om grondtroepen in Kosovo in te zetten, en waren
Nederland en andere deelnemers aan de luchtacties ook in deze
overwegingen betrokken?
Antwoorden op zulke vragen wil de fractievoorzitter van de PvdA in de
Tweede Kamer, Melkert, krijgen in een evaluatienota van het kabinet
over de Kosovo-crisis. Volgens Melkert, die vorige maand tijdens de
Algemene Beschouwingen om zo'n nota heeft gevraagd, zijn zulke
antwoorden nodig om de PvdA-fractie van haar "ambivalentie" aangaande
de NAVO-acties te bevrijden. Melkert, die gisteren op het
veiligheidsinstituut Clingendael het eerste exemplaar van de studie
'Kosovo, Van Crisis tot Crisis' in ontvangst nam, zei dat antwoorden op
zijn vragen ook nodig zijn voor een goed oordeel over de aanstaande
Defensienota, die voorstellen moet doen voor de toekomstige opzet van
de krijgsmacht. Hij wees erop dat Nederland als een van de oprichters
van de Europese Economische Gemeenschap een bijzondere
verantwoordelijkheid draagt voor de ontwikkeling van een
gemeenschappelijk buitenlands en defensiebeleid en een eigen defensie-
identiteit (EVDI) van de Europese Unie, die volgens hem na de monetaire
unie "de natuurlijke volgende kwaliteitssprong in de Europese
samenwerking" moet zijn.
De PvdA-fractieleider, wiens fractie vorige maand in een eigen
defensienotitie pleitte voor bezuinigingen op de marine, meer parate
landmachteenheden en een sterker accent op het Nederlandse vermogen om
bij te dragen aan internationale crisisbeheersing, vroeg zich ook af
hoe het mogelijk was dat de NAVO-landen zo lang "passieve toeschouwers"
waren ondanks "de al jarenlang voorzienbare culminatie van een geplande
etnische zuivering" door de Joegoslavische president Milosevic. Hij wil
van het kabinet ook antwoord op de vraag waarom de NAVO na het
Servische bloedbad jegens Kosovaren in het plaatsje Racak, op 16 januari
van dit jaar, niet direct tot luchtacties overging hoewel Nederland en
andere NAVO-landen in oktober 1998 al hadden ingestemd met een
Activation Order voor zulke acties. Over zulke vragen is een
goede discussie nodig om het publieke draagvlak voor
crisisbeheersingsacties te behouden, zei Melkert, die de NAVO-
voorlichting verweet tekort geschoten te zijn in "haar taak door middel
van reële informatie de burgers evenwichtig te informeren".