Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De stemming in Belgrado is moedeloos, hopeloos, mat. De woede over het regime van Slobodan Milosevic en hun eigen uitzichtloosheid ligt vlak onder de oppervlakte, maar waar ze met hun woede heen moeten weten de Serviërs niet.

Door onze correspondent RENÉE POSTMA

BELGRADO, 15 JULI. "Natuurlijk moet Milosevic naar Den Haag. Sterker nog, als ik hem in handen krijg knoop ik hem persoonlijk op aan de Terazija." Een paar straten achter het door de NAVO in puin geschoten hoofdkwartier van het Joegoslavische leger stond ze aandachtig in de etalage van een fourniturenwinkel te kijken. Verbaasd was ze, en vooral op haar hoede toen ze plotseling werd aangesproken door een buitenlandse journalist. Ja, ze had de lijsten gezien waar je de petitie tegen Milosevic kon ondertekenen, die middag nog op de Terazija, in het centrum van Belgrado. Ja ze had getekend. Wat het uitmaakt?

En toen was haar lip begonnen te trillen en schoten haar ogen vol. "We kunnen zo niet verder leven. Milosevic moet weg. Geeft niet hoe, maar hij moet weg. Ik heb twee zoons die allebei werkloos zijn. Mijn man verdient nog geen honderd gulden in de maand in een groot pharmaceutisch bedrijf. We hebben allemaal gestudeerd, maar ik moet de familie nu in leven houden met naaiwerk, thuis."

Ze blijkt 43 jaar oud, geboren in West-Slavonië - nu in Kroatië - opgegroeid in Bosnië, sinds haar huwelijk woont ze in Belgrado. Een echte Joegoslavische zegt ze, met een gemengde Hongaarse, Duitse en Servische achtergrond. Na tien jaar Milosevic heeft haar gezin geen enkel perspectief. Zonder geld kan ze haar zoons niet aan een baan helpen. Familie in het buitenland heeft ze niet. Ze heeft een mooi, krachtig gezicht, maar ziet er minstens tien jaar ouder uit dan ze in werkelijkheid is. Ze is in de war en gebroken, ze weet niet hoe het verder moet. "Wij Serviërs zijn geboren om te lijden, maar dit houden we niet lang meer vol." Bij een bushalte staat een jongeman doelloos te wachten. Hij blijkt evenmin werk te hebben. De afgelopen maanden was hij gemobiliseerd. Hij heeft zijn land verdedigd vanuit de bossen rond Belgrado. Het heeft hem voorlopig vijftig gulden opgeleverd. De legerleiding is hem nog zeker honderdvijftig gulden schuldig. Ook bij hem ligt de woede heel dicht onder het oppervlak. "We willen allemaal Milosevic zo snel mogelijk weg. Maar dat zal niet gebeuren langs politieke weg. Het wordt vechten, net als in Roemenië op het laatst tegen Ceausescu. Alleen nog niet nu, want de mensen zijn te bang. Ik ben niet bang om de wapens op te nemen." Hij blijkt vierentwintig en een aanhanger van de ultra-nationalistische Radicale Partij van Vojislav Seselj. "Niet omdat ik vind dat Seselj aan de macht moet komen, maar omdat ik denk dat hij de enige is die Milosevic aan kan."

De sfeer in Belgrado is er een van woede, maar het is een woede die gekoppeld is aan matheid en machteloosheid. Het thema van de angst voor het regime keert voortdurend terug. Heeft hij of iemand die hij kent ooit met de lange arm van Milosevic te maken gehad? Waar komt die angst vandaan? Waarom lopen er geen duizenden mensen te demonstreren door de straten van Belgrado als iedereen het zo zat is? "Nee, ik heb nooit met de mannen van Milosevic te maken gehad. Maar die angst is er nu eenmaal. En de mensen zijn moe."

Van het buitenland verwacht hij weinig. Boos is hij niet op het Westen, ook niet na de NAVO-bombardementen die een paar straten verderop diepe gaten hebben geslagen in zijn stad. "Maar wat kan het Westen doen, wij Serviërs moeten dit zelf oplossen", zegt hij mat.

De relatie tussen wat er in Servië gebeurt en wat er door de Serviërs in Kosovo is gedaan ontgaat de jongeman. "Tja, als er oorlog is vallen er doden", zegt hij over de berichten over massagraven in Kosovo. Hij wil er liever niet over nadenken en in het drukkende klimaat van Belgrado, waar het regime nog altijd bepaalt wat de televisiekijker te zien krijgt, hoeft dat ook niet.